Geschiedenis van de Ned. drafsport
van 1980 t/m 1989

Hieronder een gedeelte van de Kroniek 1925 - 2000 uit het Jubileumboek van de 75-jarige AEV (Algemene Eigenaren Vereniging), door ons aangevuld met andere wetenswaardigheden en foto's uit die tijd. Ook zijn gegevens gehaald uit het Jubileumboek van de Fokkersvereniging "Dravend door de tijd" en uit de Jaar-overzichten van het blad "Paardesport in Ren en Draf".

Waarschuwing vooraf: Er was veel gekrakeel in de roerige jaren 80 van de vorige eeuw. Daarom zijn de beschrijvingen over de organisatie zeer uitgebreid, mede door de rol die de AEV hierin vervulde. De AEV-kroniek vormt de basis van dit overzicht van de jaren 80. Per jaar staan er ook de onderwerpen sport en fokkerij bij met belangrijke of interessante informatie. In de toekomst zullen nog wetenswaardigheden en foto's worden toegevoegd.

1980 - organisatie
Op 1 januari kent het NDR-bestuur een nieuwe samenstelling. Notaris Bolwijn wordt opgevolgd door W. Lekay (draverfokkers), verder hebben zitting J.J. Savelkouls (langebanen), J. de Veer (kortebanen), G.J. de Kroes (rensport), Mr. H.M.A. Kamerlingh Onnes (volbloedfokkers) en F. Schuddeboom (De Drafsport). Nieuw zijn Dr. Ir. Joh. Oosting (VDRP) en C. Guldemond (NDTV). Mevr. N. Hoos-Rothmeijer, N van Reeuwijk en B.C. de Bruin (tijdelijk bezette de AEV De Drafsport twee zetels in het Hoofdbestuur) keren niet meer terug.
Aan rapporten, studies en nota's geen gebrek. Na een jaar oponthoud lanceert de Minister van Landbouw, Fons van der Stee, zijn "Beleidsnota Paardenhouderij". Kern van de nota is dat ruimere wedmogelijkheden, ook buiten de baan, tot een hogere toto-omzet leiden, die moet dienen voor de financiering van vele zaken in paardenhoudend Nederland. In de nota "Paarden in Nederland" bepleit de minister verder de ontwikkeling van een nationaal fokkerijcentrum. Limburg is daarvoor in de markt. Hoewel niet uitgesloten is dat een dergelijk centrum ook in Groningen verrijst. Voor het Supertrio worden vervangende uitslagen en de mogelijkheid tot het wedden per post geintroduceerd.

De heren C. Disselkoen en N. Verlaan verliezen het kort geding tegen de Fokkersvereniging. De vice-president van de Rechtbank te Amsterdam is van mening dat het bestuur van de vereniging rechtsgeldig is gekozen, evenals de voordracht van een bestuurslid om in het Hoofdbestuur van de NDR te worden benoemd, conform de statuten tot stand is gekomen. Beide heren roeren zich nog wel in de jaarvergadering van de Fokkersvereniging, maar moeten bakzeil halen, wanneer blijkt dat de leden pal achter hun bestuur staan.

Op zondag 15 juni overlijdt op 84-jarige leeftijd de heer Jan H.W. Pasman, de eerste voorzitter van de Stichting NDR, oud-voorzitter van de Stichting Totalisator Nederland. Hij vervulde na de tweede wereldoorlog lange tijd het voorzitterschap van de Nederlandse Hippische Sportbond. Voor een artikel over hem, click hier

Vele tientallen paarden en pony's, waaronder 25 dravers en volbloeds, verzamelen zich op 19 juni op het Binnenhof om kracht bij te zetten aan een hoorzitting van de Vaste Commissie van Landbouw van de Tweede Kamer met de NDR, NHS, Landbouwschap en Hippische Opleidingen naar aanleiding van de nota "Paarden in Nederland". Gezamenlijk benadrukken zij dat het spel buiten de baan oplossing moet bieden aan de financiële en promotionele problemen in de sport en aan de financiering van de paardenhouderij. "Met vrij spel redden wij het wel" is de leuze op de dekens van de dravers en volbloeds die deelnemen aan de demonstratie. Het andere motto luidt "Wij komen niet klagen maar vrij spel vragen".

De AEV De Drafsport, onder voorzitterschap van Frans Schuddeboom, keurt in de ledenvergadering het 2% plan-Spoelder af. Het plan, door Spoelder gelanceerd in de Adviesraad Drafwezen en in uitgewerkte vorm door het Hoofdbestuur van de NDR overgenomen, voorziet in een Fonds van circa 1 miljoen per jaar voor promotionele activiteiten. NDR, STN, baanverenigingen, fokkers en eigenaren moeten dan 2% van hun inkomsten, omzet, fokpremies en prijzengeld afstaan. Het doel van het fonds staat niet ter discussie, de financiering ervan wel. In stemming wordt de medewerking van de dravereigenaren onthouden.

1980 - Sport
Op de kortebaan van Zandvoort wordt op 30 juni een nieuw wedspel geintroduceerd, Winscore. Het blijkt een schot in de roos. Een simpel spel, per omloop de winnaars voorspellen. Zelfs met 32 dravers aan de start, 16 winnaars worden door niemand voorspeld, biedt Zandvoort met 15 goed nog altijd f 140,20 per gulden. Van de f 30.000 omzet blijkt een derde deel te zijn ingezet op Winscore. Menig wedder geeft al aan dit spel ook op de lange baan te willen beoefenen. Terecht een compliment voor de staf van de NDR, die het spelletje bedacht en de naam er aan gaf. Zo simpel kan het ook zijn en gaan.

Eindelijk is het zover, vrijdag 8 augustus de eerste meeting op het wonderschone complex van de draf- en renbaan Limburg te Schaesberg. Bijna 13.000 bezoekers, bijna f 180.000 omzet, zo'n acht ton lager dan Duindigt met dit bezoekersaantal zou hebben omgezet. Desondanks is het feest, het is lang geleden dat een nieuwe koersbaan ten doop is gehouden. Maar ook de drafbaan Hilversum beschikt nu over een gloednieuwe accommodatie, evenals Duindigt met een glasdichte eerste rang er "spic & span" bijligt. Het aanzien van de drafsport heeft een geweldige kick gekregen en de "Koninklijke" viert haar 100-jarig bestaan. Ook de totalisator vernieuwt zich. Op de Renbaan Duindigt wordt de elektronische totalisator geïntroduceerd. Wanneer maar de goede streepjes op de langwerpige spelkaarten worden gezet, wordt alles keurig geregistreerd en het totaalbedrag van de weddenschap automatisch berekend. De cote-eventueel verschijnt elke 19 seconden aangepast op de schermen van de monitoren.

Twee producten van de nationale draverfokkerij beginnen zich in de kijker te spelen: Udo Quick van de heer J. Winsser en Uno Hazelaar van de broers Fons en Michel Stassen. Als tweejarigen beginnen zij zich al met elkaar te meten.

Op 26 december neemt het Nederlandse publiek afscheid van Speedy Volita. Met "medewerking" van het Draverij-Comite bereikt de merrie net de finale van de Grote Kerstprijs in Hilversum, om in de finale op de bekende wijze genadeloos toe te slaan. De achtjarige Speedy Volita zet haar carriere voort in de VS., in Nederland is de startgrens bereikt. De winsom bedraagt f 1.121.682 uit 176 starts (114x 1e, 14x 2e, 11x 3e, 3x 4e, 5x 5e, 24x 0e).
Zij werd opnieuw tot Paard van het jaar gekozen.

1980 - Fokkerij
Op 29 november sluit de Fokkersvereniging een periode af. Jaap de Waal beëindigt zijn 33-jarig voorzitterschap, Richard Bosma zijn 29-jarig bestuurslidmaatschap en Barteld Bolwijn - "de notaris" - zijn bestuurslidmaatschap waarvan men de tel in jaren kwijt is (later blijkt 21 jaar). Wout Hamoen wordt benoemd tot nieuwe voorzitter.

Twee stoeterijen beëindigen hun activiteiten. Op 7 oktober houdt Stoeterij Laren haar opheffingsverkoping nadat eigenaar Ton Spoelder eerder heeft laten weten om gezondheidsredenen met deze arbeidsintensieve bezigheid te moeten stoppen. Spoelder blijft wel voorzitter van de Paardensportvereniging Hilversum en houdt zijn belang in Star Farm in Boyl.
Op 5 november organiseert Fortuna Hoeve een opheffingsveiling voor Stal Middenmeer. Na het overlijden van de grondlegger, P.D. Dijkhuis, besluit de familie tot beëindiging van de activiteiten omdat het niveau van de fokkerij niet meer in stand te houden is.

In dat jaar werden een record aantal van 1.308 draverveulens geregistreerd en voor de toppers en hun foto's, click hier

De uitslagen van de belangrijkste draverijen in Nederland:

 

Boven: We beginnen met een foto van de Kampioen
bij de Vaderpaarden van 1980 t/m 1992 in Nederland.
Voor een levensbeschrijving van Heres:
Click hier

Boven: De commissaris der koningin in de provincie Limburg,
dr. J. Kremers, laat de vlag vallen voor de start van de
eerste draverij op Schaesberg, d.d. vrijdag 9 augustus 1980
(foto: Dries Linssen).

Boven: Gezicht op de tribune van Schaesberg tijdens
een drafkoers. Rechts van de tribune verrijst
het grote projectiescherm van de autokino.
(uit: folder draf- en renbaan Limburg).

Boven: Tony Vitesse (J. Wagenaar) wint hier de Derby 1980
voor Tafna (geheel rechts) en Tempo Rara (8).

Boven: Prijs der Giganten 1980 Madison Avenue (nr.2 met U. Swed)
sprint naar de zege voor Super Mon, Ex Lee (reling) en de vast zittende
Franse Gamélia (links).

Boven: Speedy Volita, aan de hand van Stef van Dooyeweerd,
neemt afscheid na haar zege in de Grote Kerst-prijs 1980.
Voor een levensbeschrijving van Speedy Volita:
Click hier

Boven: Een bord uit de Kampioenen-gallerij in het NDR-Museum:
Tjitse Smeding was de onbetwiste kampioentrainer en pikeur in de jaren 80.
In de zomer van 1987 was hij betrokken bij een ongeluk in een koers
te Hilversum, maar hij kwam er weer bovenop.
In 1990 volgde een ernstiger ongeluk in Hilversum,
waarna Tjitse niet meer in Nederland heeft gereden als pikeur.

1981 - organisatie
Er gebeurt veel in de wereld van de draf- en rensport. Het lijkt erop dat het blad Paardesport in Ren en Draf - om wat voor reden ook - het niet allemaal kan bijbenen. Veel zaken die het publiceren waard zijn, blijven verborgen. Of is het omdat het Hoofdbestuur van de NDR met moeite communiceert, of omdat de afgevaardigden van de belangenorganisaties in het Hoofdbestuur de zaken slecht of niet doorcommuniceren naar de besturen, en zo naar de leden. Hoe dan ook, door onwetendheid en mogelijk onbegrip komt er een gistingsproces op gang.
Een mogelijke aanleiding? Een min of meer willekeurige afvaardiging van het Ministerie van Landbouw, STN en NDR met als belangstellende de voorzitter van de PSH brengt in 1979 een bezoek aan stoeterijen en koersbanen in de V.S. Daaruit volgt een aantal aanbevelingen, waaronder enige zeer nuttige. De minst nuttige is die van het afschermen van de paarden die aan koersen deelnemen, onder andere in verband met de controle op en bescherming tegen ongeoorloofde middelen. De verantwoordelijkheid voor mogelijke "doping" ligt in de V.S. evenals in Nederland bij de trainer. Als die verantwoordelijk is, dan moet hij ook bescherming genieten tegenover derden. Niet iedereen moet bij de koerspaarden kunnen komen.

De uitbreiding van het wedspel met mogelijkheden om dit buiten de koersbaan te beoefenen, stagneert. De TV, onder andere Tros Aktua, belicht de mogelijkheden van beïnvloeding van de koersen, hetzij door doping, hetzij door belangen van bookmakers. De politiek schiet maar niet op in het toestaan van het spel buiten de baan. In publicaties wordt bij herhaling aangegeven dat het water in de drafsport tot aan de lippen is gestegen. Ondanks het feit dat er bezuinigd moet worden, het prijzengeld wordt verlaagd, stijgt de toto-omzet in 1980 tot f 126 miljoen. De Supertrio-omzet daarin bedraagt ruim f 13 miljoen. Kan het Supertrio op grotere schaal gespeeld worden, dan verwacht men daar veel van. Om nu de politiek gunstig te stemmen, besluit het NDR-bestuur tot afsluiting van de stalterreinen. Dit levert protest op bij eigenaren van dravers.

Ook op andere fronten is er beroering. Een Comite Ongeruste Eigenaren, gesteund door handtekeningen van 387 eigenaren en 87 trainers, wil praten met het Hoofdbestuur van de NDR en met het Ministerie van Landbouw. De NDR laat weten dat gesprekken buiten de belangenorganisaties om niet zinvol zijn. Desondanks volgt er een informeel gesprek. Daaruit blijkt dat wanneer de toto-omzet achterblijft, het Ministerie het prijzengeld voor 1981 tot een toto-omzet van f 130 miljoen garandeert. Ruwweg is er voor prijzengeld en fokpremies 10% van de omzet beschikbaar. Weliswaar is er in 1980 al sprake van 366 meetings. De gemiddelde omzet per meeting bedraagt f 309.000.

Verder maakt de NDR gewag van het marktonderzoek dat in 1980 in opdracht door het bureau Interview is verricht. Dit heeft geleid tot een beleidsnota NDR en een beleidsnota PR en Marketing, eind 1980 gepubliceerd. De financiën echter om uitvoering te geven aan het activiteitenprogramma ontbreken grotendeels. Bijna elke gulden wordt besteed aan handhaving van het huidige niveau van prijzengeld.
Droeg de STN in aanvang nog bij aan een gezamenlijk PR en Marketingbeleid, tussen NDR en STN begint nu ook iets van competentiestrijd te groeien. Conclusie van alle partijen is dat uitbreiding van de spelmogelijkheden het middel is om op redelijke termijn uit de malaise te geraken.

De woordvoerders van het Comite Ongeruste Eigenaren, de heer C. Disselkoen en mevrouw I. Schaft-Meijn, vinden in het gesprek weinig positiefs. Zij bepleiten echter wel acht weken rust. Een ingezonden brief-schrijver roept Disselkoen op om zelf maar eens bestuursverantwoordelijkheid te dragen. Als hij nu zelf actie neemt, dan moet het thans zittende en door hemzelf voorgestelde bestuur van de AEV De Drafsport ook niet meer acceptabel zijn. Bijna terzelfder tijd laten Stal Westland (Cor Disselkoen) en Stal Meijn weten te gaan verhuizen naar het buitenland. Als redenen worden aangevoerd het lage prijzengeld en de afsluiting van de stalterreinen. Paardensportverslaggever Simonis is het met beide heren eens. Ondanks het feit dat Speedy Volita ruim f 1 miljoen won en Kees Verkerk bijna f 800.000. "Voor wat, hoort wat" is het standpunt dat deze zakenmensen huldigen.

Inmiddels tonen de omzetcijfers aan dat een gematigd optimisme gerechtvaardigd is. Om een omzet van f 130 miljoen te bereiken, is f 3,5 miljoen meer omzet nodig. In de eerste twee maanden is daarvan al f 2,25 miljoen goedgemaakt.

In de ledenvergadering van de AEV De Drafsport worden kritische kanttekeningen geplaatst bij het beleid van de STN. Toen de eigenaren om een procent meer inhouding vroegen om het prijzengeld te verhogen, gaf men niet thuis. Nu de totalisator zelf met verlies draait, kan het ineens wel. Verder heeft men kritiek op de te laat op gang gekomen automatisering, de vele storingen, het te kleine aantal kassamachines en het uitblijven van de automatisering van Wolvega, Groningen en Schaesberg, evenals op de voorzitter van de STN.
John Swaab wordt in het bestuur gekozen op voorwaarde dat er iets met zijn agressieve ideeën gebeurt. In het bijzonder het personeel van de NDR staat aan kritiek bloot, waarvoor hij bijval krijgt van ere-voorzitter Van der Windt ("wij regeren niet mee, wij worden geregeerd door de staf") en van de heer Guldenmond: "De leden van het Hoofdbestuur dansen naar de pijpen van de heren die in dienst van de NDR zijn". Swaab dreigt met het een aantal maanden niet inschrijven van dravers.

Op 22 juni is het eindelijk zover. Het aantal inleveradressen van de Supertrio is met een klap uitgebreid tot 2600. De postkantoren en -agentschappen fungeren nu mede als inleveradres, weliswaar tegen extra kosten van f 1,25 en ten koste van een inhoudingspercentage van 40% (waarvan 11,5% voor de NDR). Super-triospel op de baan levert de NDR nog 18 % op. Het Supertrio nieuwe stijl gaat vanaf nu door het leven als "Koers van de week".

Op 4 juli overlijdt Nuttert Timmerman op 70-jarige leeftijd. Sinds 1952 maakt hij al deel uit van het bestuur van de drafbaan Wolvega, waarvan hij in 1960 tot voorzitter wordt gekozen. Voor een artikeltje over hem, click hier

Het kan niet uitblijven. De voorzitters van "De Drafsport", "De Rensport" en VDRP spreken begin juli met Minister Braks over de inhoudingspercentages op het toto-spel in relatie tot het prijzengeld. Voorlopig zonder resultaat.

Na de laatste meeting van Groningen neemt Drs. A. Engels afscheid als voorzitter van de Koninklijke Harddraverij- en Renvereniging Groningen. In april 2000 kan nu al geschreven worden, keert hij terug als voorzitter. In de tussenliggende jaren zijn hij en zijn echtgenote steeds regelmatiger op de drafbaan te vinden.

Hoewel de AEV De Drafsport over een eigen medium beschikt, 't Dravertje, dringt nieuws van de vereniging slecht door. Bijvoorbeeld dat De Drafsport pleit voor de benoeming van een commercieel directeur bij de NDR. Dit naar aanleiding van het niet voortzetten van de in 1979 gestarte advertentie-campagne ter promotie van het bezoek aan de sport en deelname aan het spel. Ondanks het feit dat er aanwijsbare resultaten werden behaald. Evenmin wordt door de NDR uitvoering gegeven aan de conclusies en aanbevelingen van het in 1980 gehouden marktonderzoek. De NDR-voorzitter licht toe dat voorrang moest worden gegeven aan instandhouding van het prijzengeld en dat de meest betrokken partijen om verschillende redenen niet wensten bij te dragen aan de uitvoering van exact omschreven en doelgerichte activiteiten. Daarnaast wil het Hoofdbestuur niet zo aan een algemeen of commercieel directeur. De beleidsbepalende taak zou dan worden beknot tot een beleidstoetsende taak. Voor 1982 zegt Van Binsbergen toe wederom een budget voor wervingsactiviteiten te bepalen, hoewel de ruimte daarvoor nauwelijks of niet aanwezig is.

De zorgelijke situatie in de sport leidt op 9 december tot een gesprek van NDR, Drafsport, Rensport en VDRP met de Minister van Landbouw, Drs. J. de Koning. Van de zijde van "De Drafsport" nemen daaraan deel de heren Schuddeboom en Swaab. Kern van het gesprek is dat de verwachte omzetstijging van het Supertrio-spel via de postkantoren achterblijft. Andere verkoopkanalen worden bepleit. Tegelijkertijd bepleit de NDR een minder drastische afschrijvingspolitiek van de STN (vijf jaar in plaats van drie) en het onderbrengen van het rechercheapparaat van de STN (kosten f 1 miljoen per jaar) bij de Algemene Inspectie Dienst (AID) van het Ministerie. Als dan ook nog de bijdrage aan de Hippische Sportbond (NHS) niet meer ten laste komt van het Veefonds, dat zijn inkomsten uit de totalisator verkrijgt, maar uit de algemene middelen, dan is er meer beschikbaar voor andere doeleinden. De STN houdt zich in deze tijd nadrukkelijk bezig met accommodatieverbetering van de koersbanen, in de ogen van de NDR een oneigenlijke activiteit. Reden waarom de NDR bepleit dat de STN zich uitsluitend bezig houdt met de organisatie en uitvoering van het wedbedrijf en de overige taken aan de NDR te laten, waaronder de promotie van sport en spel.

1981 - sport
Een jaar na de eerste start opent Koningin Beatrix, vergezeld door Prins Claus, op 8 augustus officieel de Draf- en Renbaan Schaesberg. Daarvoor bracht het Koninklijk paar een bezoek aan het entrainement van Sjeng Hendrikx. Ruim 6000 bezoekers wonen de festiviteiten bij.

Door wijziging van het Reglement van Deelneming maakt de NDR het mogelijk om op bescheiden schaal reclame op de buis van de pikeurs te maken.

Monty Buitenzorg werd als 10-jarige tot Paard van het jaar gekozen.

1981 - Fokkerij
In dat jaar werden 1.262 draverveulens geregistreerd en voor de toppers en hun foto's, click hier

De uitslagen van de belangrijkste draverijen in Nederland:

 

Boven: Uranis ter Lune en Aonne de Wrede bezig aan de ereronde
na hun Derbyzege.

Boven: Olaf Pride en Manus Bouwhuis bezig aan de ereronde
na het behalen van het Kamp. Ned. Paarden 1981.

Boven: Kampioenschap van Nederland 1981:
Monty Buitenzorg en Sjeng Hendrikx wederom aan de ereronde.
Voor een levensbeschrijving van Monty Buitenzorg:
Click hier

Boven: Net als in 1980 heeft de Franse hengst Jorky in 1981 de
Grote Prijs der Lage Landen gewonnen, met de Belg
Leopold Verroken op de sulky.
Rechts NDR-voorzitter P.B. van Binsbergen.

Boven: Prijs der Giganten 1981:
Wereldkampioen Ideal du Gazeau wint overtuigend de Finale.
Op enige afstand wordt Ivens (nr.4) tweede.

1982 - organisatie
De totalisatoromzet over 1981 blijft net onder de f 137 miljoen steken. Totalisator en NDR mikken voor 1982 op een omzet van f 140 miljoen, een realistische verwachting wordt dit genoemd. Weliswaar schrapt de NDR de organisatie van een onderdeel van het EK voor de Beroepsrijders, daarmee zo'n f 35.000 besparend. Vooralsnog blijft het prijzengeld op het niveau van 1981, wat inhoudt dat er ruim f 13 miljoen voor de draverijen beschikbaar komt plus bijna f 1,3 miljoen aan fokpremies. Aan de overheid is gevraagd om een garantie op basis van een omzet van f 140 miljoen. Wordt deze niet verleend, dan zal het prijzengeldniveau mede door de teleurstellende omzetten op de postkantoren niet gehandhaafd kunnen blijven.

Van de 1800 leden van "De Drafsport" wonen er circa 200 een buitengewone ledenvergadering bij op 26 januari. Na een rumoerig verloop besluit de vergadering er bij de NDR op aan te dringen om de samenstelling van het Hoofdbestuur zodanig te wijzigen dat naar de omvang van de vereniging de eigenaren in dit college met tenminste twee zetels vertegenwoordigd zullen zijn. Wordt deze eis niet ingewilligd, dan zal het AEV-Bestuur adviseren om ergens in maart geen paarden in te schrijven voor de Supertrio-koersen. Ook de "Noordelijke Drafsport" sluit zich hierbij aan. Het Hoofdbestuur van de NDR ziet vooralsnog geen aanleiding om het aantal zetels uit te breiden. Wel wordt de "Commissie van Onafhankelijken", waarvan het advies in 1979 tot de huidige statuten leidden, opnieuw geraadpleegd. Het Veefonds verleent een garantie van f 140 miljoen en daaraan gerelateerd prijzengeld, op voorwaarde dat er niet gestaakt wordt. De eigenarenvereniging adverteert echter met twee pagina's in "Paardesport" en slaat daarin dreigende taal aan. De spanning wordt opgevoerd.
Opeens leeft er een nieuwe kreet, het Structuuronderzoek. Dit komt tot uitdrukking in een overleg tussen NDR en eigenaren, dat als zodanig strandt. Nadat de NDR nogmaals heeft duidelijk gemaakt dat de Commissie van Onafhankelijken cq de Commissie van Wijze Mannen werkelijk niet ziet dat een dubbele afvaardiging van de dravereigenaren in het NDR-bestuur oplossing biedt aan de problemen waarin de sport verkeert, gaat het overleg in een richting van structuuronderzoek.
Nadat de NDR heeft uitgelegd dat de Overheid steeds minder bevoegdheden aan de sport zelf toevertrouwt - tal van zaken worden "afgebeld" omdat de NDR niet alleen kan en mag beslissen - blijkt dat ook de Overheid voorstander is van een structuuronderzoek. De dravereigenaren wensen echter op voorhand dat het Hoofdbestuur van de NDR akkoord gaat met een eventuele wijziging van de bestuurssamenstelling. De NDR gaat hierin niet mee, waardoor het overleg strandt. Wel wordt de dravereigenaren erop gewezen dat bij staking of boycot de Veefonds-garantie vervalt waarmee de drafsport een half miljoen gulden aan prijzengeld riskeert.

Ondanks de oproep van het bestuur van "De Drafsport" blijkt toch het minimum-aantal van 12 dravers te zijn aangegeven voor het Supertrio van 4 april. B.C. de Bruin legt daarop zijn bestuurslidmaatschap van de eigenaarsvereniging neer, J. Swaab zegt ook voornemens te zijn lidmaatschap van het bestuur te beeindigen. Inmiddels laat de toto-omzet een forse daling zien, vooral in de Supertrio-omzet. Allerlei partijen keren zich tegen de AEV De Drafsport, onder andere ook de Adviesraad voor het Drafwezen. De NDR laat op 1 april weten dat de vertegenwoordigers van "De Drafsport" sinds 18 januari niet meer hebben deelgenomen aan de vergaderingen van de Adviesraad en dat de vertegenwoordiger in het Hoofdbestuur sinds die datum geen vergadering van dit college meer heeft bijgewoond. Het Bestuur van "De Drafsport" laat in een persbericht weten teleurgesteld te zijn over het doorgaan van de Supertrio-koers van 4 april, ondanks eerdere besluitvorming. Het acht zich onmogelijk om nog langer op de bres te staan voor het bereiken van een beter bestel en besluit daarom unaniem om in de jaarvergadering van juni en bloc af te treden. Als succes van de gevoerde actie voert het nog wel op het door het Ministerie van Landbouw opgedragen Structuuronderzoek.

Desondanks verijdelen actievoerders onder aanvoering van C. Disselkoen de Supertrio-draverij op 4 april. Veewagens grendelen de toegang tot de baan af, rammen een hek op het stalterrein en rijden een gedeelte van de reling van de renbaan aan stukken. Een petitie laat weten dat 97% van de 1800 leden van "De Drafsport" het besluit om het Supertrio niet te laten doorgaan ondersteunt. De koers gaat inderdaad niet door, een vervangende uitslag wordt nog dezelfde middag bekend gemaakt en het publiek krijgt de zaterdag erop "vrij entree" geboden. Een Hoogenboom-functionaris is gewond geraakt en Cees Berg laat weten vandaag in vele mensen ernstig te zijn teleurgesteld.
De NDR stelt in het vooruitzicht dat de actievoerders de rekening krijgen gepresenteerd en zo mogelijk tuchtrechterlijk worden bestraft. Inderdaad ontvangt een aantal leden van de eigenarenvereniging een brief van de advocaten van de NDR, reden voor het Bestuur van "De Drafsport" om in de bres te springen. Op 29 april wordt een buitengewone ledenvergadering belegd. De leden scharen zich achter bestuur en actievoerders, daarmee aangevend de kosten van de actie te zullen betalen. Kort daarvoor, op 26 april, is het bestuur van de eigenaarsvereniging nog met het Hoofdbestuur van de NDR ontboden op Landbouw. Daar krijgt men de verzekering dat alle aanbevelingen van het structuuronderzoek worden uitgevoerd en dat het rapport niet in een la verdwijnt. "De Drafsport" claimt een plaats in de Begeleidingscommissie, waarin vooralsnog Van Binsbergen en Oosting zijn benoemd. Tegelijkertijd eist het bestuur dat de NDR de actievoerders niet voor het Tuchtcollege daagt. Landbouw maant de NDR tot lankmoedigheid, doch het Hoofdbestuur besluit tot het instellen van een commissie die de actievoerders eerst zal horen. Daarna beslist het Hoofdbestuur of de tuchtzaak doorgaat of niet.
De omzet op de totalisator daalt nu hard, er is tevens sprake van een economische recessie. Een aantal personen in de sport en vooral in de fokkerij gooit de handdoek in de ring. Stal Westland besluit tot een inkrimpingsveiling. Tijdens de voorjaars- veiling van Fortuna Hoeve is Stal Westland met 49 van de 80 paarden de grootste inbrenger. Disselkoen gaat echter wel verder met een afgeslankte Stal Kievitshof in Baarle Nassau. Vancouver Cede wordt verkocht voor f 100.000 aan A. van Mierloo. Een te lage prijs, meent Disselkoen. Bij de Derby V staat Disselkoen weer in de ring als fokker en eigenaar van Vancouver Cede, de Derby-winnaar.

Ook Fortuna Hoeve besluit tot liquidatie. In het najaar volgen nog Stoeterij Du Bois en Star Farm. Het imago van de sport krijgt deuk op deuk. Na de 4 april-actie en het gekrakeel in de sport zelf, volgt nog de omkopingsaffaire van een bekende trainer. Hij wordt voor vijf jaar geschorst en de media staan er bol van. Het vertrouwen in de drafsport is tanende, de omzetverwachting is dat deze f 10 miljoen tot f 15 miljoen lager dan in 1981 zal zijn. De NDR besluit tot een drastische verlaging van het prijzengeld, evenals er in de huishouding wordt gesneden: PR en Marketing komen op een laag pitje te staan, de reclamecampagne wordt afgebroken.

Ala er geen stront aan de knikker is, daalt de belangstelling voor de ledenvergadering van "De Drafsport". Nog maar 25 leden wonen de vergadering van 28 juni bij. Voorzitter Schuddeboom onderhoudt hen met veel gefilosofeer over geld (schuldenlast STN f 20 miljoen) en prijzengeld. Het zittende bestuur, dat terugkomt op zijn besluit en bloc af te treden, wordt herkozen.
Schijnbaar in alle stilte vindt het Structuuronderzoek plaats. Pas in oktober maakt men melding van het Structuurrapport dat door IKON Beleidskonsulenten BV te Amsterdam in opdracht van NEHEM (Nederlandse Herstructurerings Maatschappij) uitgevoerd aan de Structuurcommissie wordt aangeboden. De commissie, onder voorzitterschap van Wim Lokhorst gaat het rapport bestuderen en zich beraden over de adviezen van IKON. Daarna volgen de aanbevelingen van de commissie aan de Ministers van Landbouw en van Economische Zaken.

In een ledenvergadering eind november mag voorzitter Schuddeboom van "De Drafsport" al uit de school klappen over het Structuurrapport. De dravereigenaren scharen zich achter het IKON-rapport. Op 4 december licht de voorzitter van de Structuurcommissie, W.J. Lokhorst, de belangenorganisaties en de pers in. "Decentralisatie" is het kenmerk van de onderzoeksresultaten en aanbevelingen. Er komt een Sectorfonds dat drie centrale organen aanstuurt, de NDR, STN en een nieuwe RDR (Stichting Recreatieve Drafbanen). Het Sectorfonds gaat de inkomsten verdelen en de besturen van de drie organisaties benoemen. In die besturen mogen geen belanghebbenden meer deelnemen. De koersbanen moeten combinaties vormen: Duindigt/Nootdorp, Groningen/Wolvega en Hilversum/Alkmaar. De overige koersbanen, waaronder Schaesberg, kunnen meetings à raison van f 1.000 "bestellen" bij de NDR. Uiteraard leidt dit tot protest van het Bestuur van de Draf- en Renbaan Limburg. Braks, die weer Minister van Landbouw is, geeft daaraan gehoor en laat de baan als zelfstandige professionele koersbaan voortbestaan. Jaren later zal blijken dat de recreatieve sector een "doodgeboren kindje" is.

Overigens wordt pas bij de presentatie van het rapport duidelijk wie deel uitmaken van de Structuurcommissie. Namens "De Drafsport" is daarin vertegenwoordigd F. Schuddeboom. Ook het Verbond van Langebanen is daarin vertegenwoordigd, namelijk door zijn voorzitter Ir G.M. van Eek. Het is daarom merkwaardig dat het Verbond een beroep tegen de samenstelling van de Structuurcommissie instelt bij de Raad van State.
Wat wil het geval: in de Staatscourant van 17 november staat een beschikking afgedrukt van de Minister van Economische Zaken van 4 november die terugwerkt tot 9 juni en de instelling van een "structuurcommissie voor de draf- en rensector" regelt. Daarin wordt bepaald welke instanties een of twee leden kunnen benoemen. Onder andere staat daarin genoemd het Verbond van Langebanen, echter niet het Drafcentrum Hilversum. Toch maakt de voorzitter van het Drafcentrum, A.H.L. Spoelder, deel uit van de Structuurcommissie. Van Eek echter is in mei door Landbouw aangezocht, waaruit hij afleidde dat hij op persoonlijke titel zitting in de commissie had. Overleg met de achterban was onmogelijk vanwege een geheimhoudingsplicht. Wel blijkt uit de beschikking dat minderheidsstandpunten desgewenst in de stukken kunnen worden weergegeven, waar de commissie met meerderheid van stemmen besluit. Desondanks vindt Van Eek daarvan niets terug. Alles bij elkaar meer dan voldoende redenen om de samenstelling van de commissie aan te vechten.

1982 - sport
Stal Westland (Van Mierloo) was in 1982 de meest winnende eigenaar, mede door de Derby-zege van Vancouver Cede. De stal was ook kampioen in 1985 en Stal Westland Imp. Int. werd kampioen in 1987 t/m 1991.

Wegens te weinig inschrijvingen werd de Prijs der Giganten verreden in twee heats en de uitslag werd bepaald via optelling der totaaltijden. Ideal du Gazeau had niet zo'n goede rijder en dat bleek in de eerste heat, waarin zij derde werden. Wakker geworden wonnen ze wel de tweede heat, maar niet met voldoende voorsprong voor de eindoverwinning. De Zweed Ex Lee had de eerste heat met een grotere voorsprong gewonnen en behaalde daardoor daardoor de eind-zege. Ideal du Gazeau werd tweede.

Udo Quick werd tot Paard van het jaar gekozen.

Voor alle kampioen-fokkers, -eigenaren, -trainers, -pikeurs, etc. uit de jaren 80 en eerder/later: Click hier

1982 - Fokkerij
Fortuna Hoeve (Joop Schoonderwoerd) besluit tot liquidatie. In het najaar volgen nog Stoeterij Du Bois (M. Vink) en Star Farm (o.a. Ton Spoelder).

De fokkerij ijlt altijd na. Zo was M. Vink van Stoeterij Du Bois van 1979 t/m 1985 kampioen fokker. Daarna volgde van 1986 t/m 1991 Stoeterij Buitenzorg van Wim Nas.

In dat jaar werden 1.048 draverveulens geregistreerd en voor de toppers en hun foto's, click hier

De uitslagen van de belangrijkste draverijen in Nederland:

 

Boven: Een valpartij in de Sweepstakes van 1982.
Drie hengsten rijderloos. Viroli di Robles is al niet meer te zien.
Vooraan houdt Cees Hetteling zijn Vesins la Fusee in bedwang.
Bij het haagje ligt Marian Vos geknield op de grond.
Haar paard Veloce gaat er links vandoor, drie ronden aan de kletter...
Marian had eindelijk eens een kanshebber in zo'n koers en dan dit...
Weg kans van je leven...., dacht ze...
Een uur later won ze met Veloce de Sweepstakes!

Boven: Aankomst van de Derby 1982:
Vancouver Cede (nr.6 met Gerard van Eykelenborg) verslaat met
een sterke eindsprint Volo Prise (rechts), Volta Rotary (nr.11)
en Valentin Melodie (nr.16 in het midden).
De eerste prijs bedroeg fl. 99.400, waarmee de hengst
zijn aankoopbedrag op de veiling in 3 minuten terugverdiende.

Boven: Kampioenschap van Nederland 1982:
Rainier Gallant en Hugo van Dijk met de overwinningskrans
terug bij de stallen.

Boven: De finishfoto van de 2e heat Prijs der Giganten 1982:
Ideal du Gazeau (nr.7) bereikt als 1e de finish,
gevolgd door Ianthin (nr.1) en Ex Lee (nr.9).
In de Finale wint Ex Lee.

1983 - organisatie
De totalisatoromzet over 1982 is met f 122,9 miljoen ruim f 13,4 miljoen lager dan in 1981, een daling van 9,8%. Het Supertrio is met ruim f 4 miljoen in omzet gedaald. Op 5 januari overlijdt op 94-jarige leeftijd Herman van der Pol die tot twee keer toe het voorzitterschap van "De Drafsport" vervulde.

De greep van het Ministerie van Landbouw, onder aanvoering van Minister Braks, verstevigt zich. Een nieuwe totalisatorbeschikking voorziet er in dat de Minister de koersagenda moet goedkeuren, evenals hij de koersbanen aanwijst die in het bestel passen. De Voorlopige Commissie Sectorfonds wordt geïnstalleerd, evenals er werkgroepen worden ingesteld die onder voorzitterschap van ambtenaren de beslissingen van de Commissie moeten voorbereiden. De Commissie besluit al het prijzengeld voorshands op het niveau van 1982 te houden.

Het Hoofdbestuur van de NDR heeft met zes stemmen voor en twee tegen een motie van wantrouwen aangenomen tegen F. Schuddeboom, namens "De Drafsport" afgevaardigd in het Hoofdbestuur. Reden is dat Schuddeboom in zijn bestuur de notulen van het Hoofdbestuur zou bespreken. Naar aanleiding daarvan besluit het bestuur van "De Drafsport" en bloc af te treden, behalve J. Swaab die dit met onmiddellijke ingang doet omdat hij het met dit besluit niet eens is. In een matig bezochte algemene vergadering, er waren "maar" 70 leden, besluit het bestuur demissionair te blijven in afwachting van een nieuwe vergadering waarin de leden zich uitspreken over nieuwe kandidaten.

Op initiatief van de werkgroep Recreatief Concept organiseert men op 12 juli te Sappemeer een zogenaamde recreatieve meeting. Uitgangspunt daarbij is dat buiten de kring van drafsportliefhebbers een grote groep geïnteresseerd is in het paard in het algemeen en "in" is voor een gokspelletje. Op basis van bet oude concept van 800 m-draverijen introduceert de totalisator het spelletje Hipposcore. Elk startend paard krijgt door loting een nummer toegewezen en zo wordt het "wedden" afgeschaft en is de paardenlotto geboren. Met een omzet van maar net boven f 9.000 en maar 1000 bezoekers - hoofdzakelijk drafsportpubliek - stelt het experiment hevig teleur. De grap zal nog twee keer herhaald worden om vervolgens een schone dood te sterven.

Na een veertigjarig dienstverband neemt Cees Berg op 19 juli afscheid van de sport, dat wil zeggen dat hij het actief zijn als perschef en PR-functionaris beëindigt. Voor zijn verdiensten ontvangt hij de Ridderorde van Oranje Nassau. Nadien zet hij zijn leven gewoon voort, bezoekt dagelijks de koersbanen en blijft schrijven voor de Telegraaf. Zo viert ook de hoofdredacteur van Paardesport, Aad van Leeuwen, zijn zestigjarig jubileum als journalist. Van Leeuwen, bekend van "Het Beste" en van de radio, wordt ook wel eens de man van het "paardenroeien" genoemd, gebaseerd op zijn twee favoriete sporten: paardensport en roeien.

Het Verbond van Langebanen begint zich te keren tegen het Structuurrapport. Er blijkt geen wettige of juridische basis te zijn tot het vormen van professionele baancombinaties, de voordelen van gedwongen samengaan worden niet gezien. Als ook het Structuurrapport per 1 januari 1984 nog geen gestalte krijgt, het inhoudingspercentage op trio en koppel wederom met respectievelijk 2% en 1% wordt verhoogd, klimt het Drafcentrum Hilversum in de welwillend door Fortuna Hoeve beschikbaar gestelde ruimte in de advertenties. "Deze absurde en ondoordachte ingreep kan wel eens de doodsteek voor de sport zijn", luidt de boodschap. "Overheid, waar bent u mee bezig?"

De ambtelijke molens draaien gestaag door. De Voorlopige Commissie Sectorfonds kondigt aan dat zij overgaat in het zogenaamde Centraal Fonds waaronder een NDR en STN nieuwe stijl gaan fungeren evenals een nieuwe stichting Recreatie Draf- en Rensport (RDR). De aandeelhouders in de NV Publico (Paardesport in Ren en Draf), STN en NDR, worden gedwongen de aandelen over te dragen aan een stichting onder beheer van het Centraal Fonds.

In de najaarsvergadering van "De Drafsport" krijgt geen van de zeven bestuurskandidaten de vereiste meerderheid van stemmen. De vergadering besluit daarom maar een informateur aan te stellen.


1983 - sport
Het is niet alles rozengeur en maneschijn in de drafsport. Dat blijkt wanneer de eigenaar van de ren- en draversstal "De Postduif" zijn paarden hoofdzakelijk heeft gefinancierd met gelden die hij als administrateur van een medisch kleuterdagverblijf frauduleus daaraan heeft onttrokken. Op enige tientallen dravers en volbloeds wordt medio juli beslag gelegd. De stallen van John Smith, Arend de Wrede, Aad Pools en Gerrit de jong worden eveneens ernstig gedupeerd. De beslaglegger besluit echter, in het belang van de paarden, om de activiteiten voort te zetten onder de naam Stal Sequester.

Uno Hazelaar klopt zijn rivaal Udo Quick in de legendarische match-à-deux in Hilversum, maar het was ook een strijd tussen de eigenaren, de gebr. Stassen enerzijds en de markante Jerome Winsser anderzijds. Het ging hen meer om de eer en wie er gelijk had dan om de te winnen bonus van 20.000 gulden.

Jan van Dooyeweerd behaalt op 19 maart op Duindigt met Vernon Fortuna zijn 2000-ste overwinning.

Udo Quick werd opnieuw tot Paard van het jaar gekozen.

1983 - Fokkerij
In dat jaar werden 832 draverveulens geregistreerd (waarbij de onvergetelijke Action Skoatter) en voor de toppers en hun foto's, click hier

De uitslagen van de belangrijkste draverijen in Nederland:

 

Boven: White Shadow klopt White Honey in de Derby.

The Import Laren (A. Mollema) wint het Kampioenschap
der Nederlandse Paarden 1983 voor Prizefighter (nr.1),
Monty Buitenzorg (nr.6) en Perry Anjo.

Boven: Serge Buitenzorg en Jan van Dooyeweerd bij de huldiging
na hun prachtige zege in het Kampioenschap van Nederland 1983.
Jan en eigenaar Schurgers feliciteren elkaar.
Joop Schoonderwoerd geniet mee.

Boven: De Europese crack Snack Bar en Hakan Wallner doen de
ereronde na hun zege in de GP der Lage Landen.
Links loopt het bekende "fotovrouwtje".

Boven: De nieuwe tribune van Hilversum in 1983.
(foto's Wim Huybers)

Boven: Prijs der Giganten 1983 Finale:
The Onion leidt reeds voor Snack Bar
en in deze volgorde zullen zij ook aan de finish komen.

Boven: Uno Hazelaar (links) klopt op de laatste meters Udo Quick
in de legendarische match-à-deux in Hilversum.
Voor een levensbeschrijving van Uno Hazelaar
en beelden van de match-à-deux, incl. interview:
Click hier

1984 - organisatie
Veel bestuurlijke mutaties bij aanvang van het jaar. C.M.L. Roozemond treedt af als voorzitter van STN en wordt opgevolgd door Mr. H.V van Walsum, burgemeester van Rheden en later van Delft. J. Govers wordt secretaris van de Voorlopige Commissie Sectorfonds en Mr. F. Erdtsieck secretaris van de STN.

Minister Braks benoemt een nieuw NDR-bestuur nadat P.B. van Binsbergen te kennen heeft gegeven zijn functie beschikbaar te stellen. Nieuwe voorzitter wordt Ir W. Merkx, oud-burgemeester van Breda, met als nieuwe leden Dr. W. Harkx, C. Hoek, J. Hohmann en Prof. Dr. E. Lagerweij.

In een chaotisch verlopen ledenvergadering kiest "De Drafsport" op 17 april nog maar twee nieuwe bestuursleden, Drs. G.M.P Raeven en T. Vlot. Het demissionaire bestuur, waaruit de heren J. Dragt en B.C. de Bruin al vertrokken zijn, had de heer T.A. Jansen uit Goirle - een onbekende in de sport - als informateur aangezocht. Zijn voordracht geniet niet aller instemming en leidt bij stemming tot chaos. De vier demissionaire bestuursleden blijven deel uitmaken van het college, tot in juli eindelijk de zaken op een rij komen. A.C. van Es, F. Kramer, J. Meinders en J. Wehnes krijgen een meerderheid van stemmen, T. van Eijden ook, maar de lijst met handtekeningen komt te laat binnen en kan daarom met benoemd worden.

Op 4 september start na veel vertraging de eerste W5-koers. De introductie ervan liet ruim een jaar op zich wachten. De voorzitter van de Voorlopige Commissie Sectorfonds, W. Lokhorst, koestert hoge verwachtingen. Deze spelsoort, ook weer via de postkantoren in te leveren, moet de totalisatoromzet weer omhoog stuwen.

Drafcentrum Hilversum verliest een kort geding tegen de Staat der Nederlanden (lees: Voorlopige Commissie Sectorfonds) waarin Hilversum 20% van de door haar zelf behaalde totalisatoromzet eist. Dit vanwege de zorgwekkende financiele situatie, de hoge prioriteit van de herstructurering, de gewekte verwachtingen en gedane toezeggingen die nu bij het uitblijven ervan onrechtmatig zijn tegenover Hilversum. De president van de Rechtbank verwijst Hilversum naar de Raad van State.

Op 1 december opent de STN in de Haagse Markthof het eerste echte wedkantoor buiten de koersbanen. Wel lijdt het wedkantoor nog onder de winkelsluitingswet en kan het 's avonds en 's zondags niet geopend zijn. Het blijkt toch een voltreffer, in de eerste week draait het kantoor een omzet van f 40.000.

Op 7 december stappen vier van de vijf bestuursleden van NDR op, alleen Dr. W. Harkx blijft zitten. Reden van vertrek is het niet kunnen maken van goede werkafspraken tussen de besturen van de Centrale Organen waardoor er geen mogelijkheden zijn om de huidige problemen in de sport tot adequate oplossingen te brengen.

De Voorlopige Commissie Sectorfonds vormt daarop zelf het bestuur van de NDR, aangevuld met de heren W. Harkx en J.C. Slikker. Eerste actie is het naar huis zenden van secretaris J. Werners en hem van zijn verantwoordelijkheden ontheffen. J. Govers volgt in dit geval Werners op als secretaris van de NDR.

In een vergadering van 20 december keert de Adviescommissie onder voorzitterschap van P.B. van Binsbergen zich tegen het Sectorfonds. Namens "De Drafsport" is daarin G.M.P. Raeven vertegenwoordigd, de secretaris van de Adviesraad is mevrouw Mr. O.B. de Nooij - Bolwijn, die laat weten dat de commissie niet langer vertrouwen heeft in samenstelling en werkwijze van het Sectorfonds. Bovendien verzoekt de commissie de Minister van Landbouw om de leden van het Sectorfonds van hun functie te ontheffen en de onrechtmatige benoeming van bestuursleden van de NDR ongedaan te maken.


1984 - sport
Een vervoersverbod als gevolg van een uitbraak van mond- en klauwzeer treft de drafsport in Noord-Holland. Veel trainers zijn aan huis gekluisterd. Hoewel paarden vrij mogen bewegen, treft de maatregel wel alle veewagens. Het verbod heeft ook effect op de koersbezetting in de periode 20 januari - 20 februari.

Het recreatieve circuit lijkt afgedaan. Sappemeer laat weten de meeting van 8 augustus te annuleren wegens het geringe aantal paarden waarvoor voor-aangifte is gedaan, evenzo doet Eenrum voor de meeting van 11 augustus. Emmeloord annuleert de meetings van 18 augustus en 25 september wegens gebrek aan prijzengeld.

Uno Hazelaar won beide Kampioenschappen, de GP van Nederland en zelfs de eerste serie van de Prijs der Giganten. Hij werd tot Paard van het jaar gekozen.

1984 - Fokkerij
In dat jaar werden 797 draverveulens geregistreerd en voor de toppers en hun foto's, click hier

De uitslagen van de belangrijkste draverijen in Nederland:

 

Boven: De blije mede-eigenaar Piet Groot houdt zijn Derbywinnaar
Ymond Boekelte vast en aan de andere kant staan pikeur
Harry van Ooyen en zijn vrouw Nancy van Ooyen-Geersen.
Voor een levensbeschrijving van Ymond Boekelte:
Click hier

Boven: Uno Hazelaar (rechts met W. Velis) blijft zijn grote rivaal
Udo Quick voor in het Kamp. Ned. Paarden 1984.

Boven: Kampioenschap van Nederland 1984:
Uno Hazelaar (links met Wim Velis) zegeviert fraai,
voor Top Arden (2e van links), Roper Dan (rechts),
Volo Prise (3e van links) en Torpedo Fortuna (midden, nr.5).

Boven: Prijs der Giganten 1984:
Finale Micado C en Ulf Norton tijdens de huldiging.
De champagnefles is reeds opengetrokken door de Zweedse eigenaar.

1985 - organisatie
Het rommelt in Den Haag. Het nieuwe NDR-bestuur haast zich te verklaren dat Werners niet is ontslagen of geschorst en dat het feit dat hij zijn functie niet uitoefent niets heeft uit te staan met zijn inzet of integriteit. De Raad van Commissarissen van Publico NV, onder voorzitterschap van W. Harkx, besluit Aad van Leeuwen van zijn functies van waarnemend directeur en hoofdredacteur te ontheffen. Fred Erdtsieck, teven secretaris van SIN, wordt de nieuwe directeur en John Brandsen hoofdredacteur.

STN opent een tweetal wedkantoren, een in Alkmaar en een in Rotterdam. "Langs de Lijn" en Teletekst worden ingeschakeld om het W5 een lift te geven. Kort daarop volgen nog wedkantoren in Amsterdam en Utrecht.

Op 26 februari keert Jaap Werners weer terug als secretaris van de NDR nadat hij in kort geding het grootste deel van zijn eisen ingewilligd ziet. De rechter bepaalt dat Werners ten onrechte is verboden zijn functie uit te oefenen omdat er te weinig verschil is gemaakt tussen de positie van bestuurderen (beleidsbepalend) en de secretaris (beleidsuitvoerend).

Tijdens de ledenvergadering van "De Drafsport" wordt T. van Eyden alsnog gekozen tot lid van het bestuur. Bijna was er geen geld voor het schenken van een kopje koffie omdat demissionair voorzitter F. Schuddeboom kort voor zijn afscheid alle liquide middelen langlopend heeft vastgelegd bij de Middenstandsbank. Fred Erdtsieck (STN) licht de miserabele toestand in de sector toe. Een omzet van f 80 miljoen lijkt niet haalbaar, de omzet op bet W5-spel groeit maar langzaam en het opsporingsbeleid van de AID is negatief voor een flinke portie omzet.

De Adviesraad sluit weer vrede met de Voorlopige Commissie Sectorfonds na een positief en verhelderend gesprek met de Minister van Landbouw. Braks plempt weer een miljoen gulden in de sport waarvan het grootste bedrag besteed moet worden aan de dopingcontrole. De Voorlopige Commissie Sectorfonds verlaagt het prijzengeld opnieuw, nu met tien procent.

"De Drafsport" viert zijn zestigjarig bestaan met onder andere een receptie op de Renbaan Duindigt en een extra gedoteerde finale van de Grote Jubileum-prijs.
Door het aannemen van een machtigingswet verandert de Voorlopige Commissie Sectorfonds in de Stichting Centraal Fonds. W. Lokhorst blijft voorzitter, bijgestaan door Ir F.H. Hidding en namens de Minister van Landbouw P. Buningh.
Tegelijkertijd treden Lokhorst, Hidding en Van Beukering uit het bestuur van de NDR. Aangesteld worden P. v.d. Schans (voorzitter), Mr. P Oomen en Dr. Ir J. Oosting. In een later stadium wordt bet Bestuur gecompleteerd met Prof. Dr. J. Bouw en J.C. Slikker.

1985 - sport
Op 16 april wordt Jan Ferree tachtig jaar. Hij verzorgt al 55 jaar de start- en geluids-installaties op de Hilversumse baan, evenals hij ook op de kortebaan niet weg te denken is.

Ton Spoelder, voorzitter van het Drafcentrum Hilversum, overlijdt op 16 januari op 59-jarige leeftijd. De sport verliest in hem een integer en inspirerend mens.

Een aantal Gooise automobielbedrijven blaast behoorlijk in de bus. Tijdens vijf achtereenvolgende meetings op het Drafcentrum Hilversum wordt telkens onder het publiek een Opel Kadett verloot.
Een nieuw fenomeen dient zich aan, VARA's Sterrenshow, gepresenteerd door Willem Ruis. Kern van de zaak is dat in de show de drafsport verpakt zit op basis waarvan loten worden verkocht. De loten zijn vooraf bedrukt met lettercombinaties waarvan de letters door loting bij de start van de Sterrenshow-draverij aan de paarden worden toegekend. Een pure loterijzaak dus, met een trio-, koppel- en winnend uitbetaling. De eerste uitzending is een succes.

1985 - Fokkerij
Door de noodzakelijk geworden bezuinigingsronde van de NDR wijken de jaarlingenshow en hengstenkeuring uit naar het Federatiecentrum Ermelo. De Expohal is te duur geworden en in de combinatie show bijwonen en aansluitend naar de koers is de laatste jaren stevig de klad gekomen.

In dat jaar werden 762 draverveulens geregistreerd en voor de toppers en hun foto's, click hier

De uitslagen van de belangrijkste draverijen in Nederland:

 

Boven: Spectaculaire aankomst van de Derby-Z-1985:
Zacatal du Bois (14) voor Zomar Windspiel (2), Zantana (6),
Zambo Meersval (15), Zorg van Boko (8, aan de reling)
en Zilver Prince (5).

Udo Quick wordt gehuldigd na het Kamp. Ned. Paarden 1985
in het bijzijn van zanger Lee Towers en eigenaar Winsser.

Boven: Wellborn Dean en Leo Schoonhoven bij de huldiging
na hun zege in het Kampioenschap van Nederland 1985.

Boven: Udo Quick (H. Langeweg) zegeviert in het Kamp. Ned. Paarden
in 1985 voor Volo Prise, Uplicate Ashton (buitenkant),
Veric Brach (binnenkant) en Urosa Maire.
Voor een levensbeschrijving van Udo Quick:
Click hier

Udo Quick dankte zijn bekendheid mede aan zijn bijzondere
eigenaar Jerome Winsser, die hier in een bekende pose
zijn ongenoegen uit aan trainer/rijder Arend de Wrede.

Voor het levensverhaal van deze bijzondere eigenaar:
Click hier

Boven: In 1985 was Prins Bernhard verhinderd en toen reikte Minister Braks
de Gouden Zweep uit aan Gerrit de Jong. Het winnende paard
was Star of Goldstar.

Boven: Prijs der Giganten 1985:
Keystone Patriot (aan de reling met J. Kontio) wint in een spannende
eindstrijd voor Keystone Patton en Micado C.

Boven: In 1985 en 1986 werd Alexander S (hier met Guus Knijnenburg)
tot Paard van het Jaar gekozen. In 1985 was hij 2 jaar oud.

1986 - organisatie
Een historisch moment, woensdag 2 april presenteert Ladbroke zich. Onder aanvoering van Neil Goulden en Fred de Boer trekt Ladbroke ten strijde, daarbij het prijzengeldniveau van 1986 gedurende langere tijd garanderend. De overeenkomst geldt voor 20 jaar, met een "terugtrek"-clausule van drie jaar. Los van de afdracht draagt Ladbroke voor 1986 een bedrag van f 500.000 aan sponsoring bij. Aan het eind van het jaar beloopt het aantal wedkantoren al tien. Een vijftigtal is in het vooruitzicht gesteld.

Mutaties bij de koepelorganisaties. Jaap Werners geeft zelf te kennen de NDR na 23 jaar per 1 juli te willen verlaten. Co Govers neemt zijn functie over. Fred Erdtsieck treedt in dienst van Ladbroke en beëindigt zijn functie van directeur van Publico. In oktober doet het Ministerie van Landbouw Drs. E.F.J. Duysens over aan sport en spel. Hij wordt plaatsvervangend secretaris van het Centraal Fonds en van de NDR.

Een behoorlijke brand op 28 juli op de Renbaan Duindigt verwoest de oude eigenarentribune die 22 jaar geleden werd geopend door de heer W. Geertsema, toentertijd burgemeester van Wassenaar. Het is twijfelachtig of de tribune herbouwd wordt. Voor de Derby laat de AEV De Drafsport een tent plaatsen in de bocht van de baan.

1986 - sport
In dit jaar overleed Gerard van der Wal, draver-eigenaar en zeer succesvol amateurrijder. Voor een In Memoriam: Click hier

Het Europees Kampioenschap der 3-jarigen werd op Duindigt verreden en gewonnen door de Duitse hengst Every Way, voor de Zweedse Icora Tilly (later moeder van Victory Tilly), de Fransman Ranzau en onze All or Nothing en Annemarie Hazela(ar).

De 3-jarige Alexander S werd opnieuw tot Paard van het jaar gekozen, ondanks dat hij slechts 4e werd de Derby en 2e in de Sweepstakes. Zijn omgeving wist toch veel stemmen te vergaren.

Op 3 oktober behaalde Jan Wagenaar (jr) zijn 3000-ste overwinning.

1986 - Fokkerij
In dat jaar werden 732 draverveulens geregistreerd en voor de toppers en hun foto's: click hier

De uitslagen van de belangrijkste draverijen in Nederland:

 

Brand in de Clingendaelzaal om 5 uur 's morgens, ergens in 1986
Fotograaf Wim Huybers ging er vroeg zijn bed voor uit.

Boven: In 1986 zou de linker tribune worden heropend.
(foto Wim Huybers)

Boven: All or Nothing wint de Derby 1986 met Hubert Schoonhoven,
voor een bomvolle tribune.

Boven: Aty v.d. Lente heeft zojuist de Bever-prijs gewonnen
en daarmee Gerard van Eykelenborg zijn 1000e zege bezorgd.
Duindigt 30-8-1987.

Boven: Yzeren Hein was geen speedpaard, maar een geweldige tempobeul.
Maar hij had ook wel eens wat mankementen en ging meestal slecht
door de bochten, waarbij hij zijn hoofd helemaal naar buiten draaide.
Fouten waren vaak het gevolg. Op de rechte stukken vloog hij dan iedereen
weer voorbij. Met Yzeren Hein in de koers was het meestal spectakel.
En als hij dan weer eens gewonnen had, nam hij bij de huldiging op
het gras van Duindigt altijd een paar happen. Hij werd daarom
ook wel "de grasvreter" genoemd.

Boven: Yzeren Hein is weggesprongen. Vriend heeft zijn kruid droog
gehouden en is van de rug van Veric Brach gekomen,
maar Veric houdt stand en wordt Kampioen van Nederland 1986.
Derde Zorg van Boko.

Boven: Prijs der Giganten 1986:
Davidia Hanover (J. Kontio) op weg naar een onbetwiste zege,
voor Marpheulin (links), Nevele Jackson (buiten beeld) en Classic Cast (reling).

Boven: In 1986 overleed Gerard van der Wal op 77-jarige leeftijd.
Hij was een begenadigd amateurrijder, die tot zijn grote spijt en
ergernis na zijn 70-ste verjaardag niet meer mocht koersen.
Zo ging dat in die jaren. Leeftijdsdiscriminatie.
Voor een In Memoriam over Gerard van der Wal:
Click hier

1987 - organisatie
Tot dan geeft Publico jaarlijks het Album van de Nederlandse Draf- en Rensport uit. Met ingang van 1987 heet deze uitgave Jaarboek "De Drafsport", een initiatief van de vereniging van dravereigenaren.

In de journalistieke sfeer overlijden kort na elkaar Aad van Leeuwen (81 jaar) en Gerard Simonis op vijftigjarige leeftijd. Simonis maakte sinds 1970 deel uit van de redactie van Paardesport in Ren en Draf, sinds 1979 in vaste dienst.

Alle barrieres voor een eigenaren passe-partout zijn geslecht. Voor f 150 krijgt een eigenaar met vaste introduce doorlopend toegang tot alle koersbanen in Nederland.
De statuten van "De Drafsport" worden gewijzigd: de tweede ledenvergadering in het najaar vervalt. Wegens het ontbreken van een quorum wordt dit in een extra vergadering op 26 mei besloten.

Ladbroke en de AEV De Drafsport treffen met elkaar een regeling om de te verwachten stijging van de omzet nu reeds uit te drukken in verhoging van het prijzengeld. Met het uit de stijging over 1986 in 1987 te verrijden meer prijzengeld ad f 300.000, daaraan toegevoegd f 1 miljoen voorschot op de stijging in 1987, beloopt het meer prijzengeld f 1,3 miljoen. Ladbroke en AEV De Drafsport staan garant voor de extra kosten van f 1 miljoen, namelijk de rente.

1987 - sport
"De Drafsport" neemt een opvallend initiatief, begeleiding in de aankoop van een Amerikaanse draver. Dit tegen de achtergrond van het wegvallen van de dwangwinsommen bij de imports en het verwachte tekort aan dravers, zeker wanneer het prijzengeld in 1988 met 15% wordt verhoogd. Fred Kramer coordineert de zaak, Jan van Dooyeweerd, Hennie Grift en Arnold Mollema rijden en keuren de paarden in Amerika.

Bij het eerste onderdeel van EK Beroepsrijders te Wolvega verricht Anton Geesink de prijsuitreikingen. Deze sportreus is door Ladbroke aangetrokken als PR-man en visitekaartje.

De 4-jarige Action Skoatter werd tot Paard van het jaar gekozen.

1987 - Fokkerij
In dat jaar werden 738 draverveulens geregistreerd en voor de toppers en hun foto's, click hier

De uitslagen van de belangrijkste draverijen in Nederland:

 

Boven: De drafsport staat volop in de belangstelling,
getuige deze collage van dagbladen, die de sport belichten.

Boven: Ladbroke opent in snel tempo wedkantoren, onder andere
op 17 februari 1987 een in Scheveningen. Neil Goulden (links) en
Fred de Boer (rechts) vertegenwoordigen Ladbroke in Nederland.
Minister Braks staat klaar om de eerste weddenschap af te sluiten.

Boven: Bea di Tricia en Tjitse Smeding tijdens hun ereronde na de Derby.

Boven: Na een hoogtepunt een dieptepunt in 1987. Twee dagen na zijn Derby-overwinning met Bea di Tricia beleefde Tjitse Smeding een voorlopig dieptepunt in zijn carrière met Best of All in het Criterium der 3-jarige merries op de Hilversumse drafbaan. De voormalige kampioene van de jaargang (als 2-jarige) mocht daaraan deelnemen na een geslaagde kwalificatieproef, ondanks haar falen wegens onhandelbaarheid in haar voorgaande koersen. Bij de start was ze opnieuw hopeloos in galop. Toen Smeding haar bij het ingaan van de eerste bocht naar buiten wilde brengen, kwam een voorbeen van Best of All tegen de sulky van een voorganger en onstond een valpartij waarbij zes combinaties waren betrokken. Smeding bleef op de baan liggen en moest naar het ziekenhuis worden vervoerd. Enkele andere rijders en paarden liepen lichtere verwondingen op. Uiteindelijk viel de schade mee. Bij een valpartij in 1990 werd Smeding definitief geveld als pikeur.

Boven: Yzeren Hein en Roelof Kromkamp bezig met de ereronde
na de overwinning in het Kamp. Ned. Paarden 1987.
Ook in 1986 hadden zij deze koers gewonnen.

Boven: Een nieuw fenomeen is opgestaan: Action Skoatter!
De merrie kan na een ronde maar moeilijk door Appie Bosscha
in toom worden gehouden en ze loopt weg van het veld.
Dat zij op 4-jarige leeftijd over 2.600 m de Nederlandse
top zou deklasseren hadden weinigen verwacht.

Boven: Mack the Knife en Stig H Johansson worden gehuldigd
na hun zege in de GP der Lage Landen
door niemand minder dan Anton Geesink.

Boven: Rijen dik staat het publiek langs de baan,
als de 4-jarige Action Skoatter deelneemt aan de
Prijs der Giganten in 1987.
Ook het middenterrein is door fans in beslag genomen.

Boven: Na de winst in de Serie heeft Appie startnummer 1
voor de Finale gekozen en onze Vliegende Friezin neemt
daarin natuurlijk de kop. De wereldmerrie Grades Singing
ligt nog in het veld en Action moet pas op de laatste
meters voor haar buigen. En dat als 4-jarige!

1988 - organisatie
De in juli 1986 door brand verwoeste eigenarentribune op de Renbaan Duindigt wordt bij de opening van het seizoen opnieuw in gebruik genomen. Met financiele inbreng van het Centraal Eonds, de verzekeringspenningen waren ontoereikend, is er een fraaie glasdichte tribune verschenen die de sjieke naam Clingendaelzaal heeft gekregen.

Eind september overlijdt op zestigjarige leeftijd Mathilde Metzlar. Zij was 20 jaar lang de drijvende kracht van de amatrice vereniging. Een week later moet de sport ook afscheid nemen van Gerard C. Borst die op 67-jarige leeftijd overlijdt. Borst maakte jarenlang deel uit van het bestuur van "De Drafsport" evenals van het Hoofdbestuur van de NDR.
- Voor een In Memoriam over Mathilde Metzlar: Click hier
- Voor een In Memoriam over Gerard Borst: Click hier

Er ontstaat commotie over een publicatie in het Agrarisch Dagblad onder de kop "NDR bereidt zich voor op vertrek van Ladbroke". Dit naar aanleiding van een opmerking van NDR-bestuurslid J.C. Slikker die tijdens de veiling van Unitrot melding maakt van de ontsnappingsclausule in het contract met Ladbroke. Tot 1 april 1989 is er de mogelijkheid van opzegging. Alle partijen haasten zich op te merken dat dit een storm in een glas water is. Ladbroke bevestigt hier te blijven tot tenminste 1 april 2006.

1988 - sport
Nadat het Nederlands voetbalelftal historie schrijft door het EK te winnen, schrijft Vriend historie op Duindigt door de Grote Prijs der Lage Landen te winnen. Toegegeven, Action Skoatter was teruggetrokken, maar altijd was nog er de dreiging van tweevoudig winnaar Mack the Knife en van de Fransman Poroto. Eigenaar, fokker en trainer Jan Vlaar geniet van de eer, het oranjegevoel viert hoogtij.
Dat ook IJzeren Hein in topvorm verkeert, getuigt de winst in de Eliterennen in Gelsenkirchen in dezelfde tijd als Ourasi twee jaar eerder (1.14,2 over 2011 meter). Mack the Knife is wederom het geklopte paard.
Vriend werd tot Paard van het jaar gekozen.

1988 - Fokkerij
In dat jaar werden 902 draverveulens geregistreerd en voor de toppers en hun foto's, click hier

De uitslagen van de belangrijkste draverijen in Nederland:

 

Derby 1988: Clan Vryenesse met Hugo Langeweg op weg
naar de winst, voor trainingsgenoot Captain Morgan
met Gerard Hulleman.

Boven: Huldiging: Hugo Senior is bezig met zijn "Masterplan".
Het begon al na de geboorte van zijn zoontje, die hij Hugo noemde.
20 jaar later zou Junior zijn eerste Derby winnen met Virgill Boko.

Boven: Vriend en Hubert maken hun ereronde na de GPdLL.
Wat een feest op Duindigt. Het Ned. voetbal-elftal wordt
Europees Kampioen en een Ned. fokproduct wint de GPdLL
Grote Prijs der Lage Landen.
Voor een levensbeschrijving van Vriend:
Click hier

Boven: Vriend en rijder Hubert Schoonhoven worden
gehuldigd door de Minister van Landbouw, Gerrit Braks.
Rechts de echtgenote van eigenaar-trainer Vlaar.

Boven: Vriend won ook het Kampioenschap van Nederland 1988.
Na 2600 meter in de prut heeft hij (op blote voeten) het meeste
over en wint vóór de beide schimmels Zvetlana Hanover en
Action Skoatter (reling). Vierde wordt Veric Brach.

Boven: Na de zege van Action Skoatter in 1988 wordt de Gold Cup
in ontvangst genomen door haar fokkers-eigenaren Eelke Kruis en
Evert Gaastra. Pikeur Appie Bosscha draagt de krans.

Boven: Prijs der Giganten 1988 Finale: Friendly Face (P. Korpi) wint,
ondanks een fout voor Quartz, Park Ridge Lobell en
'Us' Action Skoatter, die de 1e serie had gewonnen
en het talrijke publiek in extase had gebracht .

1989 - organisatie
Opnieuw doet NEHEM van zich spreken. In een rapport naar aanleiding van een hernieuwd structuuronderzoek in opdracht van de Minister van Landbouw, beveelt NEHEM aan om Drachten en Schaesberg geen koersen meer toe te kennen. De Vaste Commisie van Landbouw van de Tweede Kamer buigt zich op 29 juni over dit rapport.

Op 65-jarige leeftijd overlijdt op 28 juni een van de aardigste mensen in de sport, de heer H.C.B. Starmans, secretaris van de Nootdorpse Hardraverij-vereniging en van het Verbond van Langebanen. Ook moet de sport afscheid nemen van een bevlogen reporter, Arthur van Rijswijk, die op jonge leeftijd aan een hartverlamming overlijdt. Van Rijswijk schreef voor "Het Binnenhof" en voor Paardesport in Ren en Draf.

Nu dreigt de integratie van het Centraal Fonds in de NDR. Door het aflopen van de Machtigingswet moet het Centraal Fonds (CF) ophouden te bestaan. Het Bestuur ervan besluit echter een stapje "lager" te gaan en NDR-bestuur te worden. Het huidige NDR-bestuur verwordt dan tot sectie-bestuur. Om de zittende secretaris Co Govers wat ruimte te bieden, besluit het CF-bestuur Rob Milders tot secretaris van de NDR te benoemen, naast Emiel Duysens de derde secretaris in het bestel.

Per 1 januari 1990 verlaat Fred Erdtsieck het toneel van de sector. In tien vrij turbulente jaren was hij adjunct-directeur en directeur van STN en maakte deel uit van het managementteam van Ladbroke. Waar het Ladbroke niet geheel naar den vleze gaat - een aantal wedkantoren is al gesloten - dienen nieuwe uitdagingen zich aan. Hij wordt directeur van de Vereniging van groothandelaren in Bloemkwekerijproducten in Aalsmeer.

1989 - sport
Mede op initiatief van Tjalco de Witte, directeur van Intereffekt en later steunpilaar van Unitrot, ziet Holland Horse Racing & Breeding NV het licht. Deze vennootschap gaat de 4-jarige dekhengst Grundy's Ebony exploiteren, de aandelen ervan worden ruim in de wereld van het paard geplaatst. De emissie start op 4 maart.

Yellowa won voor de eerste keer de Gouden Zweep en hij werd ook Kampioen van Nederland.

in de Hilversumse Gigantenkoersen komen de beste paarden ter wereld aan de start: Mack Lobell, Express Ride en Friendly Face. Laatstgenoemde trekt in de Finale aan het langste eind nadat stalgenoot Express Ride in de eerste serie Mack Lobell al tot het uiterste heeft gedwongen. Mack wordt tweede in de Finale.

Yellowa werd tot Paard van het jaar gekozen.

1989 - Fokkerij
In dat jaar werden 962 draverveulens geregistreerd en voor de toppers en hun foto's, click hier

De uitslagen van de belangrijkste draverijen in Nederland:

 

Boven: Een bord uit de Kampioenen-gallerij in het NDR-Museum:
Hennie Grift loste Tjitse Smeding in 1989 af
als kampioentrainer en pikeur.

Boven: In navolging van de Peerdenpieten vierden de studenten
van de Leidse studentenvereniging Minerva hun jubileum op
een woensdagmiddag op Duindigt. Heleen Kampraath won
met Aristocat bij de studentes. Er was ook een heren-afdeling.
Rechts mevr. van Mierlo, een van de sponsoren
namens Stal Westland Imp. Int.

Boven: Dante Buitenzorg heeft de Derby gewonnen en
dit is een beeld van de huldiging. Links trainer Cees Wortel en
rechts broer Peter, die de hengst reed.

Boven: Na de overwinning in de Gouden Zweep van 1989
wordt Ton Blok voor de eerste maal gefeliciteerd door Prins Bernhard.
Zijn Yellowa zou deze koers nog tweemaal winnen.

Boven: Yellowa en Ton Blok na hun overwinning in het
Kampioenschap van Nederland 1989 op Duindigt.

Boven: Prijs der Giganten 1989 Finale: Friendly Face (Pekka Korpi) wint
voor een hard afkomende Mack Lobell. Reado pakt de 3e plaats.

In Nederland werd wel topsport geboden in de roerige jaren 80.

Kanttekening bij de roerige jaren 80.

Hoe laat is het inmiddels?

(hartenkreet van een oud-deelnemer/ functionaris)

Nog zie ik die vrachtwagen rijden. Het is 4 april 1982. In volle vaart knalde 'ie het net niet geheel gesloten brede hek op Duindigt open. Het was een gevaarlijke situatie. Geschrokken sprongen mensen weg. Met een klap kwam het ontzette hek tot stilstand. Gelukkig, geen ongelukken gebeurd. De vrachtwagen scheurde door en andere wagens voegden zich erbij.

De hele zaak was in rep en roer. Nu ging het gebeuren! We laten ons niet langer ringeloren! Eindelijk zullen we eens laten zien, dat wij het voor het zeggen hebben. En niet dat machtige logge lichaam, waarin mensen, die er niets van snappen, niets doen en vette salarissen opstrijken. Van zaken doen hebben ze geen verstand. Managers moeten we hebben, geen zakkenvullers. Verstand van paarden? Man, lazer op, geld moeten we verdienen. Het is een bedrijf. Die liefhebbers stellen niets voor, gokkers moeten we hebben!

Als in een horrorfilm trok het aan mij voorbij. Smalend meldden mensen dat voor ons het laatste uur had geslagen. En zij kregen gelijk ....en kregen zelfs meer gelijk dan op dat ogenblik werd beseft. Deze actie startte de neerwaartse spiraal van de gehele draf- en rensport.

Even terug in de tijd. We schrijven 1911. De totalisator op de paardensport wordt verboden, hetgeen inhoudt dat de inkomsten van de sport worden genivelleerd. De sport gaat de armoede tegemoet. De bookmakers hebben vrij spel. Het imago van de sport kalft snel af. Velen keren de sport of ons land de rug toe. In 1949 wordt het totalisatorverbod opgeheven. In de beginjaren '50 vliegen de omzetten omhoog, de sport begint weer op te bloeien. Klassepaarden zetten uitstekende prestaties neer en het publiek komt weer naar de banen. Het imago blijft slecht. Wanneer een paard aan de start al kansloos raakt door een galoppade is de pikeur omgekocht. Springt een paard door het stek, dan is dit ook bewerkstelligd door opzettelijk handelen van de rijder. Van dit slechte imago komt de sport in Nederland eigenlijk nooit meer af. Het is voor velen ook interessant om een heel normaal voorkomend falen van een sportpaard, of van de mens erachter of erop, tot iets spannends te verheffen. Dat hoort een beetje bij de sport. Net zoals het woord stalgeheimen, in vroeger tijd vermeld in de overeenkomst tussen de leerling en de leermeester-trainer. Het heeft iets mystieks.

In 1954 geven de eigenaren blijk van grote ontevredenheid over het gevoerde beleid van de Stichting NDR. In een vergadering van de AEV De Drafsport houdt de toenmalige voorzitter van de NDR, de heer J.H.W. Pasman, een bewogen rede. Hij geeft aan in 1949 te zijn gestart met een failliete boedel. Het herstel van de sport vereist grote investeringen en hij geeft als voorbeeld het eerste fotofinishapparaat dat in gebruik is genomen op Hilversum, kosten f 16.000. De kritiek verstomt bij het vernemen van de cijfers. Pasman geeft aan een aantal keren onheus te zijn bejegend en dit niet meer te zullen accepteren.

De sport klautert uit het dal. Voorzichtig manoeuvrerend vanuit de basis van de vaderlandse draver- en volbloedfokkerij, gestimuleerd door een aantrekkelijk premiestelsel, wordt de sport verder uitgebouwd. Het effect (naderhand naar Ard en Keessie vernoemd) teweeg gebracht door onder andere de fenomenale prestaties van Hairos II met Willem Geersen brengt de sport in een breed perspectief en de kwalitatief uitstekende sport dwingt respect af tussen de overige (hippische) sporten. Het lijkt goed te gaan tot ....... ja, waar of wanneer is het punt aan te geven dat het fout loopt?

Was het de ontwikkeling van Schaesberg, de baan in het zuiden van het land neergelegd in een gebied zonder enige drafsporthistorie? Als een onheilsprofeet kondigde Mister Draf- en Rensport Cees Berg ver voor de opening van het complex (in 1980) aan, dat de baan het faillissement van de sport betekende.

Of was het in een tijd dat iedereen mondiger en vrijer werd en men geen gezag meer wilde aanvaarden van hogerhand. Niet meer wilde accepteren dat er hard werd opgetreden in gevallen waar de regels aan de laars werden gelapt. Of waren het degenen, die hun gram niet konden halen op bestuurlijk niveau? Die in het tijdperk Van Binsbergen zich onvoldoende vonden erkend en hun heil zochten bij het Ministerie van Landbouw & Visserij en daar een willig oor vonden. Het stak geweldig dat 2,5% van de totalisator-omzet naar het Fonds Nederlandse Veefokkerij ging. Andere hippische disciplines werden met behulp van gelden uit dit fonds ondersteund en legden daarmee de basis voor hun structurele opbouw.

De verplaatsing van het knusse, sporttechnisch beperkte drafbaantje van Wolvega naar het nieuwe complex was een grote stap, waardoor de gehele sport onder een veel grotere (financiele) druk kwam te staan. Trok de sport hierdoor een veel te grote broek aan?
De sluiting van het zo geliefde Mereveld had al eerder kwaad bloed gezet. De daarop volgende afsluiting van de stalterreinen, als voorwaarde voor de uitbreiding van het spel buiten de baan, zorgde voor veel onbegrip en nam bij veel eigenaren een belangrijk deel van de hobby weg.
Zou het een samenloop van al die factoren geweest kunnen zijn? De opsomming is ongetwijfeld onvolledig. Hierbij komt, dat in een tijd waarin de economie aantrok vooral de beroepsmensen in de draf- en rensport van de vooruitgang veel minder profijt trokken. Hun belastbaar inkomen bleef in de meeste gevallen op een bedenkelijk niveau steken en stond in generlei verhouding tot de verrichte diensten en geleverde prestaties.

In 1981 zet de Totalisator een bedrag om van f 136.334.770. Een record!
Het jaar erop blijft de omzet steken op nog geen f 123 miljoen. In het begin van dat jaar begint het geweldig te gisten in het bestel van de trendsetter op paardensportgebied in Nederland.
"Een financieel directeur dient aan het hoofd van de organisatie te staan. Het koerssysteem wordt te weinig geavanceerd geacht. Oude principes moeten overboord. Tradities tellen niet meer. Kleine banen moeten dicht, wat dragen die uberhaupt bij? Zij vormen volgens velen slechts ballast. De koersbanen moeten multifunctioneel worden".

Kreten uit rapporten waarin deskundigen keer op keer de vingers op de zere plek menen te leggen. Zij verschijnen bijna met de regelmaat van de klok. De sport raakt op drift. Allerlei nieuwe kreten worden gemeengoed. Kennis van de sport is niet meer relevant, iedere passant mag zonder zich om de gevolgen te bekommeren vergelijkingen treffen met ervaringen opgedaan op totaal afwijkend maatschappelijk vlak.
Het ambtelijk apparaat wordt te log, te weinig flexibel en qua aantal werknemers te groot geacht. De kwaliteit van het afgeleverde werk wordt als onder de maat gekwalificeerd. De bedreven PR krijgt, zonder dat iemand kon worden gelokaliseerd die de betekenis van die twee letters kon aangeven, zware kritiek te verduren.

Alles en iedereen roept door elkaar heen. Het eigen nest wordt op een onsmakelijke manier overvloedig bevuild. Des te harder er wordt geschreeuwd, des te meer gelijk lijkt te worden gehaald. Regelmatig wordt daarbij op de klok gekeken ........... vijf voor twaalf ........ twee voor twaalf .........

Inmiddels is het 2000 en werkelijk zicht op verbetering is er nog steeds niet. Velen hebben het veld geruimd. Ofwel gedwongen, ofwel vrijwillig is afscheid genomen van de draf- en /of rensport.
Fokkers hebben de zorgvuldig opgebouwde merriestapel grotendeels geruimd. De producten zijn moeilijk verkoopbaar. Het merendeel van de kooplustige eigenaren koopt door de gewijzigde startmogelijkheden liever koersklare buitenlandse paarden. Met de gestopte fokkers is ook de aanstekelijke liefde voor de sport op de baan tanende. Want, heeft niet iedere fokker die illusie zijn voor de eerste keer bij de moeder drinkende youngster op die zondag in de Derby te zien starten? En naderhand te verhalen over hoe mooi het was of door welke oorzaak het was uitgelopen op een teleurstelling.

Deelnemen als eigenaar kost veel (geld). Daar staan echter ook de mooie momenten tegenover. De gang naar de baan is om te genieten van de sport, trots te zijn als je paard als eerste over de finish komt. En om stoer de tickets te tonen, waaruit het rotsvaste vertrouwen in de pupil moge blijken. Om tegenslagen op de baan te kunnen opvangen, is een groot incasseringsvermogen onontbeerlijk. Vaak moet er worden geslikt of binnensmonds hard worden gesproken, wanneer het resultaat toch weer zo anders is dan gehoopt.
Vooruit, op iedere hobby kan men wel eens uitgekeken raken. Maar het beleven van draf- en rensport is zo indringend. Het lijfblad wordt van voor tot achter gespeld om geheel bij te blijven, om alle in 's en out's te kennen. De sport wordt een deel van je leven.

Veel lijkt stuk. Net zoals dat hek op die voor de draf- en rensport in Nederland zo trieste 4 april 1982. Een vrachtwagen blokkeerde de drafbaan van Duindigt, bijgestaan door nog een aantal andere. Door deze actie werd het verrijden van de Supertrio-draverij op die zondag verhinderd. Een zwarte dag die ook is overleefd. Het wordt wederom tijd om de krachten te bundelen, het is nog niet te laat. Zo'n indringende sport kan zijn plaats in Nederland niet missen!