|
Tekst uit het boek 'Drafbanen in Nederland'
door Durk Minkema
Duindigt bij Wassenaar: 1906-1912, 1914, 1918-heden
baanrecord 1906-1943, grasbaan :
Calumet Aster 1.22.6b G. Ensing 4-8-1935
baanrecords 1943-heden:
baanrecord grote piste:
Genny di Iesolo 1.12,6a H.W. Langeweg jr. 25-3-2007
baanrecord kleine piste:
Simmer Hendrika 1.16,4a T. Kooyman 9-10-2005
Record Park 1.16,4a R. Bakker 9-10-2005.
baanrecord grasbaan, renbaan:
Nathan Streamline. 1.19,6b H.W. Langeweg jr. 21-5-2008
(Bovenstaande gegevens, onderstaande tekst en enkele foto's zijn
met toestemming overgenomen uit het boek "Draf- en Renbanen
in Nederland" van Durk Minkema.)
De prachtige renbaan Duindigt is vandaag de dag nog steeds het uithangbord
van de Nederlandse draf- en rensport. Het landgoed Duindigt, waarvan
al in de 16de eeuw gewag wordt gemaakt, was in 1822 in het bezit
gekomen van de familie Jochems. Toen Clingendaal in 1903 sloot wist
de KNHRV de toenmalige eigenaar Walter Joachim Jochems te overreden
om op zijn vlakbij Clingendaal aan de Waalsdorperlaan gelegen landgoed
een renbaan te stichten.
Walter Jochems |
Walter Jochems als jockey |
Begin 1906 richtte Jochems, van wie de renkleuren (rood en geel
gecirkelde buis) al sinds 1898 geregistreerd waren, hiervoor de
"NV tot de Exploitatie van een Renbaan op Duindigt" op.
Onder architectuur van F.A. Koch uit Scheveningen werd op de weilanden
een renbaan van 1600 meter aangelegd met in het midden een steeple-chase
baan. Op de hoger gelegen duingrond aan de noordkant verrees een
tribune met een prachtig uitzicht op de baan en op het daarachter
gelegen bos van het landgoed Duindigt. Met het gezicht naar de baan
gewend stond rechts van de tribune een paviljoen voor de leden van
de NHRV en daar weer rechts van een gebouw met kamers voor het rencomité,
het draverijcomité, weegkamer, kleedkamer voor de heerrijders, kleedkamer
voor de jockeys, telegraaf en telefoon. Voorts was er een zadelplaats
voor de renpaarden, een ruime paddock voor de dravers en een flink
wit stalgebouw, bedekt met helrode pannen, met dertig boxen. De
totale kosten voor de baanaanleg bedroegen ongeveer 150.000 gulden.
Tot de Tweede Wereldoorlog
De openingsmeeting vond plaats op zaterdag 19 mei 1906. De prachtige
baan zou zich manifesteren als het paradepaard van de Nederlandse
draf- en rensport, waar vele grote nummers jaarlijks worden verreden.
De Derby voor volbloeds vindt er al vanaf het openingsjaar plaats,
evenals de Clingendaalren, de St. Leger over de stayersafstand (sinds
1907) en na de sluiting van Woestduin in 1910 ook de Productenren
en het Van Brienen Memoriaal. De Derby voor dravers kwam na de sluiting
van de baan Cruysbergen bij Bussum in 1912 op Duindigt terecht.
Het Kampioenschap van Nederland voor dravers werd er in 1921 voor
het eerst verreden.
Boven: Ansichtkaart ter gelegenheid van de
Opening van renbaan Duindigt in 1906.
Boven: De tribune van Duindigt en links het eigenarenpaviljoen.
Het was de dag van de ren-Derby in 1907.
(foto uit het weekblad De Revue der Sporten d.d. 29-06-1907)
Boven: Goudmijn verslaat Talliens Pride (beide dochters van Alruna)
in den Bingenprijs op Duindigt d.d. 1-7-1908.
Let op de gebouwen op het middenterrein.
Zijn deze gesloopt? Hieronder zijn ze niet te zien.
Boven: Duindigt: De draver Lohengrin wint op 11-8-1909. Rennen en
draverijen gingen over dezelfde grasbaan. Binnen de renbaan ligt nog
een kleinere baan voor de hagenrennen (steeple-chase). Op het
middenterrein de zgn. tweede klasse met lagere toegangsprijs.
Bij het witte gebouwtje
kon men versnaperingen kopen en wedden.
Boven: Koers op Duindigt.
(foto uit het weekblad De Revue der Sporten d.d. 13-05-1909)
Boven: Een Steeple-chase-ren op Duindigt in 1909.
(foto Stok)
Boven: Achter de tribune de Paddock met het achthoekige toto-huisje.
Daarachter het lange afdak voor de bookmakers. Foto uit 1909.
Hieronder: Nog twee foto's uit het blad De Revue der Sporten van 27-10-1909,
gevonden via de website www.delpher.nl:
Een kijkje te Duindigt tijdens den verkoop van Harddravers
op Dinsdag 19 oktober 1909
Boven: Goudster, de beroemde 7-jarige bruine hengst v. Allouez u. Alruna,
wordt door Doeleman voorgereden, om later die dag publiekelijk
te worden geveild.
Boven: Een kijkje op de verkooping. Goudster werd voor f. 10.500
verkocht aan Jac. de Jong. (foto's Stok)
In het gebouw bevinden zich kantoren, kamers voor comité's,
kleedkamers
voor pikeurs en jockeys, weegkamer, etc.,
Boven: Schilderij uit 1911 door G.L. Rienderhoff.
Van links naar rechts staan de volgende gebouwen:
Een gebouw met kamers voor comité's, kleedkamers
voor pikeurs en jockeys, weegkamer, etc., dan een lage
zeskantige totokiosk, het paviljoen voor de leden
van de NHRV met de vlag in top en de grote tribune.
Foto uit het blad "de Revue der Sporten".
Onderschift: Een kijkje op de fraaie baan
van Duindigt ter gelegenheid van de Meeting
van Woensdag 3 mei 1911,
tijdens het verrijden van den Emily-prijs.
Men ziet aan het hoofd Bibi, gevolgd door
(de latere winnaar) Boer,
3.j. br.h.v. Fleetwood S u. Guard,
eig. H.K. Glas jr., rijder J. Ensing,
vervolgens A Honfleur, tweede aankomende.
Boven: in 1911 landde een vliegtuigje op de grasbaan van Duindigt.
Boven: Deelnemers op weg naar de baan met daarachter
het gebouw voor comité en deelnemers.
Bij een bombardement aan het einde van
de Tweede Wereldoorlog veranderde dit
gebouw in een puinhoop.
Boven:
Huldiging van de Olympische ploeg op Duindigt
d.d. 10-8-1924.
Boven: Deelnemers aan een ren komen terug uit de baan
op
Duindigt.
(Foto uit het blad "de Revue der Sporten" d.d. 3-7-1928)
Boven: Duindigt 1936: Een bookmaker met bolhoed
noteert een weddenschap in zijn boekje.
(ANP-foto)
Boven: Duindigt 1938: "De draverij om den zevenden en
laatsten aanmoedigingsprijs over een
afstand van 1740 Meter."
De oorlogsjaren en later
in 1954 werd de belangrijke internationale draverij,
de Grote Prijs der Lage Landen, ingesteld. Vanaf 1946 is Duindigt
het decor van de traditionele Nederland-België matches voor dravers,
maar na 2000 kwam een einde aan deze traditie. De Dag van het Paard,
ingesteld in 1967, waarop alle paardenorganisaties in Nederland
zich presenteerden, trok jaarlijks een grote mensenmassa naar Duindigt.
In 2003 werd dit hippische feest voor de laatste maal gehouden.
(maar later enkele jaren weer in ere hersteld)
Moeilijke tijden
Duindigt heeft zich gehandhaafd in tijden van voor-
en tegenspoed, al heeft het totalisatorverbod in 1911 een zware
aanslag op het voortbestaan betekend. Op woensdag 14 juni 1911 organiseerde
Duindigt de laatste meeting met totalisator en bookmakers in Nederland,
de dag erna werd de nieuwe Wet tot Bestrijding der Zedeloosheid
van kracht. Zelfs de eigenaar van Duindigt, de heer Walter Jochems,
bracht zijn renstal naar België over. In het voorjaar van 1918 hervatte
de renbaan haar activiteiten, waarbij de stemming onder het publiek
nogal eens bedrukt was vanwege de jacht van Justitie op illegale
bookmakers en wedders. Pas op Paasmaandag 14 april 1941 beleefde
Duindigt tijdens de Duitse bezetting de herinvoering van de totalisator,
die na de bevrijding prompt weer werd verboden tot 3 april 1949.
(Van de her-invoering van de Totalisator hebben we prachtige
Polygoon-journaal beelden op deze website staan, onder Videotheek/Diverse,
u kunt hiervoor ook op onderstaande camera clicken)
Totalisator 1949: 
Tijdens de Eerste Wereldoorlog waren in de gebouwen van Duindigt
gedurende langere tijd Belgische vluchtelingen ondergebracht. In
het begin van de Tweede Wereldoorlog vonden ten gevolge van het
bombardement dakloos geworden Rotterdammers er onderdak en tegen
het eind van de oorlog legden de Duitse bezetters afvuurinstallaties
voor V2's aan in het Haagse Bos dicht bij de renbaan. Deze werden
begin maart 1945 door de Engelsen gebombardeerd, waarbij het gehele
landgoed Duindigt verwoest werd en grote schade aan de baan en de
gebouwen werd aangebracht. Bovendien was er tegen het eind van de
oorlog een V2 op het middenterrein van Duindigt terecht gekomen.
Rondom de bevrijding in 1945 voerden Engelse Lancasters en Amerikaanse
Vliegende Forten voedseldroppings boven Duindigt uit om de hongerende
bevolking van het Westen te helpen. Een in 1995 voor de tribune
onthulde plaquette herinnert hieraan.
Foto's uit de oorlogsjaren (WO-II).
Boven: Foto van 11 augustus 1940.
De Germania-prijs werd gewonnen door Belinda,
voor David O en David Volo.
Foto van 14 april 1941, de dag van de herinvoering
van de toto. Het middenterrein werd als tweede rang
voor het publiek opengesteld en zo te zien
was er veel belangstelling. Het houten gebouwtje
diende voor versnaperingen, het witte voor de toto.
Deze gebouwtjes werden aan het
einde van WO II geheel verwoest.
Boven: Duindigt: Affiche uit 1941,
met de aankondiging van de eerste aflevering
van het J.J. Korthals van Schooten Memoriaal.
Start van de Dravers-Derby in 1943.
Zicht vanuit de rechterbocht. Foto 19 maart 1944.
Het houten gebouwtje is al weg en er is geen publiek meer.
Dit gaat om de Prijs van Oegstgeest,
welke gewonnen werd door Y Zelda Peter.
Nog een foto uit 1943 of 1944.
Boven: De deelnemers aan de eerste Montédraverij, die in Nederland
werd gelopen op 11-3-1944 op Duindigt. Er waren 4 starters,
die hier nog in de paddock lopen:
v.l.n.r. Bobichon met Willem Leeuwenkamp,
achteraan Lord Maire met F. Decoster, Job met G. Riem
(de nog piepjonge Kobus Angevaren houdt Job vast)
en Norbert Guy met G. Boender.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog nam, mede ten gevolge
van de wederinvoering van de totalisator, het aantal draverijen
en rennen sterk toe. Het gras van de renbaan van Duindigt had hiervan
zoveel te lijden, dat men besloot om binnen de renbaan een aparte
koolasbaan voor de draverijen aan te leggen. Deze baan, 1200 meter
lang en 18 meter breed, werd op 5 december 1943 voor het eerst in
gebruik genomen. Op deze koolasbaan zouden ook veel motorwedstrijden
gehouden worden. Later werd deze baan nog vier meter breder gemaakt
ten koste van de renbaan. De baan is aangelegd door de Nederlandse
Heide Maatschappij, welke maatschappij de baan in het najaar van
1973 grondig zou renoveren tot een moderne kunstbaan. Aanvankelijk
waren de pikeurs matig te spreken over de kwaliteit van de drafbaan,
zodat de Derby voor dravers in 1944 niet op Duindigt, maar op Mereveld
bij Utrecht verreden werd. En in het laatste oorlogsjaar was deze
drafbaan zo zwaar beschadigd geraakt, dat de Derby voor dravers
van 1945 en 1946 op de grasbaan plaatsvonden. De eveneens door oorlogshandelingen
beschadigde hoofdtribune werd na de oorlog weer hersteld, op de
plaats van het verdwenen eigenarenpaviljoen kwam aanvankelijk een
noodtribune.
De oude stallen van Duindigt.
Onbeschadigd de oorlog doorgekomen,
dus al heel oud.
Het rijdersbord op Duindigt.
Van boven naar beneden zien we staan:
A. Montané, F. Delbrassine, H.J. v.d. Kraats,
Aesselens, J. v. IJperen, A.W. v. Dyk,
H. Pije, J. v.d.Meij, L. Rance en E. Faes.
Rechtsboven staat M. Morain.
Onderaan rechtop: M. Vergaij.
De paddock van Duindigt tussen de
oude kastanjebomen.
Hier worden dravers en volbloeds losgestapt
voor deelname aan de koers.
Boven: De oude tribune van Duindigt.
Zo druk kon het vroeger op Duindigt zijn.
Boven: Voor de oude rechterstoel wordt Hairos II
gehuldigd vanwege het behalen van
het Wereldkampioenschap 1960.
Links van het paard de gezette gestalte
van eigenaar Andries Voordouw.
Boven: Beeld van de andere kant. Op de
achtergrond de Eigenarentribune.
De merrie Norma Shearer, vernoemd naar een
beroemde filmster, komt bij de huldiging oog
in oog te staan met 5 andere "filmsterren"
die een modeshowtje doen. Toen mocht bont nog.
Boven: De tribunes vanuit de lucht begin jaren 60.
Boven: Een Suppoost op Duindigt.
Hij stuurde mensen weg van het stallenterrein als
ze daar niets te zoeken hadden. Vroeger had je
met een pet op wel ontzag.
Boven: Tijdens topwedstrijden, zoals hier een GP der Lage Landen,
begin jaren 60, kon je over de hoofden van het publiek
lopen.
De renovatie.
In het najaar van 1963 werden de oude tribunes gesloopt en vervangen
door drie nieuwe tribunes, de 71 meter lange en 14 meter hoge hoofdtribune
met zitplaatsen voor vierduizend personen, restaurant en toto-loketten,
de gastentribune (tegenwoordig sociëteit van de Business Club) en
een 36 meter lange eigenarentribune, alles ontworpen door het Haagse
architectenbureau F. Immerzeel. De hoofdtribune werd in 1980 geheel
gerenoveerd, waarbij onder de overkapping een restaurant voor vierhonderd
personen werd gebouwd. Dit restaurant, de zogenaamde Panoramazaal,
heeft amfitheatersgewijs drie niveaus en geeft een perfect uitzicht
op de baan. In de zomer van 1986 is de eigenarentribune door brand
geheel verloren gegaan en deze werd anderhalfjaar later vervangen
dooreen nieuwe glasdichte tribune, de Clingendaelzaal, met een capaciteit
voor 160 personen. Het middenterrein van Duindigt heeft in de loop
van 1993 een metamorfose ondergaan toen daar door de Poloclub Wassenaar
een poloterrein werd aangelegd. Deze poloclub heeft haar stallen
op het voormalige parkeerterrein tussen de baan en de Waalsdorperlaan.
Duindigt zelf heeft al sinds 1971 een groot parkeerterrein aan de
overzijde van de hoofdingang van de renbaan, dat gehuurd wordt van
de gemeente Den Haag. In het voorjaar van 1971 werd het 26 ha grote
complex Duindigt door de Stichting Totalisator Nederland (STN) voor
ƒ 4.786.394 gekocht van de erven Jochems. Op deze verkoop rustte
30 jaar lang een servituut, waarin bepaald was dat Duindigt een
hippische bestemming moest houden en dat het bij eventuele verkoop
eerst aan de erven Jochems moest worden aangeboden. Intussen is
de termijn van het servituut verstreken en is Duindigt eigendom
van de Stichting Nederlandse Draf- en Rensport (NDR), waarvan STN
een dochter was. De stichting NDR is in 2003 omgezet in de vereniging
NDR. En omdat het in de bedoeling ligt om in 2004 de NDR op te laten
gaan in de KNHRV komt Duindigt terug in de schoot van de vereniging,
die vele jaren huurster van deze baan is geweest. Sinds april 2003
is ook het kantoor van de NDR op het terrein van Duindigt ondergebracht
in portocabins, die zijn neergezet op de plaats van de vroegere
totoloketten achter de grote tribune.
(Bronnen. André Buurman: Duindigt overleefde zelfs wet tegen
zedeloosheid. Haagsche Courant, 25-5-1996; E.M.Ch.M. Janson: Uit
de geschiedenis van Wassenaar. Den Haag, 1980; D. Minkema: Duindigt
90 jaar. Fokwijzer, april 1996; L. G. Oosterling: Wassenaar, oase
in de randstad.)
Tot zover de tekst uit het boek van Durk Minkema.
Over de jaren daarna is nog wel een dik boek te schrijven. Soms in de vorm van een soap. In 2019 zal duidelijk worden hoe het verder moet met Duindigt. Wordt vervolgd.
Gelukkig hebben we de foto's nog.
Maquette van de nieuwe tribunes in 1963
met daartussen de gastentribune met
daarop de rechterstoel.
Links de eigenarentribune (Clingendaelzaal).
In de grote tribune is nu de
Panorama-zaal gebouwd.
Boven: Het complex vanuit de lucht,
foto genomen op 17-9-1966.
Boven: vanuit een andere hoek genomen,
met zicht op de nieuwe tribunes.
Boven: GP der Lage Landen 1970:
Finale Tatusca d'Avril (nr.2) zegeviert voor El Hadie en Florissant.
Bovenop de tribune het pershokje. Zo te zien hebben de
journalisten in het midden een beter zicht.
Brand in de Clingendaelzaal om 5 uur
's morgens,
op 28 juli 1986.
Fotograaf Wim Huybers ging er vroeg zijn bed voor uit.
De tribunes van het huidige Duindigt. De Clingendaalzaal (links)
is herbouwd en in de hoofdtribune is de glasdichte
Panoramazaal aangebracht.
(foto Wim Huybers)
Het complex vanuit de lucht,
hier nog zonder "Nootdorpbocht".
Boven: Een latere luchtfoto,
hier wel met de "Nootdorpbocht".
Middenboven de camping.
Boven: Beeld van het massaal (5.000) opgekomen publiek tijdens
de seizoensopening van Duindigt op 14 maart 1993. Voor de deur
een verkeerschaos, binnen alle broodjes op, gebrek aan personeel, etc.
Daar was niet op gerekend. De totalisator omzet bedroeg Hfl. 480.000!
Boven: Het toto-geld wordt geteld, dat wil zeggen wat er over is
van de inleg min de uitbetalingen plus het beginkapitaal.
Zo te zien heeft de toto
deze keer wel aardig wat winst gedraaid.
Boven: Op 16-04-2017 was seizoensopening van Duindigt, op Eerste Paasdag.
Ter gelegenheid van daarvan werd er in de voorhal van het NDR-museum een
foto-presentatie vertoond van foto's van fotografe Suzanne Liem, die ook in
een boek zijn gepubliceerd, in opdracht van Arie van Bellen.
Arie had het idee om het 110 jaar oude Duindigt nog een keer te laten
vastleggen, voordat een eventuele koper
de zaak
'op de schop' zou gaan nemen.
Vroegâh
Onder deze kop is een artikelenreeks verschenen over Historisch Den Haag
en naaste omgeving, geschreven door Frans van der Helm.
Deze over Duindigt en de familie Jochems is een mooie
aanvulling op het eerdere arikel van Durk Minkema.
Andere activiteiten
Dichtbij Den Haag liggend, in een bosrijke omgeving, is Duindigt vaak
het toneel van andere activiteiten, zoals atletiekwedstrijden, paardensport-
evenementen, herdenkingen (W.O-II), etc.
Boven: Een cross op Duindigt in de jaren '70.
(foto Fred v.d. Gon Netscher)
Boven: Op Duindigt wordt soms ook een Kortebaanwedstrijd
gehouden, zoals hier in 2015.
NDR-Archief en Museum op Duindigt
Boven: Jan Knipscheer knipt op 29-04-2007 het lint door en
de genodigden krijgen hierdoor toegang tot het NDR-archief,
een grote
ruimte op de begane grond in de hoofdtribune.
Boven: Sinds eind april 2008 is er een Nationaal Draf- en Rensport
Museum in Nederland, dat u kunt vinden op de eerste verdieping
van de grote tribune van renbaan Duindigt.
Boven: Op koersdagen is het telkens gezellig druk.
Jong en oud komen dan op bezoek
Boven: De hal op de eerste verdieping van de grote tribune wordt sinds 2012
ook volledig gebruikt en is een onderdeel van het NDR-Museum geworden.
Hier zijn een Wall of Fame, enkele Video-corners en een Bookshop te vinden.
Zie ook onze Mijlpalen, die meestal op Duindigt hebben plaatsgevonden.
Click hier
|
