Hall of Fame

Pyreus Berkenhof bruine hengst, geboren 7 juni 1974 van Sceptre 1.15,8 (USA) (v. Rodney u. Waygem) uit Jewel Buitenzorg (v. Lullwater Victory uit Alida W 1.25,6) Fokker: mevr. W. van Berk te Schoonebeek

Pyreus Berkenhof met Wim van Buytene in 1979

(door Peter van Betten)
What's in a name
De klasse draver is genoemd naar de belangrijke Griekse havenstad Piraeus, een stad met ruim 175.000 inwoners. Hier speelt de voetbalcub Olympiakos Pyreus. Het ligt op loopafstand van Athene, maar is voor wat oudere paardensportliefhebbers ook met de metro-lijn-1 bereikbaar. In deze plaats vindt U ook een archeologisch Museum, waar helaas de zoon van Sceptre en Jewel Buitenzorg ontbreekt.

Daarom zowel op deze site als in ons Nationaal Draf- & Rensport Museum enige aandacht voor deze crack van de fokker, mevrouw Wil van Berk, want zijn achternaam BERKENHOF is van haar afkomstig. Ze woonde toen nog op de boerderij in Schoonebeek.

In maart 2010 kom ik in email-contact met haar dochter, mevrouw José van Berk, en haar man. Kort daarna ontmoeten we elkaar in de werkruimte van het Historisch Archief op Duindigt en het plan ontstaat om een duik te nemen in het rijke verleden van stal Berkenhof & Van Echten. Echten is een aantrekkelijk dorp in Drente op 3 kilometer van Hoogeveen, waar de fokker sinds 1978 woont.

De Frans-Amerikaanse hengst Pyreus Berkenhof wordt op 7 juni 1974 op de boerderij van Wil van Berk te Schoonenbeek geboren en is - zoals reeds vermeld - een zoon van de Amerikaan Sceptre en Jewel Buitenzorg. Hij wordt verkocht aan de heer C.B.J.M. Knipscheer te Hooge Zwaluwe (stal Jacky) en komt in training bij de jonge Wim van Buytene. Het is een lief paard, dat zich altijd voor de volle 100% geeft.

Carrière
1976:
Als tweejarige debuteert Pyreus op 4 november in Wolvega en wordt tweede. Een week later is hij ongeplaatst in Hilversum en gaat op winterrust.

1977:
Als driejarige start Pyreus voor het eerst op 26 april in Hilversum en wordt uitgeschakeld. Daarna gaat het beter. Hij wint in dit jaar 9 keer uit 22 starts en verdient fl. 20.400. Zo wint hij onder meer op 13 november te Hilversum fl. 5.000 met een zege in Herfstprijs der Driejarigen. Hij start niet in de Derby, maar in het Criterium der Driejarige Hengsten wordt hij vierde.

1978:
Als 4-jarige is hij de beste van zijn jaargang. Pyreus zegeviert 10 keer, waaronder 4 Supertrio's op rij.  Wint ook het Criterium der 4-jarigen vóór Prizefigher, de Sprintersprijs vóór Paarl D, het Van Wickevoort Crommelin Memoriaal vóór Pan Fried en een afdeling van de Nederland-België-interland, vóór 3 landgenoten, Patty Zora, Pacemaker W en Prizefighter. Jaarwinsom fl. 87.900

1979 geeft hem een jaarinkomen van fl. 72.500 met 7 zeges uit 16 starts, waaronder de Sprintersprijs der Vijfjarigen vóór Prins Hazelaar. De ruime zege in de 40-ste editie van het Kampioenschap Nederlandse Paarden te Duindigt - wederom vóór Pan Fried met Giel van der Togt - beschouwt Wim van Buytene ook vandaag de dag nog als zijn mooiste overwinning. In deze koers starten 16 paarden. Wim uit Groeningen is dan 21 jaar jong. Pyreus wint in het najaar de Grote Prijs van de Gooi en Eemlander en wordt in dit jaar ook nog tweede in het Kampioenschap Nederland achter Speedy Volita en dat is natuurlijk geen schande. Ook als 5-jarige is hij de beste van zijn jaargang.

1980
Een iets minder geslaagd jaar, maar in 16 starts toch 3 overwinningen, waaronder de Grote Paasprijs, de Grote Pinksterprijs en de G.J. v.d. Elshoutprijs. Pyreus wordt o.a. derde in de Grote Fokkersprijs, derde in de Recordprijs der Vijfjarigen en vierde in de Gouden Zweep.

1981
Pyreus kan als 7-jarige niet winnen, maar loopt met plaatsgelden toch nog bijna 14.000 gulden bijeen en opnieuw wordt hij vierde in de Gouden Zweep.

1982
Op achtjarige leeftijd begint Pyreus op 31 januari met een mooie tweede plaats in het W.H. Geersen-Memoriaal, hetgeen nog 3.000 gld. opbrengt. Een week later wordt hij vijfde. Weer een week later start Pyreus opnieuw te Hilversum en na driekwart ronde breekt het kootbeen van zijn rechtervoorbeen tijdens de Grote Prijs der Winterfavorieten. De hengst komt te vallen en wordt vervolgens naar de Veeartsenijschool te Utrecht gebracht. Alle kranten tonen grote foto's van Pyreus in het gips en publiceren interviews met behandelende artsen. Zijn leven wordt gered, maar met deze koers komt het einde van een glanzende carrière. In totaal verdient deze crack Hfl. 238.601 ofwel € 108.272.

Gewonnen topkoersen
- Herfstprijs der 3-jarigen
- Criterium der 4-jarigen
- Sprintersprijs der 4-jarigen
- Van Wickevoort Crommelin Memoriaal (als 4-jarige)
- 4-jarigen-onderdeel van de Nederland-België-interland
- Sprintersprijs der 5-jarigen
- Kampioenschap der Ned. Paarden 1979 (als 5-jarige)

Carrière in beeld

Boven: Pyreus Berkenhof met Wim van Buytene
op weg naar de baan van Duindigt.

Boven: Overwinning in het Van Wickevoort Crommelin Memoriaal
(als 4-jarige), voor Pan Fried. (Finishfoto)

Boven: Pyreus Berkenhof wint de Grote Prijs der 4-jarigen in Groningen,
voor Prins Hazelaar.

Boven: Pyreus Berkenhof en Wim maken een ereronde
na de Grote Prijs der 4-jarigen in Groningen

Boven: Pyreus Berkenhof (links met W. van Buytene) verslaat
Opulent Pride (nr.2 met Piet Smit) in de Kortenhoef-prijs, 6-5-1979.
Nuttert Norton nr.3 wordt derde.

Boven: Als 5-jarige wint Pyreus de Kortenhoef-prijs
op 26-5-1979, vóór Opulent Pride.

Boven: Pyreus Berkenhof (W. van Buytene) wordt hier
Kampioen der Nederlandse Paarden 1979 voor
Pan Fried (loopt achter Wim v.B.) en Nuttert Norton
(bijna onzichtbaar met nr.17). Links wordt Nanouk (met nr.3) 5e.
en achterin op de foto loopt Nicole H die 7e wordt.

Boven: nog een foto van hetzelfde Kampioenschap Ned. Paarden 1978.
Pyreus wint. Tweede wordt Pan Fried (nr. 16) en
derde Nuttert Norton (buitenkant met nr.17).

Boven: De nog maar 5-jarige Pyreus Berkenhof en
de 21-jarige Wim van Buytene worden gehuldigd
na hun prachtige zege in het Kampioenschap Ned. Paarden 1979.
Trainer Jan van Buytene houdt de hengst vast.

Boven: Na de huldiging volgt de ereronde.

Boven: Ereronde na de de overwinning in
de Grote Prijs van de Gooi en Eemlander

Boven: Pyreus Berkenhof (links met Wim van Buytene) klopt
Prizefighter (Maria Poort) in de Grote Paas-prijs op 7-4-1980.

Boven: Pyreus Berkenhof wint de Grote Pinkster-prijs in 1980,
vóór Rokko du Bois en Remi Star.

Boven: Nathan Olivier (nr.10 met John de Leeuw) wint de
Willem H. Geersen-prijs 1982 voor Pyreus Berkenhof.

---

Afstamming
Wil van Berk heeft twee eminente fokmerries, te weten de Nederlandse Jewel Buitenzorg/1968 en de Deense Racy Girl/1970. Hier beperken we ons tot Jewel, een dochter van Lullwater Victory uit Alida W, via Casindra een afstammeling van de Franse merrie Tourterelle. De partner van mevrouw Van Berk - de heer G. Sipsma - koopt in 1969 bij stoeterij Buitenzorg twee jaarlingen: Jewel en Janky Buitenzorg, die later de Derby heeft gewonnen, maar niet voor rekening van Sipsma. Helaas verschijnt Jewel Buitenzorg, door een val van de laadklep op de stoeterij, waarbij zij haar bekken breekt, niet in de baan. Zij begint aan een andere carrière, als fokmerrie. Dit zijn haar fokprestaties inclusief de puntentelling voor de titel Elitemerrie, die een merrie krijgt bij het behalen van 15 punten:

Pyreus als vaderpaard
De hengst met zijn goede afstamming wordt in november 1981 al goedgekeurd voor het dekken van 20 merries. De eigenaar, de heer Knipscheer (stal Jacky), stelt hem in Hooge Zwaluwe ter dekking voor 250 gulden dekgeld en 550 gulden veulengeld.

Pas in 1984 - de B-jaargang - wordt zijn 1e veulen geboren. De 1e jaargang telt 13 nakomelingen waaronder:
- de goede merrie Be Be uit Sonja van Alphen (winsom fl. 63.350),
- Berta Star uit Warna Hazekamp (fl. 14.450),
- Bea Rose uit Karimoendjawa (fl. 11.800)
- Baltimore uit Mistral K (fl. 7.250).

De C-jaargang van 1985 noteert 32 kinderen van Pyreus met als beste kinderen:
- Carlos Netten uit Myra Glory fl. 106.141
- Charly Ludwig uit Sunny Pride fl. 83.193
- Chokey Treen uit Vinana fl.  62.975
- Cora Dillon uit Sepitone Dillon fl. 48.300
- Catch me Jacky uit Zigana A fl. 46.350
- Crappo Elsene uit Nanette fl. 18.600
- Cobus D uit Sara van Alphen fl. 17.350.

In de volgende jaren 1986, 1987 en 1988 worden relatief weinig merries gedekt: 8, 2 en nogmaals 2! Pyreus staat dan ter dekking in Den Hout. Nu voor fl. 1.450 aan dek- en veulengeld.

Door zijn bewezen successen met zijn eerste twee jaargangen van 1984 en 1985 trekt Pyreus van Berkenhof weer veel aandacht. In 1989 worden maar liefst 45 veulens geboren, waaronder:
- Gamine des Amis 1.15,3a - fl. 113.000
- Goolandrie 1.17,0 - fl. 38.500
- Grift Molenhof 1.16,4 - fl. 33.000

De beste van zijn tien kinderen uit 1990 is Happy Avon uit Veldbloem fl. 13.387. Avon is het huismerk van fokker Jan van Buytene. Daarna loopt het aantal kinderen snel terug tot 5 in 1991, 1992 en 1993. Zo wordt opnieuw bevestigd dat dekhengsten van eigen bodem, ondanks goede resultaten, nauwelijks worden gewaardeerd.
Pyreus staat  van 1984 tot 1993 ter dekking en brengt in totaal 111 levende veulens.

OPMERKELIJK
Een interessante bijzonderheid is dat de familie van Buytene het vertrouwen steeds heeft behouden en hun merrie ZOE, geboren in 1982 van Nubar van Echten uit Kasja. In 1991, 1992 en 1993 wordt Zoe gedekt door Pyreus Berkenhof, de halfbroer van de vader van de merrie. Dus zogezegd door haar oom. Van de producten is de grootmoeder èn over-grootmoeder dus de elite-merrie Jewel Buitenzorg. Alle drie de kinderen komen in de baan:
- Iliza Avon, winsom fl. 68, record 1.21.3a,
- Jan Avon, winsom fl. 15.283 en een record van 1.16.9.
- De beste en snelste van de 3 ZOE-kinderen is Kaballus Avon met een record van 1.13.8a en een winsom van fl. 31.367.

De naam Kaballus roept herinneringen op aan de vader van de "Kip", die in het verre verleden bij de ingang van Alkmaar, Duindigt en Hilversum het paardenkrantje, BIC-pennen en oude Kwatta-repen verkocht met de slogan: "ALLES OP KABALLUS!" Een tip die in de jaren negentig met succes bevestigd wordt. Deze man riep ook: "Annie Norma in de wachtkamer", hetgeen op verschillende manieren kon worden opgevat. Hij had dus altijd gelijk.

Verdere informatie:
- Over Elitemerrie Jewel Buitenzorg en fokkers die met haar fokten, de heer J. Sipsma en zijn partner mevr. Van Berk, heeft Peter van Betten een leuk artikel geschreven. Click hier

- Ook de halfbroer van Pyreus Berkenhof, Nubar van Echten, staat sinds mei 2016 bij de BN-ers in de Hall of Fame: Click hier