Kortebaan Heemskerk

Op onderstaande foto zien we een rit van de Kortebaan in Heemskerk, over de prachtige en kaarsrechte Marquette-laan, met zicht op de historische kerk. En altijd grote drommen mensen langs de baan, want de KB Heemskerk is dorpsfeest en reunie tegelijkertijd. Dit is het enige dorp met een demontable rotonde, want op de Marquette-laan moeten de paarden voluit rechtuit kunnen gaan. Heemskerk is een draf-gek dorp met ook veel liefhebbers van de langebaan.

Boven: Draven over de Marquettelaan met zicht op de oude
protestantse kerk. Vroeger was het al druk.

Boven: In 2017 was het misschien nog wel drukker.
Aan hun paardenstaarten te zien: twee dames in de strijd.

Dorp in de ban van de Draverij
Dit is de titel van het Heemskerkse Jubileumboek dat in 2000 is uitgegeven ter gelegenheid van het 75-jarig jubileum van de kortebaanvereniging aldaar. Uit dit boek hebben we de winnaars tot en met 1999 gehaald. Die van de jaren daarna hebben we op internet gevonden en in het Kortebaan-jaarboek.

Alle winnaars van de Kortebaan in Heemskerk:

Jaar - Winnend Paard - Berijder - Eigenaar
1925 Onofficieel: rijder Willem Dam
1926 Harrold - M. Kout
1927 Silent Nancy - Bas ten Hagen
1928 Senator Axbond - M. Koot
1929 Oplooper - N. van Leeuwen
1930 Silent Nancy - W. Geersen
1931 Eulogie - H. Mensinga
1932 Sister Patrick - J. van Leeuwen jr.
1933 Lady Bond - J. van Leeuwen jr.
1934 Our Uhlan B
1935 Our Uhlan B
1936 Our Dream
1937 Zus Braun
1938 Zus Braun
1939 ....................?
1940 t/m 1944 geen kortebaan
1945 Guy Hanover - Willem Geersen
1946 Allouez - Jan de Vlieger
1947 Abdullah Scott - Jan van Leeuwen jr. (II)
1948 Jim Wilkes
1949 Limbus
1950 Nuni Brewer
1951 O Nelly Zora - Jan Wagenaar
1952 O Nelly Zora - Jan Wagenaar
1953 Partout
1954 Prinses Zora - Jan Wagenaar
1955 O Marijke - Guus Knijnenburg
1956 Rita BH (2e O Marijke)
1957 Partout - Nol Heskes (2e Tourterella)
1958 Thea Cornelia - Guus Knijnenburg
1959 Wala - Jan van Leeuwen (II)
1960 Youngstar- Flip Knijnenburg
1961 Xylon S- Jan Wagenaar
1962 Ynno Con Dios - Jan van Dooyweerd - 2e Zephyr Magowan
1963 Anna Scotch met Jan de Graaf - 2e April Love
1964 Xylophoon met Harry Pools - eig. Drs. J.H.F Kemperink (H'kerk) - 2e Zandra H van Sophia - 3e Un Gamin
1965 Youthful Nora Spencer - Jan van Dooyeweerd
1966 Antilope R - Harry Pools
1967 David O II - Nol Heskes
1968 Dazy H - Harry Pools
1969 Dorita Hollandia - Guus Knijnenburg
1970 Bretteur P - Jan Wagenaar
1971 Goudvos Heny - Sjaak Geluk
1972 Juweeltje Carlos - Manus Bouwhuis
1973 Haroldine - Aad Pools - eig. Jaap Adrichem (Heemskerk)
1974 Lindy's Fortuna - Harry Pools - eig. Jaap Adrichem (Heemskerk)
1975 Leone Be - Jan van Dooyweerd
1976 Laiko Beroona- Harry Pools
1977 Nobles HolIandia met Ruud Pools, eig. G. Thijssen - 2e Norlanda - 3e Lee Rodney
1978 Opium - Siem Hartman - eig. Durk Minkema
1979 Opium - Siem Hartman - eig. Durk Minkema
1980 Pallieter - Martin Vergay
1981 Randver - Sjaak Geluk
1982 Tosca Uithuizen (winnend Hfl. 60,00 1e omloop)
1983 Victrix R - Ad Suykerbuyk
1984 Victrix R - Ad Suykerbuyk
1985 Yoly Yoly - Cees Imming
1986 Zaffra Voltary - Jos Oorthuijsen (Heemskerk)
1987 Zarah Alki -Aad Pools
1988 Yvento de Legume - Willem Swart
1989 Yvar Marco - Sjaak Geluk
1990 Daniëlle Guapa - Jan Wagenaar
1991 Ditha O - Siem Hartman
1992 Follow Me - Ruud Pools
1993 Follow Me - Ruud Pools
1994 Flow de Monpelou - Huib van den Heuvel
1995 Speedy Jace - Ruud Pools
1996 Ido Baldwin - Ruud Pools
1997 Iron Buitenzorg - Rob de Vlieger
1998 Rubin JH - Aad Pools
1999 Mister Diamond - Huib van den Heuvel
2000 Gail Devers - Ruud Pools
2001 Mister Diamond - Lindsey Pegram
2002 Mr Postman - Krista Timmer (Heemskerk)
2003 Licence Gher - Ruud Pools
2004 Maestro Vica - Rob de Vlieger
2005 Tantivity Oostland - Robin Bakker
2006 Utah Alki - Rob de Vlieger
2007 Kaizard Laurelton - Wim van Buytene (winnend € 3,40)
......... 2e Flirt d'Anjou - 3e Timothy's Way - 4e Lord Mercedes
2008 Winsome Bobo - John de Leeuw (winnend € 21,40)
......... 2e Wietse Charisma - 3e Kaizard Laurelton - 4e Hey Joe
2009 Yfrie Beemd - Wim van Buytene
2010 Gilbert CR - Christophe de Groote - eig. Lieven de Groote (België)
......... 2e Wala Alki - 3e Tusee JL - 4e Jupiter Diamant
2011 Tusee JL - Aad Pools
2012 Blackpearl Trans R - Aad Pools
2013 Iper Flying - Aad Pools
2014 Timmy H - John de Leeuw

Voor verdere uitslagen: kijk op www.kortebaandraverijen.nl.

Boven: Deel van de kaft van het Jubileumboek,
waaruit onderstaande foto's komen.

Boven: Een massa mensen voor het toto-loket, want een gokje wagen
doen de Heemskerkers graag. De toto-omzetten zijn hier altijd
zeer hoog, Heemskerk behoort wat dat betreft bij
de top-drie van het Kortebaancircuit.

Boven: Altijd geweldig druk; Jaarlijks tegen de 10.000 bezoekers.
Er is geen doorkomen aan. Trek maar een half uur uit om
van start naar finish te lopen (= 300 m).

Boven: Zo druk is het in Heemskerk, bij goed weer.....

Boven: De paarden zijn op weg naar de start.

Boven: Klaarmaken...... op uw plaatsen 1,2,3, af!!!!!!!

---

O Marijke onder invloed over de finish?

Herinneringen aan de harddraverij ten tijde van burgemeester Nielen,
opgehaald door zijn zoon Adri, opgetekend door Ton Butter,
(onderstaand artikel verscheen op 31-08-2005 in Dagblad Kennemerland
en in het jaarblad 2022 van de Heemskring uit Heemskerk)

De dag van de harddraverij van Heemskerk was in het burgemeestersgezin Nielen een hoogtijdag. Dan was er paling. Gasten schoven aan. Verhalen gingen over tafel. Oudste zoon Adri Nielen was een en al oor. Hij herinnert zich hoe het paard O Marijke in 1955 al dan niet onder invloed van alcohol de kortebaan op de Marquettelaan won.

Vaste prik op de ochtend van de harddraverij. Wijlen burgemeester Henk Nielen, Heemskerks burgemeester van 1945 tot 1977, bezoekt de loting in het oude café De Zon van Willem Dam. Ook eigenaren en pikeurs melden zich. "Mijn vader genoot ervan, van de steer en de verhalen. Zijn hart ging uit naar de paarden. Jan Wagenaar sr. was er, Jan van Dooijeweerd sr. en natuurlijk ome Flip Knijnenburg, oom van pikeur Guus Knijnenburg. Zelf reed hij toen al niet meer. Mijn vader had een speciale band met ome Flip", zo denkt Adri Nielen terug aan zijn jonge jaren.

GOUDEN TIP
Na de loting haast vader zich om een bos paling te kopen. Dan naar huis, waar ook ome Flip is uitgenodigd. "Daar kwam hij aan, in een geruit tweed jasje. Als een heer. Achter zijn kies zat, duidelijk zichtbaar, een grote pruim. Maar die deed hij uit als hij bij Heemsoord, de ambtswoning aan de Marquettelaan, arriveerde. Zijn pruimtabak legde hij keurig op de vensterbank naast de voordeur. Pas dan ging hij naar binnen. Daar kwam een kruik oude jenever op tafel. Natuurlijk ging het gesprek over paarden. Ome Flip mocht niet weg eer hij de gouden tip had gegeven."
De gouden tip? Jawel want de burgemeester waagt graag een gokje bij de totalisator. Hij doet dat samen met het bestuur van de harddraverijvereniging, waarvan hij erevoorzitter is. Soms won hij, vaak ook niet, weet Nielen. Een keer in elk geval wel: in 1955. Ome Flip geeft O Marijke als gouden tip. Het paard wordt gereden door neef Gnus. "O Marijke was in die tijd een fenomeen", aldus Nielen, die vervolgt dat Guus een emmer water kwam halen om zijn paard te verzorgen. Ik moest er een scheut wijwater bijdoen, ook zo'n vast ritueel."

Boven: O Marijke, hier geschoren en in koersconditie.
Ze wordt getoond door Flip Knijnenburg.

Boven: De al wat oudere O Marijke en
de stok-oude Flip Knijnenburg poseren voor
fotograaf Wim Huybers. Flip nog steeds
in zijn geruite tweed jasje!!!

Boven: Oud-burgemeester Henk Nielen in 1963.

WIJWATER
"Mijn ouders bewaarden een kruik met wijwater in de kelder. Die hadden ze van pastoor Van den Nouweland. Er moest een flinke scheut bij die emmer. Want je weet nooit waar het goed voor is." Zo gezegd, zo gedaan. Later bekruipt bij vader echter sterk het gevoel dat O Marijke helemaal geen wijwater heeft gekregen, maar een slok jenever. "Uit welke kruik kwam dat wijwater eigenlijk?" vroeg hij aan mij. Stonden die kruiken wel op de goede plaats? Er was gerede twijfel. We zullen het nooit zeker weten. Maar het resultaat was er niet minder om. O Marijke won glansrijk, al dan niet onder invloed. En het hele bestuur had op haar gegokt."

De harddraverij kondigt zich al twee weken van tevoren aan, aldus Nielen die warme herinneringen koestert aan de eerste dagen van september. Het speelde zich voor hun deur af. "Dan verschenen de werklieden om de Marquettelaan in orde te maken. Zij maaiden de bermen met de zeis. Ze spitten gaten voor de palen. Deze partij palen was ooit op het strand aangespoeld. Er waren gaten in geboord. Daar doorheen werd een dik touw gespannen, als afrastering. Ze timmerden rieten schotten. Zo steeg de koorts langzaam. Tot slot kwamen Jan Nol en zijn zonen het zand oprijden."

Adri Nielen schetst zijn vader als een liefhebber van dieren. Het is een ware beestenboel thuis aan de Marquettelaan. Er lopen kippen, konijnen, kalkoenen. Vader houdt wedstrijdduiven. Later ook nog schapen en een pink. Maar die staan in een weiland aan de Noordermaatweg. "Mijn moeder vond het wel eens jammer. Want al die kippen gingen wel ten koste van de bloemen. Maar ze had er ook wel schik in. Nee, mijn vader heeft nooit een paard gehad. Vreemd? Tja. Misschien was hij dat later van plan. Maar hij is snel overleden, al heel kort na zijn pensionering."

BINDMIDDEL
Burgemeester Nielen zag de grote waarde in van de harddraverij. "Hij zag het als bindmiddel voor de bevolking. Hij stimuleerde het bewust. Er kwamen in de jaren '80 namelijk veel Friezen, Groningers en Drenten naar Heemskerk om bij Hoogovens te werken. Het waren mensen met een agrarische achtergrond. Net als wij. Want Heemskerk was toen nog echt een boerengemeenschap. Bij ons aan de Marquettelaan waren elf plekken waar melkbussen aan de weg stonden. Die Friezen, Groningers en Drenten pikten die draverij naadloos op. Het was een stuk integratie."
Adri Nielen laat een oud fotolijstje zien. Te zien is het paard Nuni Brewer, uit de stal Knijnenburg. Het dier wint `Heemskerk' in 1950 en loopt daarna in Zweden. Ome Flip stuurt een foto vanuit Zweden. "Mijn vader besloot de foto te geven aan Willem Dam. Het café was immers het thuishonk van het bestuur. "Jij hebt vast nog wel een mooi plekje boven de tapkast. Dan kan iedereen hem zien." In 1998 was ik bezig met het jubileumboek van de harddraverijvereniging. Ik vroeg Cees Dam: Weet jij nog van die foto? En wat denk je? Hij liep naar een bureau met een enorme stapel papier en haalde hem zo te voorschijn."

PRIJSUITREIKING
De harddraverij is een dagvullende bezigheid. Nielen sr. houdt uiteraard de openingsspeech. Na afloop nodigt hij de pikeurs uit voor de prijsuitreiking in het oude raadhuis op het Kerkplein. Er zijn broodjes en drankjes. Nielen is in zijn element. "Het was een aandoenlijke man. Hij stond er middenin en dat maakten de pikeurs niet vaak mee. Hier heb ik een citaat van Guus Knijnenburg: "De man sprak onze taal en maakte er voor ons rijders met zijn enthousiasme een feest van. We konden altijd slecht wegkomen". "Ja, dat klopt, het werd wel eens laat."

Vader Nielen heeft zijn zoon Adri in ieder geval aangestoken. Sinds vijf jaar is Adri Nielen voorzitter van de Harddraverijvereniging Heemskerk. Hij is bovendien al twintig jaar zelf actief in de paardensport. Twee keer per week kruipt hij bij het entrainement van Tom Kooijman in Lijnden zelf op de sulky, om de paarden te trainen voor de lange en kortebaan. "Prachtig. Vroeger was het een boerensport. Nu gaat het heel professioneel. Ik rijd wel eens gelegenheidskoersen. Een fantastisch gevoel tussen die wielen: de snelheid, de kracht. Daar krijg ik een kick van."

Ter info: Adri Nielen (1941-2020) was de oudste zoon van burgemeester Nielen en evenals zijn vader groot liefhebher van de paardensport. Hij was 33 jaar bestuurslid van de harddraverijvereniging Heemskerk, waarvan dertien jaar voorzitter (2001-2014).

Voor een aparte pagina over Adri Nielen: Click hier

Voor een aparte pagina over O Marijke: Click hier