De Zaanstreek met in het middelpunt de stad Zaandam is een gebied met een lange en bijzondere historie. Door de ligging, vlakbij Amsterdam en met als slagader de rivier de Zaan (met een verbinding, via het IJ, met de Zuiderzee) kwam al vroeg de industrie op gang. En daarmee ook het volksvermaak. Wat is er leuker dan een kermis en een kortebaandraverij?
Harddraverij met arresleeën op de Zaan in 1838
Boven: Hardarrerij te Zaandam op 27 januari 1838, op de Zaan te Zaandam.
Winnaar werd de zwarte merrie "de Koningin" van Adriaan van der Hoop,
in wiens opdracht dit schilderij is gemaakt. Schilder Wouter Verschuur.
Verslag van deze wedstrijd uit de Leeuwarder Courant van dinsdag
30-01-1838:
AMSTERDAM, den 27 Januarij.
De op heden te Zaandam plaats gehad hebbende harddraverij met arresleden, die een waar volksfeest mag genoemd worden, is, niettegenstaande de ontelbare menigte sleden, schaatsenrijders en toeschouwers, voor zoo ver bekend is, geheel zonder ongelukken, en voorzeker tot elks genoegen ten einde geloopen.
Onder de paarden, die naar den prijs liepen, merkte men onderscheidene zeer schoone op, en zij, die prijs en premie wonnen, dragen den roem weg, van dezelve ten volle verdiend te hebben.
De Prijs, bestaande in eene met goud versierde Zweep, is behaald door het paard de Koningin, toebehoorende aan den heer A. van der Hoop alhier, en bereden door den pikeur A. Houtman; en
de Premie, zijnde twee fraai gekleurde Hoofdstellen, door den Piet Hein, behoorende aan den heer Koopmanschap, en bereden door den pikeur Kievit.
Bij bovenstaande foto hoort dit onderschrift:
Wouter Verschuur, Het paard ‘De Koningin’ van Adriaan van der Hoop
wint de harddraverij met de arresleden, gehouden op de Zaan te Zaandam,
op
27 januari 1838.
Doek, 78 x 106 cm. Collectie Amsterdams Museum.
Het schilderij komt uit de door Adriaan van der Hoop aan de
gemeente Amsterdam gelegateerde kunstverzameling.
Boven: Uitsnede van het grote schilderij met de te winnen prijzen van
de Hardarrerij te Zaandam op 27 januari 1838: een gouden zweep en
twee hoofdstellen. De winnende eigenaar Adriaan van der Hoop zwaait
met de vlag en met zijn hoed naar de rijder Arie Houtman (links).
Het zou mij (de webmaster) niet verbazen als de figuur rechtsonder
ook Adriaan van der Hoop voorstelt, met een van zijn andere paarden.
Hij lijkt er wel op en staat in het spotlicht, net zoals de man met de vlag.
Zij lijken ook op een ander portret van Adriaan van der Hoop.
Beeld uit 1911 in Zaandam
Boven: Foto uit het tijdschrift "Revue der Sporten ".
Met het volgende bijschrift: Een typische foto van de draverijen te Zaandam,
welke Donderdag j.l., niettegenstaande de grote warmte, door een talrijk
publiek gevolgd werden, en veel succes hadden.
(Cleo D van den heer J. Geersen won de morgendraverij voor Glendine en Limbus;
Bonnie M van den heer J. Geersen won de middagdraverij voor Dawnlight, Trygve en Baron Walter.)
(J. Geersen uit Woerden was de vader van Willem)
(De wedstrijd werd gehouden op de Stationsstraat)
Boven: Close-up uit de foto daarboven:
Eenr rit tussen een aangespannen draver en een draver onder de man.
In die jaren mocht men kiezen.
Boven: Foto uit het tijdschrift "Revue der Sporten ". Zaandam 1926.
Met het volgende bijschrift: Een fraai overzicht van de baan.
Het talrijke publiek genoot zichtbaar van vele spannende races.
(De wedstrijd werd weer gehouden op de Stationsstraat in Zaandam)
Boven: Foto uit het tijdschrift "Revue der Sporten ". Zaandam 1926.
Met het volgende bijschrift: De 1e prijswinster Lady Chimes,
eigenaar T.A. v.d. Veen te Vijfhuizen met haar
pikeur L. Ensing uit Heemstede.
Eind jaren 1920 in Krommenie
Boven: Foto uit het boek "Tien eeuwen Zaanstreek".
Met het volgende bijschrift: Tot op de dag van vandaag wisten de draverijen
zich te handhaven, al is de meest bekende (jaarlijks op de Stationsstraat te
Zaandam, gehouden op de donderdag tijdens de kermis) al haast uit de
herinnering gesleten. "Klaarmaken, op uw plaatsen, één, twee, drie, af!" -
en daar gingen ze. Eind jaren (19)20 werd deze foto gemaakt van een draverij
op de met zand bestrooide Padlaan, toen nog een klinkerweg in Krommenie.
Voor de (vergeten) kortebaan van Zaandam
op www.kortebaandraverijen.nl:
Click hier
Voor de Kortebaan van Assendelft, met bijna alle winnaars:
Click hier
Wie was Adriaan van der Hoop, de winnende eigenaar
in 1838 op de bevroren Zaan?
Click hier
