Geschiedenis van de Ned. drafsport
van 1990 t/m 1999

Hieronder een gedeelte van de Kroniek 1925 - 2000 uit het Jubileumboek van de 75-jarige AEV (Algemene Eigenaren Vereniging), door ons aangevuld met andere wetenswaardigheden en foto's uit die tijd. Ook zijn gegevens gehaald uit het Jubileumboek van de Fokkersvereniging "Dravend door de tijd" en uit de Jaar-overzichten van het blad "Paardesport in Ren en Draf".

Waarschuwing vooraf: Er was bestuurlijke chaos in de roerige jaren 90 van de vorige eeuw. Ministerie en belangengroeperingen wilden het voor het zeggen hebben. Daarom zijn de beschrijvingen over de organisatie zeer uitgebreid, mede door de rol die de AEV hierin vervulde. De AEV-kroniek vormt de basis van dit overzicht van de jaren 90. Per jaar staan er ook de onderwerpen sport en fokkerij bij met belangrijke of interessante informatie. In de toekomst zullen nog wetenswaardigheden en foto's worden toegevoegd.

(De meeste foto's zijn genomen en ter beschikking gesteld door Wim Huybers, www.huybers.com.)

1990 - In Memoriam
In dit jaar zijn overleden:
- ??

1990 - organisatie
Per 15 januari is Cees de Rooij de nieuwe directeur van Duindigt. De Rooij komt uit de wereld van Marketing en reclame. Twee maanden later is hij al weer uit functie. Hippisch Adviesbureau Cavalcade vervult tijdens het seizoen het interim management.

Minister Braks schiet de kogel door de kerk: in 1991 krijgt Drachten geen koersen meer toegewezen en moet Schaesberg de komende jaren blijven functioneren. In het algemeen dienen recreatieve langebanen te verdwijnen en moet het aantal professionele langebanen in stand worden gehouden zonder de recreatieve "concurrentie". Wel dienen de langebanen hun eigen broek op te houden. Zo luidt de strekking van een ministeriële brief waarop de sport al enige maanden zit te wachten.

In alle stilte is de overeenkomst met Ladbroke herzien. Onder zekere voorwaarden is uitstel verkregen voor het moment waarop het bedrijf een beslissing moet nemen over het uitdienen van het 20-jarig contract. Inmiddels zijn de snelle Ladbroke-jongens verdwenen, is het bedrijf afgeslankt en voorzien van een nieuw management dat alleen maar ach en wee klaagt. De sport houdt er rekening mee dat in 1991 het doek valt. J. Wehnes en F.S. Kramer stellen zich niet meer herkiesbaar voor het bestuurslidmaatschap van de AEV De Drafsport. In de ledenvergadering van 21 mei worden P.K. Cupido en J.C. den Nijs in het bestuur gekozen. Een plan van voorzitter Gaston Raeven om iedere eigenaar met f 25 per start te belasten, haalt het vooralsnog niet. Achterliggende gedachte is om een fonds te vormen van circa f 80.000 om samen met Ladbroke en NDR activiteiten te ontwikkelen ter bevordering van het baanbezoek.

De Minister van Landbouw benoemt eind september Drs. E.H. Hartman tot bestuurslid van de Stichting NDR. Het bestuur bestaat al uit de heren Lokhorst (voorzitter), Hiddingh en Vink. Lokhorst verzet op 4 oktober de eerste berg zand, start van de aanleg van de nieuwe koersbaan in Wolvega.

In alle stilte is er weer een onderzoek verricht. Inmiddels bestaat er een rapport "Boetes" dat de weg moet wijzen naar de aanpak van het PR- en imagoprobleem in de sport. Op basis daarvan is de NDR naarstig op zoek naar een PR-man of vrouw.

1990 - Sport
Bij een valpartij op de drafbaan Hilversum begin 1990 kwam Smeding op de reling terecht, waarna hij arbeids-ongeschikt is geworden als pikeur. Hij bleef wel trainen.

De heren Aad van Schie en Jan Hoefnagels hebben al succes met hun crack Incredible Crafts. Via Mikko Manninen, die op Schaesberg een entrainement heeft, besluiten zij tot aankoop van de vierjarige hengst Strausie.

Tot grote vreugde van drafsportminnend Nederland wint Yellowa met Ton Blok de 36e editie van de Grote Prijs der Lage Landen. Kanonnen als Piper Cub, JR Broline en Bravo Sund moeten het onderspit delven. Kort daarop legt Yellowa voor de tweede achtereenvolgende keer beslag op de Gouden Zweep.

Yellowa werd tot Paard van het jaar gekozen.

1990 - Fokkerij
In dat jaar werden 1.016 draverveulens geregistreerd (54 meer dan in 1989) en voor de toppers van deze H-jaargang en hun foto's, click hier

De uitslagen van de belangrijkste draverijen in Nederland:

 

Boven: De NDR had in die jaren een eigen pand aan de Nieuw Parklaan
in Den Haag. Er stond met vergulde letters 'Ned. Draf- en Rensport'
op de gevel. Ook Publico en de Stichting Totalisator Nederland
huisden later in dit pand. Na de verkoop in 1991 kwam hier
de Griekse ambassade in.

Boven: Een bord uit de Kampioenen-gallerij in het NDR-Museum:
Net zoals in 1989 werd Hennie Grift in 1990 kampioenpikeur.

Boven: Elionora Oldeson heeft de Derby gewonnen.
Links houdt eigenaar Harry Willemse zijn Elionora vast.
Geheel links Jan de Leeuw, supporter van zijn zoon Cees,
de trainer/rijder van Elionora. Naast Cees zien we
verzorgster Helena Krom en Gaston Raeven, de
voorzitter van de AEV.

Boven: De Prins was deze keer verhinderd om de Gouden Zweep
uit te reiken. Hij werd vervangen door de Commisaris van
de Koningin in de provincie Groningen, Hans Vonhoff.
Ton Blok en Yellowa kenden de Zweep al, want zij hadden
hem het voorgaande jaar ook al gewonnen.
Vonhoff zag hem voor het eerst.

Boven: Yellowa wordt Kampioen van de Nederlandse Paarden
1990 en klopt daarbij Carisma Darby en Yick Buitenzorg
in een nieuw koersrecord.

Boven: Yellowa en Ton Blok tijdens de huldiging na hun fraaie triomf
in de Grote Prijs der Lage Landen 1990.

Boven: Carisma Darby werd in 1990 Kampioen van Nederland.
Hier wordt zij gehuldigd met haar rijder, eigenaar
en verzorgster.

Boven: Giganten 1990: Friendly Face wint gemakkelijk en
Action Skoatter weet de tweede plaats te behouden,
vóór Yellowa en Yick Buitenzorg.

1991 - In Memoriam
In dit jaar zijn overleden:
- Op 20 november overlijdt Cees Berg. Bijna een halve eeuw was hij "het gezicht" van de draf- en rensport in Nederland. Ondanks het feit dat hij al acht jaar van zijn pensioen genoot, was hij nog dagelijks voor de sport (en De Telegraaf) in touw.
- Bonne de Jong, trainer-pikeur Voor een beschrijving met foto's; click hier


1991 - organisatie
Na acht jaar voorzitterschap legt Gaston Raeven op 23 april de voorzittershamer van de AEV De Drafsport neer en draagt deze over aan Jan den Nijs. Deze presenteert zijn "geloofsbrieven". Bij overheid en politici is onvoldoende kennis van de sport aanwezig, de NDR voert een onduidelijk beleid, de invloed van de eigenaarsvereniging op de gang van zaken in de sport is miniem en de banen moeten meer "value for money" bieden, zijn de kernpunten van zijn inleidend betoog. Jan Paauw en Han van Manen worden in het bestuur gekozen en vervullen daarmee de ontstane vacatures door het vertrek van Toon van Es en Gaston Raeven.

Gerard Spoor, die al twintig jaar in Canada woont en van 1965 - 1968 aan de NDR was verbonden, houdt op uitnodiging van de AEV De Drafsport een inspirerende inleiding. In Wolvega bereikt de nieuwbouw het hoogste punt en wordt ook daar de vlag gehesen.

Nu Ladbroke toch kenbaar heeft gemaakt de overeenkomst niet te willen voortzetten, neemt de NDR het besluit de totalisator in eigen beheer te exploiteren. Daarvoor moet een nieuwe organisatie in het leven worden geroepen omdat men STN die rol wil laten vervullen die het ook in de afgelopen periode had, namelijk die van toezichthouder namens de overheid. Wel dient er nog vijf miljoen gulden te worden geïnvesteerd in hard- en software waarbij de keuze is gevallen op dezelfde leverancier als van Ladbroke.

Na elf jaar koersen op Schaesberg, is de sluiting van de draf- en renbaan opnieuw actueel. De NDR heeft een strategisch plan ontwikkeld voor een leven na Ladbroke en het geschatte omzetverlies op de totalisator in Schaesberg in de orde van Hfl. 1 à 1,5 miljoen per jaar hangt als een molensteen om de nek. De concept-koersagenda 1992, waarin Drachten al niet meer voorkomt, biedt de eerste indicatie: het aantal meetings moet van 325 naar 295 worden teruggebracht. Gabor, Staatssecretaris van Landbouw, steunt de NDR-plannen. Grift, Velis, Tunow, Manninen en Berger zijn min of meer gedwongen hun entrainement te verplaatsen.
Grift voelt er niets voor in Nederland te blijven. "Als de NDR op deze manier doorgaat, is er over tien jaar geen volwassen drafsport meer in ons land. Alleen om een slechte totalisatoromzet sluit je geen baan", aldus een woedende Hennie Grift.

De NDR besluit het pand aan de Nieuwe Parklaan in Den Haag te verkopen en een kantoorpand te huren aan de Scheveningseweg. Ben Bontjer wordt plaatsvervangend secretaris van het Stamboek en voor de ontwikkeling van de totalisator in eigen beheer wordt Drs. Ph.C.M. (Dick) van Campen als interim-manager aangetrokken. De toto in eigen beheer krijgt "Hippo Toto" als werknaam, de officiële naam luidt Stichting Paardentotalisator Nederland (SPN). Kwartet en W5 verdwijnen.

In de sport wordt het gemor weer wat heviger. Het NDR-beleid geeft menigeen aanleiding tot het tonen of uitspreken van ontevredenheid. Een pas door de NDR ontwikkeld en gepubliceerd strategisch plan moet eigenlijk nog voordat het in werking treedt, bijgesteld worden. Bij de feestelijke opening van Lindetrek steekt Jan den Nijs namens de dravereigenaren de waarschuwende vinger op, zelfs John Brandsen maakt in het blad gewag van "een wereld vol onbegrijpelijke zaken".

Op 28 oktober valt definitief het doek voor Schaesberg. De rechter spreekt uit in een kort geding van het Limburgs baanbestuur tegen de NDR dat de NDR niet verplicht is om in 1992 koersen te laten verrijden in Schaesberg. "Het besluit is niet onrechtmatig, ook al is er geen overleg gepleegd met het baanbestuur", aldus de rechter.

Joop Schoonderwoerd heeft inmiddels zijn 2 procentsplan gelanceerd. Op alle mogelijke manieren, onder andere met advertenties in "Paardesport", praat hij zijn plan aan. Overigens is dit niet afwijkend van het plan-Spoelder (voormalig voorzitter van het drafcentrum Hilversum), dat toen ook al voorzag in een afdracht van 2% van de inkomsten van alle betrokken partijen. Alles bij elkaar moet het plan zo'n zes ton aan fondsen werven, te benutten voor promotionele activiteiten. Op 8 december presenteert Schoonderwoerd zijn plan "officieel", maar het blijkt niet anders te zijn dan een brochure waarin op naam van de eigenaren- en fokkersvereniging en onder de vlag van Mercedes Benz Nederland, vrijwel alle bladzijden zijn besteed aan de ruzies en incidenten waarbij Schoonderwoerd betrokken was. Beide verenigingen nemen in een advertentie afstand van het zogenaamde rapport.

De heer Lokhorst geeft bij de Minister van Landbouw te kennen zijn voorzitterschap van de NDR echt te beëindigen. Hij wilde dat al per 1 januari 1991, na afloop van het jaar waarin hij 70 werd.

1991 - sport
Ton Blok incasseert de duurste ereprijs in de drafsport. Door met Yellowa voor de derde achtereenvolgende keer de Gouden Zweep te winnen, komt hij definitief in het bezit van de fraai uitgevoerde replica van de Gouden Zweep.

Lars of Bjorn Sandstrom (49) tekent voor de nieuwe 1000 m-piste van Wolvega. Onder zijn beheer kwamen de banen van Solvalla, Enghien en Oslo tot stand, evenals in de nabije toekomst hij die van Leningrad en van Praag onderhanden neemt. Het Solvalla van Noord-Nederland, dat de naam Lindetrek krijgt, opent op 10 oktober met de eerste meeting. Hans Bot, nog maar net in het bezit van zijn trainersvergunning, brengt met de debuterende Flying Butcher de eerste koers op zijn naam. Daarna wint hij nogmaals, nu met Erebus Zuydhoeve.

Nadat de Nederlandse drafsport het enige tijd zonder dwangwinsommen heeft gedaan, uniek in Europa, wordt de roep tot herintroductie weer groter. Eu-gefokte paarden blijven buiten beschouwing, maar imports uit Amerika en Zweden (behalve veulens en jaarlingen) krijgen in 1992 opnieuw daarmee te maken, oplopend tot f 25.000 voor vierjarigen en ouder.

Paardenbestand op 1 dec. 1991:
Bij de beroepstrainers: 1324 paarden verdeeld over 108 entrainementen (gem. 12 per entrainement). Grootste aantal paarden in training bij Tjitse Smeding: 63.
Bij de eigenaar-trainers: 352 paarden over 195 entrainementen. Grootste aantal paarden bij T.J.P.Koning (7) en L.J. Vlaar (7).

1991 - Fokkerij
Eigenaar Michel Stassen van Stal Hazelaar schrijft geschiedenis met de geboorte van het draverveulen Ideaal Hazelaar na een succesvolle embryotransplantatie van de merrie Tivoli Hazelaar. Deze merrie bracht al twee natuurlijke nakomelingen, Evelyn en First Hazelaar, maar kon niet drachtig blijven vanwege een ongeneeslijke baarmoederontsteking. Het embryo werd "overgeplant" in de merrie Empire Speedy, maar het veulen wordt geregistreerd als een zoon uit Tivoli Hazelaar van Uno Hazelaar. Het veulen kreeg de naam Ideaal Hazelaar. Hij bracht het tot een record van 1.19,6 en een winsom van 2.500 gulden.

In dat jaar werden 988 draverveulens geregistreerd en voor de toppers en hun foto's, click hier

De uitslagen van de belangrijkste draverijen in Nederland:

 

Boven: Het NDR-kantoor verhuisde in 1991 naar een huurpand
aan de Scheveningseweg in Den Haag.

Boven: De NDR-directie begin jaren 90. V.l.n.r. Cees Sperling (dir.),
Hugo Boomkamp (PR) en John Voskamp (stamboeksecr.).

Boven: Vriend (links) wint hier in een spannende eindstrijd
nipt het Kampioenschap van Nederland 1991 voor Carisma Darby (rechts),
Zora Volomon, Aty v.d. Lente en de rest.

Boven: In de Finale van de Prijs der Giganten 1991 lopen
de beide seriewinnaars nog voorop. Park Avenue Kathy wint ruim,
maar Kit Lobell (midden) wordt op de laatste meters
nog voorbij gelopen door Carisma Darby (links).

Boven: Beeld vanuit de rechterbocht van de in 1991
geopende drafbaan Lindetrek in Wolvega.

Boven: De Dag van het Paard blijft garant staan voor veel toeschouwers
tijdens de Haagse vakantieperiode. In 1991 zorgden de Koninklijke Stallen
voor een stijlvol hoogtepunt met het tonen van de kostbare koetsen.
In beeld is de Glazen Koets.

Boven: Een bord uit de Kampioenen-gallerij in het NDR-Museum:
Vanaf 1991 is Hugo Langeweg de kampioenpikeur, ook vanaf 1994
tot dik na het jaar 2000.

1992 - In Memoriam
In dit jaar zijn overleden:
- Ulf Thoresen, het Noorse supertalent op de sulky met een imposante erelijst van 4500 overwinningen, overlijdt op 45-jarige leeftijd aan een hartaanval. Hij werd vier keer wereldkampioen, twee keer Europees kampioen en won in 1986 op dezelfde dag de Hambletonian met Nuclear Kosmos en de International Trot met Habib.


1992 - organisatie
De heer W. Lokhorst legt na tien jaar het voorzitterschap neer. Zijn eerste voorzitterschap was dat van de Voorlopige Commissie Sectorfonds (1982/1983) dat in 1984 overging naar de Stichting Centraal Fonds. In 1990 vloeiden Centraal Fonds en NDR ineen, het bestuur van het Centraal Fonds werd NDR-bestuur en het oude bestuur NDR werd omgedoopt in Sectiebestuur NDR. Met het vertrek van Lokhorst stelt ook het Sectiebestuur zich beschikbaar, nadat er al per 1 januari een interim-bestuur NDR en SPN (Hippo Toto) is benoemd, bestaande uit de heren E. Hartman, R.A. Nouwen en G. Raeven. Inmiddels is Coopers & Lybrand al weer gestart met een nieuw structuuronderzoek naar samenstelling van bestuur en functioneren van het NDR-, Toto- en Publico-apparaat.

De omzet op de totalisator in 1991 bedraagt f 123,7 miljoen, maar in het aantal wedkantoren is eind 1991 al behoorlijk geschrapt. De verwachting is dat de toto-omzet uitkomt op 120 miljoen, maar dan moeten er wel tien koersen met elk tien paarden per meeting worden verreden. Begin februari introduceert Hippo Toto het spelletje Dubbel-winnend.

Coopers & Lybrand beveelt een bestuur aan dat bestaat uit vijf tot zeven onafhankelijke leden, waarvan twee te benoemen door de Adviescommissie. Voor het werkapparaat moet een managementteam komen, bestaande uit een algemeen directeur en vier managers voor de takken spel, sport/ stamboek, Publico en financiën / automatisering. NDR-bestuurslid Nouwen maakt bekend dat er f 1 miljoen voor PR is gereserveerd. Het is nu nog zoeken naar een PR-man of vrouw.

Jan Bernard Kamphuis vervult nu de directeursfunctie van de Renbaan Duindigt. Schaesberg en Drachten vechten voor het Gerechtshof in Den Haag het besluit van de NDR aan om geen koersen meer toe te wijzen.
De amateurs besluiten om de zweep af te schaffen. NAC-voorzitter Hans van Keeken houdt daarvoor een vurig pleidooi.

Prof. Dr. Ab Barneveld heeft in het NDR-bestuur de plaats ingenomen van Gaston Raeven. Eind april ziet J.B. Kamphuis al weer af van zijn Duindigt-functie, bestuurslid Hans Moerman vervult met onmiddellijke ingang de functie van interim-manager van Duindigt.

In de jaarvergadering van de Aw "De Drafsport" ontvouwen Dick van Campen en John Veltman (PR) hun communicatieplannen. "Hippo Toto Revue" in een oplage van 500.000 exemplaren, folders, radioreclame en mailings moeten de sport weer onder de aandacht van een groot publiek brengen. Brandsen roept in "Paardesport" op om de blijkbaar moeilijk te weerstane drang tot zelfvernietiging - acties en interviews van rancuneuze lieden - eens te bedwingen.

Eerder in deze vergadering presenteert Jan den Nijs als voorzitter zijn "State of the Sector". Op alle fronten wordt er binnen de sector te weinig aan interne communicatie gedaan en de rol van de eigenaren stelt bij de bepaling van het beleid weinig voor, zo luiden de kernpunten van zijn betoog. Contacten met zusterverenigingen en met de pers zijn inmiddels verbeterd, evenals de communicatie binnen de vereniging door middel van de kwartaaluitgave van het blad "Sulky".

Door de entree van het huidige interim-bestuur van de NDR zijn de contacten met de koepelorganisatie verbeterd. Op 11 juli 1997 vond er nog een "welhaast lugubere" confrontatie plaats tussen AEV-bestuur en NDR-bestuur dat de voedingsbodem vormde voor de latere ommekeer, inclusief het aftreden van NDR-voorzitter Lokhorst. Het voltallige eigenarenbestuur kreeg toen in een gesprek met het NDR-bestuur slechts enkele minuten van Lokhorst, maar dat weerhield Den Nijs er niet van om aan de hand van overzichten en statistieken de teruggang van de sport aan te tonen en het NDR-bestuur met tal van veranderingsvoorstellen uit te dagen. Voorzitter Lokhorst reageerde ijzig. Het is nu zelfs zo, onthult bestuurslid Jan Paauw, dat het eigenaren-bestuur van mening is dat het huidige NDR-bestuur tot Raad van Commissarissen moet worden verheven, met daaraan als vijfde commissaris toegevoegd Jan den Nijs. Deze voordracht wordt ondersteund door de draverfokkers en fokkers en eigenaren in de rensport. Ton van Eijden, Han van Manen en Jan Meinders worden zonder tegenkandidaten gekozen en /of herkozen.

AEV-voorzitter Jan den Nijs volgt Jan Reus op als voorzitter ad interim van de Adviescommissie. Op verzoek van het NDR-bestuur a.i. treedt hij tevens toe als adviserend lid van het bestuur.

Omdat het Gerechtshof in Den Haag de NDR heeft gelast de procedure te volgen die de NDR-statuten voorschrijven om belangrijke beslissingen als het sluiten van banen te nemen, spant de baanvereniging Drachten een kort geding aan tegen de NDR. Drachten eist met onmiddellijke ingang op de koerskalender te worden geplaatst, maar het Hof in Leeuwarden is het daarmee niet eens.

De NDR verkeert aan de rand van een faillissement. Het totale prijzengeld voor het vierde kwartaal wordt met f 350.000 verlaagd. In een buitengewone ledenvergadering van de AEV De Drafsport op 11 september, met 250 aanwezigen, lanceert voorzitter Jan den Nijs de "Actie Paardemiddel". De continuïteit van de drafsport is in ernstig gevaar en vraagt om een inspanning. Aan de liquiditeit van de NDR moet een wezenlijke bijdrage worden geleverd. Willen de bank van de NDR en het Ministerie van LNV een financieringsregeling treffen, dan moet de sector zelf ook een directe financiële bijdrage leveren. De actie Paardemiddel voorziet in de uitgifte van obligaties tot een hoogte van f 1 miljoen, welk bedrag aan de NDR onder voorwaarden voor vijf jaar wordt "door" geleend. De reacties op het voorstel zijn zeer positief. Voor de uitgifte van de obligaties wordt de Stichting Behoud Drafsport opgericht.

Drs. E.F.L.M. Franke (57) is per 1 oktober benoemd tot interim-directeur van de NDR, SPN en Publico. Tot zijn taken behoren de uitvoering van de reorganisatie en de beleidsvoering in overleg met de Raad van Commissarissen of Raad van Toezicht zoals het NDR-bestuur nu wordt genoemd.

Ondanks de positieve reacties, stagneert op enig moment de inschrijving op de obligaties van de Stichting Behoud Drafsport. Staatssecretaris van LNV, Gabor, benadrukt dat wanneer de sport geen betrokkenheid toont, de overheid als financier afhaakt. Een aantal deelnemers in de sport vindt een faillissement van de NDR nog niet zo'n slechte oplossing. Den Nijs echter wijst erop dat de deelnemers dan ook het slachtoffer worden. Immers, op de tegoeden van de rekening-courant en van de inleggelden voor de klassiekers wordt dan eveneens beslag gelegd. Maar gelukkig er zijn ook anderen die positief over de actie Paardemiddel denken, getuige de limerick van de week:

"Een eigenaar uit IJsselstein, 't hart van de natie,
dacht: het gaat mis met onze paardenoperatie.
Want, wat is het grote probleem?
Hij wil in '93 ook koersen met zijn Flaim,
dus kocht hij snel een obligatie".

Als de nood hoog is, is de redding nabij. De crisis rond het financieringsprobleem van de NDR nadert zijn hoogtepunt. Beslissend is het besluit van de Stichting Exploitatie Nederlandse Staatsloterij (SENS) om Hippo Toto per 1 januari 1993 over te nemen. De aankoopsom bedraagt f 9,2 miljoen en de afdracht per jaar gedurende vijf jaar zal een kleine f 14 miljoen bedragen. De NDR verplicht zich tot jaarlijks 22.000 starts (220 meetings x 10 koersen x 10 paarden) waarvoor een bonus/malus-constructie geldt.

1992 - sport
Hugo Langeweg is de nieuwe Europese Kampioen van de beroepspikeurs, vijftien jaar nadat Jan Wagenaar zich op dezelfde wijze onder de groten schaarde.

Hilversum is het koersen op vrijdag beu. Het is geen financieel succes, reden waarom de voorkeur opnieuw uitgaat naar de dinsdagavond. Wolvega kan dan op donderdagavond koersen.

Yellowa passeert de magische grens van een winsom van f 1 miljoen. Dat gebeurt in een rechtstreeks treffen met Action Skoatter in het Winterkampioenschap op 29 november in Hilversum. Action Skoatter is het miljoen dan al ruim gepasseerd. Een nog onbekende Herbie W heeft eerder het Kampioenschap der Tweejarigen op naam gebracht.

Het NDR-bestuur besluit de leeftijdsgrens van merries voor deelname aan het koerswezen gelijk te stellen aan die van hengsten en ruins, veertien jaar, waardoor onder andere Aty van de Lente, Action Skoatter enz. royaal kunnen blijven starten.

1992 - Fokkerij
In dit jaar werd tijdelijk een soort dubbele nationaliteit ingevoerd. Buitenlandse veulens konden in Nederland worden ingeschreven in onze Klassiekers. Een jaar later werd dat weer teruggedraaid.

In dat jaar werden 952 draverveulens geregistreerd en voor de toppers en hun foto's, click hier

De uitslagen van de belangrijkste draverijen in Nederland:

 

Boven: Fokker/eigenaar Van Mierlo van Stal Westland toont
trots en blij zijn beker, na de zege van Gipsy Westland
in de Derby. Gerard van Eykelenborg heeft de
krans om. Links Jan den Nijs en Harry Willems van
de Alg. Eigenarenvereniging.

Boven: Floris Bos (H. Grift) triomfeert als 4-jarige in het
Kamp. Ned. Paarden in 1992, voor Eibert Vryenesse
en Elionora Oldeson (links). Uiterst rechts is Vriend te zien.

Voor een levensbeschrijving van Floris Bos:
Click hier

Boven: Kampioenschap van Nederland 1992:
Incredible Crafts (Hennie Grift) wint soeverein voor v.l.n.r.
Arjan G (2e), Ciao Magnus (4e) en Zorro Hollyrood (3e).

Boven: Lucky Tilly wint de GP der lage Landen 1992,
voor Incredible Crafts en Habsburger.

Voor een levensbeschrijving van Incredible Crafts:
Click hier

Boven: Prijs der Giganten 1992: Finale Park Avenue Kathy (G. Johansson)
prolongeert haar titel. Kit Lobell rest de 2e plaats en Incredible Crafts
wordt verdienstelijk 3e.

Boven: Het Fokkersbestuur poseert in 1992 voor de tribune van
drafbaan Wolvega, met v.l.n.r. Penningmeester Joop de Ruyter,
secretaris Ina Immink-Van der Sluijs, voorzitter Durk Minkema,
Joop Dragt, Jacques Zuydervliet en Harry van Riel.
(foto Joop Feenstra, De Telegraaf)

Boven: Bekende TV-sterren waren tweemaal actief op de sulky.
Acteurs uit de series GTST, Medisch Centrum-West en Spijkerhoek
bestreden elkaar te Wolvega en Hilversum.
Een initiatief van Steven de Jong (met de krans om).

1993 - In Memoriam
In dit jaar zijn overleden:
- Han Pasman overlijdt op 64-jarige leeftijd. Hij is bekend van de zwarte buis met witte ster van Stal Anjo, van Fernandel die in 1976 de Derby won, maar wellicht nog het meest van Ossian.

1993 - organisatie
Met de overname van Hippo Toto door SENS (Staatsloterij) bereikt bet NDR-bestuur ook overeenstemming met Staatssecretaris Gabor over de bestuurlijke structuur van de NDR. Er komt een Raad van Commissarissen (RvC), bestaande uit een onafhankelijk voorzitter en acht leden. De Sector levert de helft van dit aantal en SENS de andere helft. Een geheel nieuwe situatie omdat, toen STN nog als totobedrijf fungeerde, het dagelijks bestuur van de NDR deel uitmaakte van het bestuur van STN. De zogenaamde Sportcommissarissen verdelen de zetels als volgt: drie zetels drafsport, waarvan twee uit de eigenaarsvereniging en een uit de fokkersvereniging, en een zetel uit de rensport (eigenaars en fokkers samen). Dit betekent een grote overwinning voor de AEV De Drafsport en voor voorzitter Den Nijs, die vanaf zijn aantreden heeft geijverd voor meer invloed van de sector in het algemeen en van de drafeigenaren in het bijzonder in het NDR-bestuur.

De NDR krijgt een directeur, bijgestaan door een Sportcommissie, Stamboekcommissie en Banencommissie. De Adviescommissie houdt op te bestaan. Het Ministerie van Landbouw trekt zijn handen in grote mate van de sport en fokkerij af. Alleen de benoeming van de voorzitter van de RvC moet nog de instemming van de Minister hebben.

Arie Abspoel en Nootdorps voorzitter Frits Deiman geven de Actie Paardemiddel een geweldige impuls. Aan het eind van het Nootdorpseizoen bestaat het prijzengeld ad f 70.000 van de meeting van 3 maart louter uit obligaties van de Stichting Behoud Drafsport.

Co Govers bereikt de 65-jarige leeftijd. Formeel gaat hij nu, na alle functies in sport en spel te hebben doorlopen, met pensioen. Als lid van het Tuchtcollege van de NDR blijft hij echter de koersbanen bezoeken. NDR's interim-directeur drs. Emile Pranke treedt begin februari terug en wordt opgevolgd door Frans Breumelhof.

De Privatisering van Schaesberg lukt niet. Dravereigenaar Michel Stassen krijgt de handen van de Adviescommissie van de NDR en van SENS niet op elkaar. Men heeft geen gevoel voor zijn plannen, met medewerking van Paul Hayen en Alwin Schockemohle, om de baan zelf te kopen en de kosten van de exploitatie, inclusief prijzengeld en vergoeding van NDR en Hippo Toto, zelf te dragen. Als contraprestatie verlangt hij 22% van de toto-omzet en vijftig meetings, hoewel hij ook met een aantal van 25 genoegen neemt. Bergmann, de manager van Gelsenkirchen, is bereid om ook het management van Schaesberg te voeren. SENS wenst echter geen status aparte, waarna Stassen de handdoek in de ring gooit.

In de Algemene Ledenvergadering van de AEV De Drafsport van 29 april breekt Jan den Nijs een lans voor de vorming van een soort federatie, uitmondend in een vereniging, waarin alle verenigingen met "bezitters" van paarden zitten. Amateurs en fokkers zouden daarnaast hun plek kunnen vinden in aparte secties. In dit verband haalt hij de SENS-directie aan die op de overdaad aan belangenorganisaties reageerde met: "Wat is dit voor circus?"

In de werkorganisatie van de NDR wordt gehakt. Op een aantal fronten, waaronder de sportafdeling, nogal grof. De chef sport, Rees van der Lubbe, houdt het daarom per 1 mei voor gezien. Later in het jaar verlaat ook Graaf A.A.F.C. van Lynden van Sandenburg de NDR in de functie van secretaris van het stamboek. Van Lynden was sinds 1966 in dienst van de NDR. Ook Greet Mensinga en Rob Milders verlaten de NDR.

Per 1 juni heeft de NDR nieuwe statuten, een directeur en een Raad van Commissarissen (RvC). Kees Sperling (45) begint met veel enthousiasme aan zijn nieuwe taak, gesteund door een RvC onder voorzitterschap van VVD-parlementarier Piet Blauw en bestaande uit Jan den Nijs (vice-voorzitter), Jan Paauw, Joop Dragt en Ed Maas. Namens de SENS zijn al benoemd Leo van Gastel, directeur van SENS, en Paul Nouwen.

Op Derby-dag komt een cheque van negen ton uit de lucht vallen, het slot van de Actie Paardemiddel. "Paardemiddel" bracht onder drafsportliefhebbers f 650.000 op, de AEV De Drafsport leende er f 250.000 uit eigen middelen bij. Nadat de parachutisten zijn geland, overhandigt Jan den Nijs de cheque aan Piet Blauw, voorzitter van de RvC / NDR.

Om de baan Lindetrek in Wolvega weer wat op te vijzelen, stellen betrokken partijen de heer E. Kint aan als interimbestuurder.

1993 - sport
In de sport zelf neemt Action Skoatter op 10-jarige leeftijd afscheid.

Ondanks dat de Belgen twee afdelingen weten te winnen, wint Nederland de interland op Duindigt. De NL-winnaars zijn Gipsy Westland en Fulmar Jet. Voor alle interland uitslagen: click hier

Yankee Tornado II en Meteor Nibs verdienen veel geld in Frankrijk voor Star Trotters van Jan Offenberg.

Stal Westland Import Internationaal houdt op te bestaan. In december gaan de paarden in Bemmel onder de hamer en blijft It's Buitenzorg voor f 150.000 "hangen" bij Stal Statenprojekt en Derby-winnares Gipsy Westland voor f 125.000 bij Gerrit Buitelaar. Een half jaar later won ook It's Buitenzorg de Derby.

Het aantal drafsport-vergunningen is in dit jaar als volgt:
101 amateurs, 50 amatrices, 163 eigenaarrijders, 49 leerling-pikeurs, 157 pikeurs, 246 eigenaartrainers, 117 beroepstrainers en 1202 eigenaren met deelname.

1993 - Fokkerij
Voor de laatste keer worden de fokkerijdagen (Jaarlingenshow en hengstenkeuring) gehouden in Uddel. Jolien Meister werd Jaarlingenkampioen.

In dat jaar werden 892 draverveulens geregistreerd en voor de toppers en hun foto's, click hier

De uitslagen van de belangrijkste draverijen in Nederland:

 

Boven: Beeld van het massaal (5.000) opgekomen publiek tijdens
de openingsmeeting van Duindigt op 14 maart 1993. Voor de deur
een verkeerschaos, binnen alle broodjes op, gebrek aan personeel, etc.
Daar was niet op gerekend. De totalisator omzet bedroeg Hfl. 480.000!

Boven: De merrie Happening heeft de Derby gewonnen.
De voorzitter van de Alg. Eigenarenver. Jan den Nijs
reikt ereprijzen uit aan eigenaar-trainer Henk Mulder (links)
en rijder Hugo Langeweg.

Boven: Fulmar Jet met Cees Kamminga op weg naar
de overwinning in het Kamp. Ned. Paarden 1993.

Boven: Fulmar Jet wordt ook Kampioen van Nederland in 1993
voor Meadow Winfield en Eibert Vryenesse.

Boven: De kortebaansport weerde zich in 1993 goed. Voor het eerst
in jaren was er weer een kortenaan op de boulevard in Scheveningen,
die veel belangstelling trok.

Boven: De monté-koersen zijn terug op de Nederlandse koersbanen.
De succesvolste combinatie in 1993 was Count Oostland
met Angelique de Heer (links).

Boven: Edison R wint in handen van BN'er Huub Stapel
de Sens Celebrity-prijs d.d. 27-6-1993,
een gelegenheidskoers voor BN-ers.

Boven: Dravers Gold Cup 1993: Digitalis heeft gewonnen en pikeur
Roelof Kromkamp krijgt de lauwerkrans om. De Gold Cup wordt
door Groningen-voorzitter A. Engels (rechts) overhandigd aan
eigenaar J. van der Veen.

Boven: Prijs der Giganten 1993 2e serie: Plant the Seed (nr.6) wint,
voor Mai Michelle, Elionora Oldeson (r), Lemoyne Square (links) en
Meadow Wingfield.

Boven: Het voltallige bestuur van de AEV 'De Drafsport' poseert
in 1993 op Duindigt, met v.l.n.r. Teus Vlot, Piet Cupido, Jan den Nijs (vz),
Jan Paauw, Jan Meinders, Han van Manen en Tom van Eijden.

1994 - In Memoriam
In dit jaar zijn overleden:
- Op 12 februari overlijdt An Snel op 76-jarige leeftijd. Zij was van begin 1943 tot eind 1977 in dienst van de NDR, laatstelijk in de functie van penningmeesteresse.
- Op 19 april overlijdt op 86-jarige leeftijd Barteld Bolwijn, oud-notaris die zo'n twintig jaar deel uitmaakte van het Hoofdbestuur van de NDR. Hij is de vader van Oeke en Dirk.
- Jan Goedendorp die menig paard over de weg vervoerde, overlijdt op 24 mei op 81-jarige leeftijd.
- Eind augustus overlijdt T.J.A. (Toon) van der Lubbe, jarenlang een bekende verschijning op de Nederlandse koersbanen en in de tijd van Kees Verkerk mede-eigenaar van Stal Westland.
- Op 29 oktober overlijdt Jan Hoefnagels (55) aan de gevolgen van een hartinfarct. Al 25 jaar actief in de sport, geniet hij de laatste jaren bekendheid als mede-eigenaar van Incredible Crafts, samen met Aad van Schie, en als eigenaar van Strausie. Bij zijn begrafenis in Bergambacht tonen honderden uit de sport hun respect voor deze beminnelijke eigenaar.
- Op 28 december overlijdt op 65-jarige leeftijd Henk van Heezen, penningmeester van de PSV "Vooruit" te Alkmaar.
- Een dag later treft de drafsport het overlijden van Jan van der Slot (36), oprichter van Certi-Trot. Certi-Trot is een van de eerste vormen van eigenarencombinaties of vriendendubs. Personen kunnen door middel van een certificaat mede-eigenaar van een draver zijn en daardoor de kosten van een draver delen.

1994 - organisatie
De kennisuitverkoop bij de NDR gaat door. Piet Borsboom verlaat de sportafdeling per 1 januari, evenals Freerk Smidt. Emiel Duysens, overgekomen van Landbouw en voorheen secretaris van de NDR, vindt ook een andere werkkring. Een maand later houdt ook Ben Bontjer, hoofd Stamboek, het voor gezien.

Samen met de fokkersvereniging verzorgt de AEV De Drafsport op 11 januari een inspraakavond over het conceptbeleidsplan van de NDR. Het beleidsplan, dat ontwikkeld is door de directeur NDR samen met de voorzitter van de RvC, kent al 91 amendementen van de zijde van het AEV-bestuur.

In de ledenvergadering van de AEV De Drafsport van 24 mei 1995 ontvouwt Hippo Toto-directeur Dick van Campen de plannen van het totobedrijf. Daarbij toont hij zich voorstander van een vaste cote, zoals bij de bookmaker, en van slechts drie professionele koersbanen: een van internationale allure in de buurt van Den Haag en twee nationale, respectievelijk in Noord-Holland en in het Noorden van Nederland.

Plotseling heeft de NDR weer een functionaris verantwoordelijk voor Marketing en Publiciteit, Hugo van Leeuwen Boomkamp. Hij treedt in mei aan en vindt onderdak aan de Scheveningseweg in Den Haag. Besloten is al dat de NDR zijn intrek zal nemen in het nieuwe gebouw van SENS aan de Paleisstraat.

Joop Schoonderwoerd voert weer eens actie. Via statutaire kanalen weet hij de AEV De Drafsport en de Fokkersvereniging er toe te bewegen dat zij een buitengewone ledenvergadering organiseren met hetzelfde en enige agendapunt: "Het veronachtzamen en schaden van sponsorbelangen door de handelwijze van de heren Brandsen (Paardesport in Ren en Draf) en Sperling, directeur NDR". In beide vergaderingen, van respectievelijk 29 juli en 2 augustus, wordt een motie aangenomen die een beroep doet op de RvC/NDR om meer ruimte in het blad beschikbaar te stellen voor sponsors en activiteiten in dit kader.

Door ziekte van het nieuwe hoofd van de sportafdeling van de NDR, Frits van de Bosch, is de afdeling onderbezet. Arend Fledderus vult het gat in door een tijdelijke aanstelling. Ir. John Voskamp is de nieuwe secretaris van het stamboek en als zodanig hoofd van de afdeling.

Hippo Toto maakt gewag van een nieuw spelproduct dat onder de naam Derby 8 drie keer per week via RTL wordt uitgezonden. De overheid staat positief tegenover dit "opstapproduct" dat door gebruik te maken van het distributienetwerk van de Staatsloterij de sport grotere bekendheid, imagoverbetering en meer inkomsten kan bieden. Een start per 1 januari 1995 lijkt niets in de weg te staan.

Paardesport in Ren en Draf, dat per 1 januari 1995 als uitvloeisel van het beleidsplan "onafhankelijke periodiek" -status verliest en bondsblad van de NDR wordt, staat bol van de Derby 8-achtergrondartikelen. Derby 8 moet op 2 januari 1995 van start. Tussen de regels door is te lezen dat de Stichting De Nationale Sporttotalisator (SNS) een kort geding heeft aangespannen tegen STN, SENS en de Staat der Nederlanden: Derby 8 is geen wedspel maar een kansspel dat concurrerend is met Lotto, Lucky Ten en krasloten en waarvoor geen der partijen verguning heeft, is het argument. Nog voordat het jaar ten einde is, doet de President van de Rechtbank in Den Haag een uitspraak. Hij laat doorschemeren SNS in het gelijk te stellen. De eerste Derby 8-koers, zo laat de NDR weten, zal als normale koers worden verreden.

1994 - sport
De leeftijdsgrens voor merries voor deelname aan het koerswezen verandert opnieuw. Als grens wordt tien jaar gehanteerd, ooit was deze acht jaar, maar werd onder Ladbroke-druk op negen en door het Action Skoatter-effect op 14 jaar gebracht.

It's Buitenzorg met Gerard van Eijkelenborg wint voor Statenprojekt de Derby. Het is Ed Maas' tweede Derby-winst in een seizoen. Ook de Derby Volbloeds staat op zijn naam. Iwan Bas wordt tweede, gereden door Arend de Wrede. Een emotionele tweede plaats, waar de nog jonge trainer van Iwan Bas, Gert Bakker (26), enige dagen voor de Derby bij een ongeval om het leven komt.

De zondag erna, op 21 augustus, schrijft Yellowa historie door de winsom van Action Skoatter te overtreffen. De meter staat dan op bijna f 1.106.000 waarmee Yellowa Nederlands meest winnende draver aller tijden wordt.

1994 - Fokkerij
De tweede SWS-veiling leidt tot recordbedragen voor de afgeslagen paarden. De Tsjech Rihanek slaat toe en koopt 15 paarden voor een totaalsom van f 447.500. Ondanks dapper meebieden, vallen vele potentiele kopers buiten de boot. Na de veiling is Rihanek spoorloos verdwenen, is er niets betaald en blijven de vijftien paarden onverkocht. Een echec.

In dat jaar werden 816 draverveulens geregistreerd en voor de toppers en hun foto's, click hier

De uitslagen van de belangrijkste draverijen in Nederland:

 

Boven: In 1994 verhuisde het NDR-kantoor met Hippo Toto naar
het nieuwe pand van SENS (Staatsloterij) aan de Paleisstraat in Den Haag.

Boven: Dit zijn de dames van het NDR-kantoor in 1994, met v.l.n.r.
Elize Hoogvliet (stamboek), Astrid Bleijenberg (boekhouding),
Iris Verschuur (stamboek), Hennie van den Bergh (receptioniste/telefoniste),
Ina Steyger (zittend, receptioniste/telefoniste) en Nynke van Weers (secretariaat).
(deze foto is van Wim Huybers, net zoals onderstaande foto's)

Boven: Dit de Handocap-commissie van de NDR, halverwege de jaren 90.

Boven: In 1994 had Ed Maas twee Derbywinnaars:
It's Buitenzorg bij de dravers en Watermill Fourth bij de renpaarden.
Beide werden in 1995 tot Paard van het Jaar gekozen, waarvoor ze
hier op Duindigt samen worden gehuldigd.

Voor een levensbeschrijving van It's Buitenzorg:
Click hier

Boven: De eigenaresse van George Scotch, Cato de Jongh, heeft
de Gouden Zweep en een ereprijs ontvangen van Prins Berhard,
die dit in 1994 voor de laatste keer heeft gedaan.
Achter hen staan v.l.n.r. Jan den Nijs, burgemeester Schoute
van Wassenaar en Daan Kooman (namens Duindigt).

Boven: Eibert Vryenesse (Hugo Langeweg) behoudt de overhand
op Flower Flora (Maria Poort) en wordt Kampioen
der Nederlandse Paarden in 1994.

Boven: Kampioenschap van Nederland 1994:
Keystone Bravo (H. Grift) wordt kampioen voor een
sterk aandringende Smoking Pay Roll.
Let op de speciale Amerikaanse sulky van Henny Grift.

Boven: Prijs der Giganten 1994 Finale: Bolets Igor (L. Forsgren) klopt
Campo Ass (rechts) op de streep. Shan Rags (links) wordt 4e.

Boven: Jellina Op de Hoek won in 1994 het Europees
Kampioenschap voor leerlingen, dat werd verreden op de banen
van Groningen (20 augustus) en Tongeren (21 augustus).

1995 - In Memoriam
In dit jaar zijn overleden:
- P.M.W. Roodenrijs, eigenaar van dravers, vader van o.a. Carel
- W.A. van Dijk, rentrainer
- H.L. Seevick, fokker van dravers
- G.A.C. van der Windt, oud voorzitter van de AEV 'De Drafsport'
- W.A. van der Pijl, fokker van dravers, vader van Wim en Hans
- J. (Co) Roodenburg, een mensenleeftijd actief in de drafsport, pleitbezorger van het monté-rijden en oud-voorzitter van de NDTV, overlijdt op 80-jarige leeftijd.
- In Schoorl overlijdt op 16 september Jan Slikker (72), bekend als directeur Organisatie en Efficiency van het Ministerie van Landbouw, van Publico, Centraal Fonds en Sectiebestuur van de NDR. Kort voor zijn overlijden licht hij op verzoek van SENS nog eens Hippo Toto door. De eerste versie van zijn rapport is net ingeleverd en blijft vervolgens in de la.
- Piet Vergeer, van Nootdorpse café 'Het Witte Paard' en eigenaar van Stal Ruimzicht

1995 - organisatie
Op 6 januari al, verpakt in een ludieke happening, biedt de sport, op initiatief van de AEV De Drafsport, een petitie aan bij SNS. De Fokkersvereniging, VDRP, De Rensport en de DARC participeren hierin. Leden van de VDRP verschijnen in professionele uitrusting, een draaiorgel en brandspuit completeren de optocht in een besneeuwd en glad Den Haag. SNS, vertegenwoordigd door directeur Tjeerd Veenstra en voorzitter Harrie van der Bergh, toont zich aanvankelijk geschrokken: Je weet het maar nooit met dat draf- en rensportvolk. Tot Harrie v.d. Bergh Jan de Leeuw ontwaart en zij elkaar hartelijk begroeten: V.d. Bergh reed in zijn jeugd wel eens paarden uit bij Jan de Leeuw. Jan den Nijs leest met stentorstem de petitie voor, Van der Bergh laat weten vele keren te hebben gewaarschuwd, maar dat de deur op een kier blijft. Samenwerking is niet uitgesloten, echter Derby 8 - ook na een beroepsprocedure - blijft van de baan.

De Commissie Ruts (Jacques Ruts is oud-voorzitter van PSV) doet verslag van haar bevindingen. Duindigt kan zonder multifunctioneel gebruik niet voortbestaan. De Gemeente Wassenaar laat weten niet met de plannen van de commissie mee te kunnen gaan. Feitelijk betekent dit een streep door de rekening. Price Waterhouse, bekend van Thialf, Amsterdam Arena en Gelredome, maakt deel uit van de commissie.

De club van vijf grote schuldeisers van Stichting Lindetrek, de drafbaan in Wolvega, die wekelijks bij de gang van zaken betrokken is, vraagt medio januari het faillissement aan. Dat wil zeggen, de Stichting doet dat zelf onder gelijktijdige oprichting door de NDR van een nieuwe Stichting Behoud Lindetrek. Eduard Kint blijft aan het bewind, de schuldenlast bedraagt inmiddels f 10 miljoen. Het faillissement wijt men aan een omwenteling in het denken in de sector, vooral ingegeven door de AEV De Drafsport, dat er geen banen meer gesloten moeten worden. Het concept-Lindetrek was gebaseerd op het sluiten van Groningen of in ieder geval op koersen op zaterdag zonder concurrentie. De NDR-verplichting van f 250.000 aan de Gemeente Weststellingwerf gedurende dertig jaar (totaal f 7,5 miljoen) blijft bestaan, een van de "lijken" uit de Lokhorst-kast.

Drafcentrum Alkmaar en drafmanager Bert Smits gaan begin maart na zeven jaar uit elkaar. Bijna tezelfdertijd treedt Eduard Kint terug als manager van het Drafcentrum Lindetrek. Smits volgt hem op verzoek van het Bestuur van de Stichting Behoud Lindetrek tot 1 mei op.

Ook Leo van Gastel treedt terug. Hij stelt zijn functie van directeur van SENS beschikbaar nadat hij in opspraak komt wegens vermeende belangenverstrengeling. Zijn positie in de RvC/NDR komt tevens vacant. Kort daarna laat Ed Maas weten zich ook uit de RvC/NDR terug te trekken. Zijn belangrijkste argument is de betalingsachterstand van SENS aan de NDR, die nu al een jaar duurt en enige miljoenen beloopt. Verschil van interpretatie van het contract ligt daaraan ten grondslag, echter Maas vindt het niet meer verantwoord om te blijven zitten.

De financiele situatie van de NDR, en dus ook van de sport, is een hachelijke. Het Bestuur van de AEV De Drafsport ontwikkelt een eigen crashplan dat voorziet in een eigen exploitatie van de totalisator en daarop gebaseerde koepelorganisatie. Als de nood aan de man zou komen, ligt het doorwrochte crashplan voor uitvoering klaar. Overigens zijn de cijfers niet om vrolijk van te worden. In het crashplan blijft er voor het prijzengeld nog maar f 4,5 miljoen over.

In de jaarvergadering van de AEV De Drafsport pakt Jan den Nijs uit naar SENS. De gang van zaken rond Derby 8 noemt hij amateuristisch en de achterstallige betalingen hebben de zeven miljoen overschreden. Van de uitgebreide beleidsvoornemens van Hippo Toto / SENS is er tot nu nog niet één verwezenlijkt. Wanneer SENS niet snel met geld over de brug komt, moet een kort geding maar duidelijkheid verschaffen over de interpretatie van het vijfjarig contract. Ook aan de banenproblematiek besteedt de vergadering veel aandacht. Sluiting van Groningen kan niet aan de orde zijn zonder behoorlijk onderzoek. Privatisering van de koersbanen, waarvoor Ed Maas een plan lanceert, is bespreekbaar. Overleg op ministerieel niveau leidt ertoe dat SENS de betalingen hervat. Tegelijkertijd laat SENS weten het contract uit te dienen tot en met 31 december 1997, maar het contract nadien niet te verlengen. Wel dient de NDR de herstructurering van de sport snel uit te voeren. Het Plan Maas krijgt hierin een kans. De RvC/NDR spreekt zich uit een nieuwe eigenaar van het drafcentrum Wolvega zodanig te helpen dat een koersprogramma "het jaar rond" mogelijk is. Wolvega hangt de NDR als een molensteen om de nek omdat de Gemeente Weststellingwerf de nog resterende 26 jaartermijnen van f 250.000 opeist. In de RvC/NDR worden de heren Borgman (SENS) en Kooij (Rensport) benoemd.

Het plan-Maas, dat voorziet in een geprivatiseerde holdingconstructie van koersbanen, haalt het (nog) niet bij de RvC/NDR, ondanks de inspanningen van Jan den Nijs. De voorzitter van de RvC, Piet Blauw, is bang dat de NDR wordt opgezadeld met een sterfhuisconstructie. Verder onderzoek is gewenst, hoewel daarvoor geen ruimte meer is. Maas heeft laten weten dat zijn deadline 16 september is, een moment dat twee dagen verder ligt. Desondanks doet Maas nog een poging. Alle twijfels van de RvC/NDR weerlegt hij, hij stelt zich garant voor investeringen op Duindigt (f 19 miljoen) en eventueel in Alkmaar en Groningen en hij ontvouwt een concept-koersagenda. Het hele jaar door koersen op zaterdag, zondag en maandag, respectievelijk in het Noorden (Groningen of Wolvega), Duindigt en Alkmaar, plus 25 woensdagen voor Duindigt, totaal 180 meetings. Vast staat dat Hilversum en Nootdorp verdwijnen, dan resteren er 40 meetings voor Joure, Emmeloord, Drachten en Sappemeer. De RvC/NDR krijgt de ruimte tot 17 oktober.

In een buitengewone ledenvergadering van de AEV De Drafsport op 7 oktober in Lelystad komt het Plan-Maas nader over het voetlicht. Namens Maas licht Jan van Rossem het plan nader toe, Piet Blauw geeft het NDR-standpunt weer. De RvC/NDR staat niet negatief tegenover het plan, maar geeft vooralsnog de voorkeur aan het licentiemodel voor koersbanen. Een forse stroming onder de leden van de AEV wil iedere vorm van steun aan het Plan-Maas onthouden wegens de ingebouwde mogelijkheid tot het sluiten van Hilversum. Den Nijs zegt de leden toe om binnen een maand vier alternatieven voor de ontwikkeling van de sport op papier te zetten, inclusief het Plan-Maas. Als in een referendum kunnen de leden zich hierover uitspreken.

De RvC/NDR, aan de hand van een interne notitie "NDR Nu", neemt besluiten over de toekomst. De PR-functie, vacant door het vertrek van Hugo van Leeuwen Boomkamp, wordt opnieuw ingevuld. Er is financiele ruimte voor een offensief in PR en communicatie. De NDR gaat investeren in de toekomst. Het communicatie-adviesbureau Blend, waarin dravereigenaar Wim Bruin participeert, krijgt opdracht een plan te ontwikkelen waarmee op 1 januari 1996 kan worden begonnen. Het Plan-Maas is inmiddels door Maas omgedoopt in "Kwadrant".

1995 - sport
Tjalco de Witte denkt vooruit. Veulens die in 1996 geboren worden uit dekkingen van Mark Six en Sugarbowl Hanover zijn startgerechtigd voor een koers die in 1999 op de agenda komt: de Dragon Trotters Sire Stakes. Voor niet automatisch ingeschreven paarden zijn er opstapmogelijkheden, het inleggeld is afhankelijk van de nog te vormen prijzenpot uit de opbrengst van beleggingen. "Dat zal hoog worden", zegt De Witte.

John F Boko behaalt in het Stake Sprint Kampioenschap een initiatief van de AEV De Drafsport - zijn tiende overwinning. Als tweejarige al heeft hij zich nadrukkelijk getoond en zet met deze overwimning een eerste stap in de richting van het winnen van de Triple Crown. Daarnaast heeft Guvo de Bloomerd van eigenaar Pierre Brouwers opnieuw zijn record verbeterd. Dit staat nu op 1.11 rond. John F Boko wint vervolgens ook de Derby, onaangevochten en in een tijd van 1.18. De tweede stap naar de Triple Crown is gezet.

De winnaar van de Grote Prijs der Lage Landen, Rival Damkaer, wordt formeel uitgeschakeld nadat het Tuchtcollege uitspraak heeft gedaan in de zaak tegen diens trainer Tommy Strandquist wegens het gebruik van het ongeoorloofd middel Isoxsuprine. Tevens volgt een boete van f 15.000 en een straf van twee maanden te voet. Strandquist tekent geen beroep aan, waardoor Eibert Vrijenesse nu als eerste wordt geplaatst.

De Fokkers Trofee, de zestiende zege op rij, een eerste prijs van vijftig mille, de Triple Crown en daarbij behorende bonus van een ton gaan John F Boko voorbij. Een keelontsteking houdt hem op stal in Schagerbrug en veroorlooft Jacco Enzelens de winst in deze nieuwe klassieker. Bij de merries-trofee tekent Jasmee Dear voor de overwinning.

Een nieuw initiatief van de eigenaarsvereniging, de AEV Vierjarigen Stakes ofwel Derby der Vierjarigen, wordt een overwinning voor Idhuna Norton. It's Buitenzorg eindigt als tweede. De eerste prijs van zeventig mille gaat dus naar Stal Viola. Jan Hoefnagels, die de merrie voor f 7.250 bij Buitenzorg kocht, mag het helaas niet meer meemaken.

Ook in 1995 behaalden de Nederlandse trainers en paarden grote successen in het buitenland. Guvo de Bloomerd won 14 keer in Duitsland en verbeterde daar het Nederlands record tot 1.11,0. Star Trotters van Jan Offenberg won veel geld in Frankrijk, voornamelijk met Zweedse imports. Hennie Grift won met DC Gil de Bild Pokal, voor Sea Cove. It's Buitenzorg haalde een stunt uit door het Greyhound Rennen te winnen.

In december viert fotograaf Wim Huybers zijn 25-jarig jubileum. Zijn officiele begin was het plaasten van een foto van de toenmalige crack Anton in Het Vrije Volk. In aanvang vormde hij een duo met Arthur van Rijswijk, later sportjournalist bij Het Binnenhof en free lance-medewerker van Paardesport.

1995 - Fokkerij
Aan het eind van het jaar komen de besturen van de eigenaarsvereniging en van de fokkersvereniging bij elkaar. In wat in aanvang een geanimeerde bijeenkomst lijkt te zijn, breekt Jan den Nijs een lans voor het vormen van zo mogelijk een federatie van beide verenigingen, of voor op zijn minst dan toch een vergaande samenwerking. Als door een wesp gestoken reageert het fokkersbestuur afwijzend. Niet met redenen omkleed, hecht het aan een autonoom bestaan. Terecht, na achteraf zal blijken. In 2002 is de AEV opgeheven en de Fokkersvereniging is nog steeds springlevend.

In dat jaar werden 761 draverveulens geregistreerd en voor de toppers en hun foto's, click hier

De uitslagen van de belangrijkste draverijen in Nederland:

 

Boven: In het najaar van 1995 had Muziekbureau Henk Geels weer
zijn jaarlijkse meeting op de drafbaan van Alkmaar georganiseerd
en werden de koersen gemixt met optredens van bekende artiesten.
Tevens werd toen het veulen Marco Borsato "gedoopt" door de echte
Marco Borsato, hier gassisteerd door Gerda van den Oudenaar,
de zangeres van de populaire band G'Race, ook uit de "stallen"
van Henk Geels. Enkele jaren vóór Marco Borsato had manager
Henk Geels al een veulen vernoemd naar de populaire band
G'Race uit zijn "stal". De merrie G'Race werd niet zo populair als
de band. Zij won slechts 3 koersen en werd later moeder van .....
Marco Borsato! In tegenstelling tot de zanger, trad het veulen
later nooit in het openbaar op. Later bracht G'Race nog de
ruin Uppercut Flevo 1.12,0, die wel een uitstekend
koerspaard is geworden in Noorwegen en
daar ca. € 250.000 heeft gewonnen.
Links op de foto staat Henk Geels,
rechts fokkers-bestuurslid Jan Meinders.

Boven: John F Boko behaalt een overtuigende zege in de Derby 1995,
voor Jacco Enzelens en de Duitsers (!) Joep Kievitshof
en Jetline Boshoeve (schimmel). Joep werd ook derde
in de Duitse Derby.

Boven: Na de Derby van John F Boko liet winnende rijder Hugo Langeweg
zijn zoon op de sulky de ereronde rijden. Het werd hem dus met
de paplepel ingegoten.
Later zou deze zoon vele Derbywinnaars rijden.

Voor een levensbeschrijving van John F Boko:
Click hier

Boven: De Gouden Zweep wordt in 1995 aan Ad Suykerbuyk uitgereikt
door minister Erica Terpstra en de burgemeester van Wassenaar en
heeft een kleine kopie voor de eigenaar van Henri Videau, Nico van Geldorp.
De als eerste aankomende Eibert Vryenesse was teruggesteld wegens
hinderen, waardoor Henri Videau tot winnaar werd uitgeroepen.

Boven: De grote Europa Ninetytwo (A. Post) wint in een spannende finish,
voor Eibert Vryenesse (niet in beeld), Herbie W en Gaia Robel (nr.5).

Boven: Hier wint Incredible Crafts (links) het Kampioenschap van
Nederland in 1995, vóór Paul Trot (rechts) en de Zweed Yankee
Tornado II (met Jan Offenberg). Crafts won ook in 1992.

Boven: Kampioenschap van Nederland 1995:
Incredible Crafts en Hennie Grift zijn zojuist gehuldigd en
staan klaar voor de fotograaf. Rechts eigenaar Aad van Schie,
links mevr. Van Schie en in het midden staat Klaas Bootsman
als sponsor klaar met een ereprijs. Tussen hem en het paard
zien we NDR-directeur Sperling.

Boven: Grote Prijs der Lage Landen 1995:
Rival Damkjaer komt als eerste aan, maar blijkt
later ongeoorloofde middelen in zijn bloed te hebben gehad.
Hij wordt gediskwalificeerd, waardoor Eibert Vryenesse (5)
winnaar wordt, voor Pinette Raun (8) en Meadow Wingfield (6) .

Boven: Prijs der Giganten 1995 Finale: Promising Catch en rijder
Anders Lindqvist tijdens de huldiging. Links staat de "witte reus"
Wil den Hartog (oud-wereldkampioen motorracen) met een door hem
aangeboden zaks biks en rechts PSH-voorzitter Piet Groot.

1996 - In Memoriam
In dit jaar zijn overleden:
- Jan van Driel, oud-medewerker van de NDR, starter op de lange- en kortebaan
- Hendrik Maring, dravertrainer uit Groningen
- W.L.R. Poelstra, oud-comitélid en lid Stamboekcommissie (dravers)
- Henk Alves overlijdt medio oktober op 54-jarige leeftijd aan de gevolgen van een hartinfarct. Zijn stoeterij wordt voortgezet door zijn zoon Wim. In Oranjewoud staan onder andere Manza Buitenzorg, door Henk destijds voor 75 mille overgenomen van mevrouw Caransa, Heir to Crown, Frisian Dragon, Mark Six en Dante Buitenzorg.
- Op 15 september overlijdt op 69-jarige leeftijd Frits Deiman, voorzitter van de Nootdorpse Harddraverij- en Renvereniging welke functie hij een tiental jaren vervulde.
- G. de Jongh, succesvol fokker van de Windspiel-dravers uit de Schermer
- G. van de Rakt, succesvol fokker van Volbloeds en oud-lid van de Stamboekcommissie (renwezen)
- Piet de Waal, jarenlang medewerker van STN, STDR en Hippo Toto
- Wil Tambach-van Dijk, echtenote van Hans, fokster/eigenaresse van dravers, waaronder Jewel of Freedom
- Max Slager, 66 jaar, bekend paardensportjournalist in het Noorden
- Hans Frömming Oostenrijker, toppikeur en trainer

1996 - organisatie
In de Algemene Ledenvergadering van de aEV De Drafsport van 30 januari komen de enquete-resultaten aan bod. Van de 1360 verzonden enquete-formulieren zijn er 403 geretourneerd, bijna 30%. Daarvan geeft 58,1% (234 stemmen) de voorkeur aan het plan-Kwadrant, 41,9% kiest voor een van de drie alternatieven. Voorzitter Jan den Nijs zegt toe dat het AEV-bestuur zich kritisch-positief tegenover het plan zal opstellen, onder de aantekening van een zevental amendementen.

Eerder al komt de omzet van Hippo Toto aan de orde. Deze heeft over 1995 door drie winterse annuleringen net niet de f 100 miljoen bereikt. Voor het eerst sinds 1986 zakt de omzet onder deze magische grens, hoewel het geen effect heeft op de afdracht. Wel wordt het verlies van Hippo Toto groter, nu f 9 miljoen, wat effect zal hebben op de verlenging van het contract eind 1997. Als Hippo Toto quitte wil draaien, leeft de sport nu boven zijn stand. Reden waarom interim -directeur Kordes van de SENS, aan J.C. Slikker opdracht geeft om het kostenpatroon van Hippo Toto te onderzoeken. Dat rapport verdwijnt in de la, hoewel Den Nijs recent kennis neemt van de conclusies. Deze luiden dat uitbreiding van het spel buiten de baan een mislukking is met alleen maar een verschuiving van baanspel naar wedkantorenspel, in het nadeel van de exploitatieproblemen bij de banen.

De fokkers van volbloeds fuseren met de eigenaren tegen de achtergrond dat van de vermeende tegenstrijdigheid van belangen geen sprake is. Voor een groot deel zijn fokkers en eigenaren ook nog eens dezelfden.

Anne de Lange (31), free lance journalist en comitélid, treedt in dienst van de NDR als manager PR en Communicatie. Arend Fledderus (27) verschuift van de sportafdeling naar de financiele afdeling ter opvolging van Frans Vollinga. Laatsgenoemde vervulde vanaf het vertrek van An Snel in 1977 aanvankelijk de functie van penningmeester van de NDR, later de functie van hoofd van de Financiele Afdeling. Om gezondheidsredenen moet hij zijn inzet beperken.

De curator van Lindetrek beschuldigt voormalig directeur Kint ervan in de periode voorafgaande aan het faillissement ten onrechte een bedrag van f 71.000 te hebben laten uitbetalen. Via de rechter vordert hij dit bedrag terug.

De RvC/NDR besluit nu, nadat in diverse bijeenkomsten de koersbanen en de VDRP zijn gehoord, om per 1 mei definitief het licentiemodel voor de banen in te voeren. De Kwadrant-delegatie, de heren Maas en Van Rossem, heeft een gesprek gehad met de leiding van SENS. Kern van het plan-Kwadrant is dat na 1997 SENS als partner beschikbaar blijft en een vaste afdracht garandeert.

Zes overname-kandidaten zijn gewogen en te licht bevonden, tot Ed Maas zijn reddingsplan voor Lindetrek ontvouwt en op het nippertje instemming verkrijgt van de Gemeente Weststellingwerf om het drafcentrum Wolvega over te nemen. Volgens de regionale pers neemt Maas per 1 mei het complex voor f 6,2 miljoen over en neemt hij ook de vordering over van het nog 25 jaar door de NDR aan de gemeente te betalen bedrag van f 250.000 per jaar. Wel stelt Maas voorwaarden aan de NDR waar het gaat om een garantie van een zeker aantal koersdagen om het hele jaar te koersen. Daarnaast toont hij zich voorstander van een samenwerkingsverband met Groningen. De NDR krijgt twee weken de tijd. Burgemeester Heite van Weststellingwerf geeft de komende onderhandelingen de lading "slikken of stikken" mee. NDR en Maas bereiken overeenstemming, Wolvega krijgt de zaterdag als vast, alleen de leden en het bestuur van Groningen kunnen zich niet met dit besluit verenigen. De NDR overigens heeft de introductie van het licentiemodel per 1 mei opnieuw uitgesteld. De formules voor het prijzengeld zijn niet op tijd gebruiksklaar.

In de nacht van 16 op 17 april geraakt de NDR in een bestuurscrisis. Een deel van de Raad van Commissarissen, de zogenaamde sportcommissarissen, wil de directeur van de NDR niet langer gehandhaafd zien. Een reactie van Kees Sperling op een notitie van deze commissarissen wordt wel door voorzitter Piet Blauw en drie aanwezige SENS-commissarissen als afdoende beschouwd, maar niet bij de opstellers Den Nijs, Paauw, Minkema en Kooij. Deze houden onverkort vast aan de onhoudbaarheid van de positie van Sperling die naar hun mening geen steun meer in de sector geniet. Uiteindelijk resultaat is dat de SENS-commissarissen hun functie beschikbaar stellen, met instemming van Kordes, waarnemend directeur van SENS. Blauw brengt Van Aartsen, Minister van LNV, telefonisch op de hoogte. De Minister van Landbouw reageert scherp in een viertal gelijkluidende brieven aan de belangenorganisaties die een commissaris afvaardigden. Zijn krijgsartikelen luiden: treedt onmiddellijk af, maak ruim baan voor handhaving van de President-commissaris en twee nieuwe onafhankelijke commissarissen (een uit de sportsector en een vanuit het wedspel) of ik trek "mijn" president-commissaris terug en mijn handen af van de sector. Inmiddels heeft Kordes (SENS) laten weten dat hij de vier commissarissen niet zal vervangen, Blauw laat weten aan de sportcommissarissen dat hij op 27 april niet met hen wenst te vergaderen.

Ondertussen heeft de NDR nog wel per 1 juli de hypothecaire schuld van f 8,5 miljoen bij de Paardensportvereniging Hilversum (PSH) opgeeist. Dat is in het verkeerde keelgat van het PSH-bestuur geschoten. Temeer al waar er in het plan-Kwadrant Hilversum niet meegenomen is. Voorzitter Piet Groot meent dat het tijd is om een boekje open te doen in het blad "Paardesport in Ren en Draf". Hij zegt daarover: "In de zeventiger jaren zorgde Hilversum voor 40% van de landelijke omzet. Daarom besloot de NDR om een nieuwe tribune te bouwen. Feitelijk had Hilversum de tribune zelf verdiend, de NDR verdiende tonnen op deze baan. Na oplevering en opening van het nieuwe complex, heeft de PSH niets getekend of afgelost. Pas toen het met de omzet en belangstelling bergafwaarts ging - een gevolg van de onorthodoxe bestrijding van de bookmakerij door de NDR - kregen wij een brief van de heer Govers, secretaris van de NDR. Wij schrijven dan 1988. Govers verzocht ons een schuldbekentenis te tekenen, op basis waarvan de noodlijdende NDR geld kon lenen. Dat hebben we gedaan en dat wordt ons nu fataal. Inmiddels heeft de Gemeente Hilversum belangstelling voor het terrein getoond en biedt veel geld voor afkoop van de overeenkomst die tot 2021 doorloopt. PSH is in het bezit van de overeenkomst, en niet de NDR. Wat ons nu voor ogen staat, gegeven onze doelstelling om de drafsport in de regio te bevorderen, is om een eenvoudig complex met een 800 m-baan te laten herrijzen, vrij van hypotheek of schuldenlast".

In de volgende etappe van de bestuurscrisis vervult ook Lindetrek een rol. Consequentie van de brief van Van Aartsen is dat de overheidsgarantie van f 7,5 miljoen, die afloopt per 1 januari 1999, gevaar loopt, evenals de totalisatorvergunning. De sportcommissarissen informeren Maas (op Tenerife) over de impasse, waarop Maas besluit om de onderhandelingen met de NDR inzake de drafbaan te staken. Neen, zegt burgemeester Heite van Weststellingwerf, ik heb een overeenkomst met Maas en ik eis van hem dat hij de baan per 1 mei overneemt. Om kracht bij te zetten eist de Gemeente dit ook in kort geding, temeer waar Blauw (voorzitter RvC/NDR) op 5 april al telefonisch had laten weten dat er officiele overeenstemming bestaat. Tijdens het kort geding krijgt de aanpak een wending. Maas en Gemeente komen overeen, met instemming van de president van de Rechtbank, dat Maas nu in kort geding van de NDR zal eisen dat de overeenkomst wordt nagekomen. Ook dat kort geding vindt vervolgens plaats, op maandagochtend 6 mei. De zondag daarvoor hebben de vier sportcommissarissen en Blauw nog op Duindigt overleg gevoerd, leidend tot een concept-overeenkomst. Wanneer Kordes en zijn directieleden van SENS geen overwegende bezwaren tonen tegen de overeenkomst, na wat gehakketak, is er feitelijk niets meer in de weg: Lindetrek wordt eigendom van Maas. Maas heeft daarvoor D.R.N. Holding BV opgericht, samen met Andre van Mierlo en Klaas Bootsman, met als werkmaatschappij Drafcentrum Wolvega BV die formeel eigenaar wordt van Lindetrek.

De sportcommissarissen reageren schriftelijk aan het adres van de Minister van Landbouw. Zij geven aan dat zij zich, ondanks de crisis, met voortvarendheid van hun verantwoordelijkheden kwijten en dat zij door de belangenorganisaties zijn benoemd. Om die reden willen zij zijn verzoek en overwegingen in een buitengewone ledenvergadering aan de verenigingen voorleggen en wel op 9 mei. De Minister laat weten tot 10 mei op een antwoord te willen wachten zonder afbreuk te doen aan zijn eerder ingenomen standpunt.

Tweehonderd leden van de Drafsport, Rensport en beide fokkersverenigingen wonen de buitengewone vergadering op 9 mei bij. De zittende sportcommissarissen ontvouwen bij monde van Jan den Nijs hun beleidsplannen voor de NDR. Harry Willemse, voorzitter van de banencommissie en namens de banen (m.u.v. Duindigt) sprekend, dreigt nog roet in het eten te gooien. Hij wenst inzage in de overeenkomst NDR-Maas en dreigt met een kort geding wanneer het zogenaamde anti-concurrentiebeding niet openbaar wordt gemaakt. In besloten overleg tijdens de pauze weet Jan den Nijs de crisis te bezweren. Op voorstel van Prof. Dr. H.J. Breukink steunt de vergadering daarna de sportcommissarissen bij acclamatie. Aan de Minister wordt bericht dat de commissarissen niet aftreden. Een antwoord van de Minister laat op zich wachten. SENS reageert daarop met de mededeling dat zij voor het moment niets aan productontwikkeling zal doen.

Twee maanden later antwoordt de Minister van Landbouw. Van Aartsen trekt onmiddellijk president-commissaris Piet Blauw van de NDR terug en zal deze niet vervangen. Tevens trekt hij zijn borgstelling voor NDR-schulden bij de Rabobank in en kondigt aan de "Veefondsbijdrage" aan de NDR in de orde van negen ton niet meer rechtstreeks te laten toevloeien. Het intrekken van de borgstelling is rampzalig. De Rabobank bevriest onmiddellijk alle rekeningen en stagnatie van de activiteiten dreigt. Met kunst- en vliegwerk weet Jan den Nijs de directieloze NDR door deze bizarre periode te loodsen. De RvC/NDR besluit een kort geding tegen Minister Van Aartsen aan te spannen om de intrekking van de borgstelling te herroepen.

Tijdens de ledenvergadering van 25 juni wordt Piet Koster als bestuurslid gekozen voor de al lang vacante zetel van Ed Burggraaf. De RvC/NDR, onder leiding van vice-voorzitter Jan den Nijs, benoemt W.M.B. (Ineke) den Besten tot directeur van de NDR. Voordien was Den Besten bekend als amatrice, als bestuurslid van de Amatricevereniging en als secretaris van de Adviesraad.

Op 17 september zal het kort geding tegen de Minister dienen, maar het Ministerie van LNV kiest eieren voor zijn geld. Enkele uren voor de zitting wordt aan de NDR een compromisvoorstel gedaan waardoor er weer de nodige financiele armslag ontstaat.

Gaandeweg verbetert de relatie tussen de NDR en het Ministerie van LNV wat. Het Ministerie verklaart zich akkoord met een nieuwe opzet van de RvC/NDR. Daarbij zal een door de overheid te benoemen president-commissaris worden bijgestaan door twee commissarissen namens de sport en twee namens het spel. Dit leidt tot de benoeming van Fred Schriever, directeur van het management-adviesbureau Prime Executives, tot president-commissaris ad interim per 1 oktober. De opdracht is van korte duur en loopt tot 1 januari 1997. Tegelijkertijd heeft de Minister de overheidsgarantie hersteld.

Na zo'n vijf jaar een eigen bestaan te hebben geleid, gaat eind december het magazine van de AEV De Drafsport "Sulky" op in het blad Paardesport, lay out-technisch geen succes.

1996 - sport
Op 15 september overlijdt op 69-jarige leeftijd Frits Deiman, voorzitter van de Nootdorpse Harddraverij- en Renvereniging welke functie hij een tiental jaren vervulde. Kort voor zijn overlijden had hij zich teruggetrokken en de voorzittershamer overgedragen aan de heren Koop en Groenewegen.

Ook in 1996 werd veel geld gewonnen over onze landsgrenzen. Vooral in Duitsland werden veel koersen gewonnen door paarden als Guvo de Bloomerd, Hinde Buitenzorg, Hurricane Sund, Paul Trot, Gais Montana, DC Gil, Interceptor, Construction, Hayo Oldeson en Hanza Z. Stal Star Trotters boekte weer veel succes in Frankrijk met o.a. Golden Sund. Europa Ninetytwo won tweemaal in Frankrijk met Bert Post. Henry Videau won totaal veertig mille op Franse grasbanen.

1996 - Fokkerij
Op 2 november viert de Vereniging van Fokkers van Draverspaarden zijn vijftigjarig bestaan in het bijzijn van de oprichter Jaap de Waal (98). Jan den Nijs overhandigt aan voorzitter Durk Minkema een plaquette met inscriptie waarvan hij in het vooruitzicht stelt dat deze een plaats kan krijgen in een "Hall of Fame", een drafsportmuseum waarin herinneringen aan vervlogen tijden een plaats kunnen krijgen. De AEV De Drafsport heeft hiervoor plannen. Deze zijn plannen zijn nooit uitgevoerd door het opheffen van de AEV in 2002. Later - in 2008 - is door een aantal vrijwilligers op Duindigt een prachtig NDR-Museum ingericht inclusief de Wall of Fame van de Fokkersvereniging.
De nieuwe voorzitter van de RvC/NDR, de heer Schriever, ontvangt een exemplaar van het jubileumalbum "Dravend door de tijd".

In dat jaar werden 672 draverveulens geregistreerd en voor de toppers en hun foto's, click hier

De uitslagen van de belangrijkste draverijen in Nederland:

 

Boven: De finish van de spraakmakende Derby K.
Kelsea Boko wint en klopt Kailash (rechts), Kors Zes HB
(buitenkant) en Kosmos Groenhof (midden).

Boven: Het succesteam achter Guvo de Bloomerd:
Eigenaar-trainer Pierre Brouwers en zijn vrouw en
pikeur John de Leeuw na de huldiging als
Kampioen der Nederlandse Paarden 1996.

Boven: Guvo wint met grote voorsprong ook het Kampioenschap van
Nederland in 1996, voor Herbie W en Mondo Joe.

Voor een levensbeschrijving van Guvo de Bloomerd:
Click hier

Boven: Grote Prijs der Lage Landen 1996:
De Europese topmerrie Lovely Godiva wint van
haar ex-landgenoot Paul Trot. Later zou de merrie op
Vincennes ook hele mooie prestaties leveren.

Boven: Nadat haar vader was gestorven heeft HKH Prinses Margriet
enkele malen de Gouden Zweep uitgereikt. Hier geeft zij in 1996 de
zweep aan Hennie Grift.
Links de trotse fokker van Hinde Buitenzorg, Wim Nas.

1997 - In Memoriam
In dit jaar zijn overleden:
- Op 6 oktober ontvangt de sport het bericht van het overlijden van Piet de Wit. Hij bereikte de leeftijd van 71 jaar en was tientallen jaren, veelal vergezeld van zijn echtgenote, op Duindigt te vinden. Butcher's Lady en La Spezia zijn de meest recente namen van dravers in zijn bezit, daarnaast was hij ook eigenaar van Volbloeds.
- Bertus Leeuwenkamp, trainer en rijder van dravers, vooral bekend van Florissant
- Op 66-jarige leeftijd overlijdt op 28 januari het bestuurslid van de Fokkersvereniging Joop Dragt, die laatstelijk tevens de functie van commissaris van de NDR vervulde en deze wegens ziekte moest overdragen aan Durk Minkema. Dragt's paarden kenden de toevoeging "Oldeson" naar de plaatsten Oldetrijne en Sonnega waarvan de grens dwars door het huis van Dragt loopt.
- mevr. M.P.J. Wortel-van Thienen, eigenaresse en enthoustiast supporter van de drafsport
- Jimmy van Yperen, oud-jockey en winnaar van de Derby in 1949 met Qualissa
- Toon Finkelnberg, Den Haag, rijder van o.a. Ger en Gold Westlandia
- Ron van Gent, Den Haag, eigenaar, trainer en rijder van dravers
- Eigenaar, fokker, hengstenhouder en bestuurder Jaap de Waal uit Amsterdam, die de recente ledenvergadering van de Fokkersvereniging nog bijwoonde, overlijdt op 23 mei op 98-jarige leeftijd. Van de door hem opgerichte Fokkersvereniging vervulde hij 32 jaar het voorzitterschap. Hij is benoemd tot ere-voorzitter.
- mevr. Cato de Jongh. Zuidschermer, eigenaresse en fokker van o.a. George Scotch
- Hans Benedictus, Engeland, veelzijdig paardenman, functionaris NDR als starter en veulencontroleur
- Op 5 november overlijdt op 76-jarige leeftijd Roelof Hamming, oud-eigenaar, -fokker, -trainer en -pikeur. In Groningen exploiteerde hij een cafe met de naam "De Gouden Zweep", vernoemd naar zijn overwinning in die koers in 1960 met Willemarie GS.
- Op 18 november overlijdt op 90-jarige leeftijd de legendarische trainer Bram Nottelman. Hij genoot de reputatie van paarden op de handen te kunnen rijden met weglating van de zweep. Alleen wanneer hij een winstkans zag, schreef hij paarden in. Door die werkwijze had hij een uitzonderlijk hoog percentage winnaars.
- Bijna een maand later overlijdt fokker-trainer-pikeur Jan van Buytene op 80-jarige leeftijd. Nubar, Rogan van Echten en Sam Avon zijn enige namen van zijn succespaarden.

1997 - organisatie
Als gevolg van de overeenkomst met het Ministerie van Landbouw besluit de Raad van Commissarissen, d.w.z. de sportcommissarissen, op 16 januari af te treden. Een van hen, Jan den Nijs, stelt nog vast dat de activiteiten van het college zwaar onderbelicht en door de opstelling van Landbouw volledig geblokkeerd zijn. Het lijkt er nu op dat Schriever in zijn eerste rapport aan de Minister tal van nieuwe ideeën voorlegt, waarvan voor het merendeel de grondslagen zijn geleverd door de sportcommissarissen en het plan-Kwadrant.

Schriever formeert onmiddellijk na het aftreden van de commissarissen een stuurgroep, waarin zowat alle geledingen in de sport en fokkerij vertegenwoordigd zijn.

De Belgische Draf Federatie blaast zichzelf op door over te gaan tot liquidatie. Paul Hayen, ook deelnemer in Nederland, richt een crisiscomité op en probeert zijn Nationale Federatie als nieuwe koepelorganisatie te laten erkennen.

Voor Hilversum lijkt het einde in zicht. De Gemeente is bereid om een afkoopsom van f 30 miljoen te betalen wanneer het drafcentrum per 1 januari 1998 wordt opgeleverd. De laatste meeting is vastgesteld op 2 november, daarna gaat de beuk erin. Een en ander is vastgelegd in een intentieverklaring.

President-commissaris a.i. Schriever krijgt zijn eerste deuk te verwerken. De RvC van SENS laat op 2 april weten een negatief besluit te hebben genomen over een nieuw contract tussen SENS en NDR na afloop van de huidige contractperiode. Een streep door de rekening van Schriever die van Landbouw opdracht heeft om de privatisering van koersbanen tot stand te brengen, de sector te reorganiseren en een nieuw contract met SENS te sluiten.

Het management van Wolvega laat op 14 april per fax aan deelnemers weten dat de meeting van zaterdag 19 april is geannuleerd. Op het tijdstip van aangifte zijn er onvoldoende paarden, mede veroorzaakt door het openstellen van de meeting van Groningen. Slechts met de grootste moeite wordt dit besluit teruggedraaid onder de kanttekening dat de vooraangifte inmiddels een ongestructureerde gebeurtenis is geworden.

Op 15 mei beleeft Drachten zijn laatste meeting. Bestuurslid Hendrik Tuinstra die de drafsport op deze plaats al 32 jaar meemaakt, over de sluiting: "Wat dit terrein betreft, is het afgelopen. Maar aan de andere kant van het dal, zoals ik het zie, staat ons weer een tijd te wachten waarin allerlei kleine baantjes zullen opduiken. Die tijd gaat komen, geloof mij maar".

Tijdens de algemene ledenvergadering van "De Drafsport" op 30 juni in Alkmaar treedt Frank zur Lage in de plaats van Jan Paauw in de functie van secretaris. Paauw, mede grondlegger van de Stakes-koersen, Triple Crown en extra donatie van klassiekers, wordt benoemd tot erelid van de vereniging. De bekende passe partout-regeling lijkt ook aan het eind te geraken, zeer tegen de zin van de leden in.

Een dag later organiseert de AEV De Drafsport een bijeenkomst voor verschillende groeperingen in de sector over het perspectief biedende businessplan van Hippo Toto. Echter, de presentatie van het door de Nationale Investering Bank (NIB) opgestelde plan kan te elfder ure niet doorgaan. Waar de onderhandelingen rond de verkoop van Hippo Toto nog niet rond zijn, wil SENS dit niet verstoren. Jan den Nijs laat het er niet bij zitten. Met de informatie uit de Stuurgroep en met instemming van Hippo Toto doet hij het zelf maar. Belangrijkste aanbevelingen zijn: een landelijk wedspel, te beoefenen in onder andere sportcafes en via 1550 andere outlets, ondersteund op televisie. Fred Schriever, interim-bestuurder van de NDR, geeft vervolgens de stand van zaken weer. Ondanks het feit dat het Ministerie van Landbouw zijn opdracht per vandaag, l juli, heeft ingetrokken, de voortgang van de reorganisatie niet verder bekostigt en zijn status twijfelachtig is geworden, heeft hij een voorlopig bestuur van de banenholding gevormd. Wim Bruin, Bram Kooij, Frits Maarsen en Ed Maas maken met hem daarvan deel uit. Hij geeft toe tot nu weinig succes te hebben geboekt en daarnaast het Ministerie te hebben verzocht zijn opdracht te verlengen tot het einde van het jaar. Tot slot geeft Ge Spoor, vice-president van de Ontario Jockey Club, op uitnodiging van de AEV De Drafsport een boeiend expose. Dat deed hij ook zes jaar geleden en opnieuw geeft hij tal van wenken mee.

Hippo Toto/SENS bereikt op 18 augustus een principe-akkoord met de Errel Groep te Zeist. D(irk) Lindenbergh en mevrouw mr. A(nnet) M. Lindenbergh-Kok voeren de onderhandelingen met de Ministeries van Landbouw en Justitie, echter op voorwaarde dat het businessplan van NIB kan worden uitgevoerd. Op 1 oktober moet de overname definitief geregeld zijn.

Twee dagen na de Derby ondertekent het bestuur van de PSH de overeenkomst met de gemeente Hilversum inzake de overdracht van de baan. Alle pijlen zijn nu gericht op de verwezenlijking van het Hippodrome Almere. De slotmeeting is bepaald op 26 oktober, waarmee een einde komt aan 70 jaar drafsport in Hilversum.

Op 1 oktober belegt Fred Schriever samen met het voorlopige bestuur van de banenholding een bijeenkomst op Duindigt waarvoor naast de pers ook de reeds opgeheven stuurgroep is uitgenodigd. Uit Schriever's expose valt op te merken dat de holding er niet komt, dat hij niet terug treedt als president-commissaris a.i. van de NDR, dat Lindenbergh (Errel Groep) afziet van de koop van Hippo Toto en dat de Sector zelf de totalisator gaat bestieren. Het hoe en waarom komt wat moeizaam over het voetlicht. Schriever heeft mandaat van de stuurgroep (lees: sector) om de banenholding op gang te brengen, daarbij gesteund door de adviseurs Maas en Kooij. Het voorlopig bestuur Holding deponeerde op 25 augustus een begroting bij Lindenbergh uitgaande van een toto- afdracht van f 12 miljoen per jaar, onbespreekbaar voor Lindenbergh. Daarna past de Holdingcommissie het concept aan, er komt een samenwerkingsverband tussen Wolvega, Duindigt en Alkmaar waarvoor een afdracht van f 10 miljoen toereikend is. Lindenbergh staat aanvankelijk niet negatief hier tegenover, maar na nieuwe berekening laat Lindenbergh weten dat bij een omzet van f 100 miljoen een afdracht van f 5,7 miljoen resteert. Einde verhaal, echter niet voor Jan van Rossem - door Ed Maas bij het geheel betrokken - die laat weten dat in een gesprek op het Ministerie van Landbouw het duidelijk is geworden dat de sector zelf de paarden- totalisator zou kunnen exploiteren. Een "aangepast" Plan Kwadrant kan dan in werking treden, een vooruitzicht aantrekkelijk genoeg voor Schriever om te besluiten zijn functie per 1 oktober niet neer te leggen. Echter op een voorwaarde, de overheid moet schriftelijk vastleggen dat het beheer van de toto aan de sector kan worden toevertrouwd.

Ook op 6 oktober laat SENS weten Hippo Toto in principe te liquideren. Immers, er is door de overheid nog geen vergunning gegeven aan Errel en er is geen overeenstemming tussen Errel en de sector. Tenzij de overheid een beetje opschiet. Dat zou kunnen, inmiddels zijn er twee kandidaten. Nog steeds Errel en daarnaast de combinatie Ed Maas en Tjalco de Witte. Ook zij willen, evenals Errel, vijf miljoen gulden investeren in Hippo Toto en geven een garantie voor een afdracht van 10 procent van de toto-omzet op de banencombinatie Wolvega, Duindigt en Alkmaar met een minimum van f 10 miljoen.
Een dag later tekenen vijf partijen de intentie-overeenkomst inzake Almere, Schriever is daarin partij namens de sector.

SENS en Ministerie zitten nu aardig in een knoop die moeilijk te ontwarren is. "Wijze Mannen", F. Kordes, P.A. Nouwen en E. Hartman, worden te hulp geroepen om partijen bij te staan in de beoordeling van de gegadigden voor een toto-vergunning. Deze zijn de combinatie Maas / De Witte, Blikkenberg BV (lees: Errel-Lindenbergh), Autotote en wellicht in tweede instantie Holland's Casino's. Zij hebben tot 14 november de gelegenheid om hun bedrijfsplannen bij de commissie van Wijze Mannen te presenteren. Inmiddels heeft de ondernemingsraad van SENS aan de directie laten weten het oneens te zijn met het besluit tot ontmanteling.

De "Actie Paardemiddel" komt ten einde met de aflossing van de obligatielening per 30 november. De Stichting Behoud Drafsport, waarvan het bestuur gevormd wordt door het bestuur van de AEV De Drafsport, besluit hiermee een zinvolle activiteit die leidde tot een garantie van f 7 miljoen van het Ministerie van LNV dat nog steeds het vangnet van de NDR-financien vormt.

Een aantal gebeurtenissen volgt zich nu in snel tempo op. Al tijdens de Giganten-meeting van 21 oktober wordt duidelijk dat er pogingen worden ondernomen om Duindigt voor een "zachte" prijs in de holding te laten glijden. Schriever wordt er op opmerkzaam gemaakt dat hij daartoe geen autoriteit bezit. Ook het Ministerie van LNV wordt geïnformeerd. Schriever zegt toe opening van zaken te geven. Dat gebeurt in een gezamenlijke vergadering van de AEV De Drafsport en de Fokkersvereniging. A. Kooij is ook daarbij omdat inmiddels het voorlopige bestuur van de banenholding bestaat uit Kooij, Maarsen en Van Rossem. Ed Maas is uitgetreden omdat hij zich met De Witte bezighoudt met de toto-aspecten, Van Rossem neemt hem waar en is om die reden uitgetreden uit het bestuur van de Koninklijke (KNH&RV).
Op 14 november zijn de eigenaren, fokkers en professionals op verzoek van Kooij bijeen. Kooij laat weten uit de Holding-commissie te zijn getreden omdat hij het niet eens is met de manier waarop aan de holding gestalte wordt gegeven. Zijns inziens lijkt het sterk op een sterfhuisconstructie. Hij heeft een eigen opzet voor de herstructurering van de sport, die hij op 19 november zal presenteren.

Ondanks dat De Drafsport en de Fokkersvereniging zich op 17 november al hebben uitgesproken de voorkeur er aan te geven dat de Wijze Mannen eerst hun werk doen alvorens zaken verder in te richten, blijkt dat Schriever al op 12 november schriftelijk aan Landbouw liet weten dat de sector zich committeert aan de toto-aanvrage van Maas/De Witte. Reden om op 19 november een brief te zenden aan Schriever, in kopie aan de directeur van de NDR, Ineke den Besten , waarin zij hun verbazing daarover uitspreken. Voorts wijzen zij de beide functionarissen er op dat zij conform de NDR-statuten niet rechtsgeldig overeenkomsten kunnen afsluiten in relatie tot Duindigt.
Schriever en Den Besten besluiten hun functies neer te leggen. Schriever daarover: "Ik kreeg een brief waarin eigenaren en fokkers zich distantieerden van de overeenstemming met Maas/De Witte en mij meedeelden dat ik niet bevoegd ben dergelijke overeenkomsten aan te gaan. Dat was de druppel die de emmer deed overlopen".

Ook Maas gooit het bijltje er bij neer, ondanks het feit dat de rensector, professionals, dravereigenaren en -fokkers eerder laten weten ingenomen te zijn met het initiatief Maas/De Witte, maar een conclusie te laten aan de Commissie van Wijze Mannen. Op 21 oktober laat Maas weten zijn onderhandelingen over de toto-exploitatie niet te continueren.
Kooij brengt dit punt in de jaarvergadering van de VDRP als een persoonlijke actie van Jan den Nijs.

De AEV De Drafsport en Fokkersvereniging geven in een 22 punten tellend stuk in Paardesport opening van zaken, op te volgen door een informatieve bijeenkomst op 28 november in Lelystad. Deze is uitstekend bezocht en kent een ordentelijk verloop. Een groep eigenaren die in Lelystad vrijwel volledig ontbreekt, heeft opgeroepen voor een buitengewone ledenvergadering op 9 december in Utrecht. Opzet van deze vergadering is aan het voorzitterschap van Jan den Nijs een einde te maken.

Ruim driehonderd belangstellenden, de zaal was te klein, wonen de buitengewone ledenvergadering van De Drafsport op 9 december bij. Voorzitter Jan den Nijs heeft het nieuws dat de commissie van Wijze Mannen in zijn eindadvies de keus heeft laten vallen op Autotote. Daarna legt hij omstandig en goed gedocumenteerd het handelen van hem en zijn bestuur uit. Verder is het tot aan de pauze een herhaling van zetten. Na de pauze roeren zich Max van der Lubbe, Jan van Rossem, Daan Kooman, Bram Kooij en René van den Berg. De zwarte piet wordt aan Jan den Nijs toebedeeld, maar uit de brief die tot de commotie leidde, blijkt duidelijk de verantwoordelijkheid van twee besturen (eigenaren en fokkers) die keihard achter hun handelwijze blijven staan. Inmiddels is het wel duidelijk geworden dat het overgrote deel van de vergadering Jan den Nijs blijft steunen en een motie van wantrouwen tegen hem verworpen zal worden. Hij doet een beroep op de leden om de eenheid binnen de vereniging te herstellen. Zijn grootste opponent Kooij sluit zich hierbij aan waarop het bestuur van de AEV voorstelt tot vorming van een werkgroep bestaande uit enkele leden van het huidige bestuur en een aantal verontruste eigenaren over te gaan. De vergadering schaart zich in overgrote meerderheid achter dit voorstel en bepaalt dat het rapport rond 1 maart 1998 aan de vereniging wordt gepresenteerd. Tot zolang blijft alles bij het oude.

1997 - sport
De kortebaanvereniging Lisse viert zijn 125-jarig jubileum en ontvangt de Koninklijke erepenning die eerder ten beurt viel aan de kortebaanvereniging "Prins Hendrik" te Medemblik en aan "Nooit Gedacht" te Stompwijk. Theo van der Lans, voorzitter van Lisse, wordt benoemd tot ereburger.

Tjalco de Witte verblijdt de sport medio maart met de aankoop van Nevele Cero O (v. My Nevele u. Never Behind) met een winsom van bijna 1,5 miljoen Noorse Kronen en een record van 1.12,5.

Peter Strooper en Black Notson zorgen voor de stunt van het jaar door beslag te leggen op de ereplaats van de Grote Prijs der Lage Landen. Het is de vierde keer dat een Nederlandse pikeur de Grote Prijs wint, tot vreugde van eigenaar Hans Fransen. Zou Paul Haarhuis tijdens Wimbledon het eerste matchpoint benut hebben, dan zouden een miljoen Nederlanders het spectaculaire verloop van deze Grote Prijs hebben kunnen zien. Nu bleef dit beperkt tot drie personen, de makers van een vijf minuten durende montage. Studio Sport gaf voorrang aan het tennis en de Grote Prijs kwam nooit op de buis.

Voor de eind 1999 te verrijden Dragon Trotters Sire Stakes bedraagt het gegarandeerde prijzengeld al f 300.000. Per 15 augustus bestaat nog gelegenheid om in te schrijven voor deze koers, mits de in 1996 geboren paarden stammen van in Nederland ter dekking staande hengsten. Het eenmalige inleggeld bedraagt f 6.000, maar nakomelingen van Mark Six en Sugar Bowl Hanover zijn gratis startgerechtigd.

Leen van Camstra, gedoodverfd favoriet, wint met Hubert Schoonhoven de Derby.

Nevele Cero O blijft ook in zijn derde start in Frankrijk ongeslagen en voegt zo'n f 68.000 aan zijn niet onaanzienlijke winsom toe. Tjalco de Witte is blij er weer zo een te bezitten.

Nadat moeder Marleen in 1983 de titel behaalde, schrijft Ellen Schagen-Imming historie door op 24 september in Boedapest de Europese titel voor amatrices te behalen.

Het is alweer spannend, na de overwinning in het AEV Stake Sprintkampioenschap en in de Derby, staat Leen van Camstra voor de "poort" van de Triple Crown (f 100.000 extra) bij de start van het Kampioenschap der Driejarigen. Hij en Hubert Schoonhoven schrijven geschiedenis door ook dit Kampioenschap en dus de "Crown" binnen te halen. Met de Fokkerstrofee nog voor de boeg, staat de teller van Leen van Camstra op f 316.250. Ook dat onderdeel blijkt later geen probleem en hij voegt nog eens 40 mille aan zijn winsom toe. (Hierna is de pot voortaan leeg en bestaat de Triple Crown alleen nog als titel, totdat de Fokkersvereniging m.i.v. 2012 geld in de pot stopt.)

Jan van Dooyeweerd jr wint op 26 oktober met Legend Limburgia de laatste koers op het Drafcentrum Hilversum.

In Lisse werd 125 jaar achtereen een kortebaan-draverij georganiseerd. De vereniging gaf een julileumboek uit.

Arnold Mollema en Hugo Langeweg boekten hun 2000-ste overwinning.
Cees Kamminga en Tom Kooyman hun 500-ste.

Internationale successen waren er voor Nevele Cero O, die tiercé-koersen won in Frankrijk, Paul Trot, (tiercé-koers op Vincennes), Guvo de Bloomerd (o.a. 4e in Elite-Rennen), Construction (o.a. Sprinet-Bokal) en Castleton Bass (3j Elite Solvalla).

1997 - Fokkerij
In het fokkerijnummer van Paardesport verschijnt voor de laatste keer een fokkerijartikel van de hand van J.J. (Koos) Jager. Jager, nu 82 jaar, werkt al ruim 40 jaar mee aan Paardesport. Durk Minkema neemt daarna zijn werk over.
Sportdichter Buddy de Vries over Jager:
"J.J. Jager stopt ermee,
met analyse en pedigree.
Jarenlang hebben we genoten van zijn verslag,
over jaarlingenshow en hengstendag.
Stambomen werden uitgeplozen tot op de eerste vaderlijn,
wat een werk heeft dat moeten zijn.
't Stamboek van 't draversras, die hem zo intens boeiden,
archiefkasten en boeken vol, die bijna 't huis uitgroeiden.
Jarenlang heeft hij ze zien gaan,
op gras en sintels van elke baan.
Nora Belwin-Hairos II, Ockhorst-Geersen-v/d Berg,
Judge Scott-Axkit-Heres, de grote kleine dwerg.
De pen wordt nu zijn rust gegund, zo is 't nu eenmaal, het moest zo wezen,
Jij blijft, waarde vriend, 't paardenkrantje toch wel lezen?"

De zaterdag vóór de Derby treedt John Bootsman in het huwelijk met Annika Kleberg, veterinair en dochter van Margit Kleberg, de vermogende eigenaresse van de Menhammer Stuteri. John en Annika leiden daarna Boko Stables Sweden en John houdt ook Boko Stables Holland aan.

Er werden 3 jaarlingenveilingen georganiseerd. De prijzen waren goed te noemen. Slechts één jaarling bracht minder dan 1.000 gulden op. Bij Unitrot lag het gemiddelde op bijna 9 mille met als uitschieter Naction Skoatter met 126.000 gulden. Bij SWS gemiddeld 22.000 en bij Buitenzorg 8.700.
In dit jaar droeg Wim Nas Stoeterij Buitenzorg over aan zijn zoon Jan, die op bescheidener schaal wilde doorgaan. Er werd daarom in november nog een mixed-veiling georganiseerd door Buitenzorg.

In dat jaar werden 570 draverveulens geregistreerd en voor de toppers en hun foto's, click hier

De uitslagen van de belangrijkste draverijen in Nederland:

 

Boven: Leen van Camstra (Hubert Schoonhoven) wint de Derby.
Hij is naar buiten gelopen, maar heeft niemand gehinderd.

Boven: Na de zege in het Sprintlkampioenschap heeft Leen van Camstra
de Triple Crown gewonnen en de eigenaren ontvangen
daarvoor een bonus van 100.000 gulden.

Boven: De Derby der Vierjarigen: revanche voor Kailash (links),
die wint voor Kelsea Boko, Koos van Camstra (midden)
Kim Wielinga, Kyra Boshoeve en Kaliman.

Boven: Kailash wint het Greyhound-Rennen in Mönchen-Gladbach,
een internationale befaamde Groep-II koers, die voor Nederland
alleen gewonnen is door Henri Buitenzorg, Action Skoatter,
It's Buitenzorg en Kailash.

Boven: Ellen Schagen-Imming op het hoogste schavot bij
he Europees Kampioenschap der amatrices in Budapest.

Boven: Huldiging van Herbie en gelegenheidspikeur Ruud Pools,
als winnaars van het Kampioenschap Nederlandse Paarden 1998.
Herbie springt bij de huldiging van blijdschap in de lucht.
Zijn fokker/eigenaar Roelof Werners heeft de ereprijzen
in ontvangst genomen.

Boven: Golden Sund wordt hier met Ruud Pools Kampioen van Nederland
in 1997, voor Herbie W, Filou du Boscail, Sword Frazer en Gazeau Skoatter.

Boven: Grote Prijs der Lage Landen 1997:
Na een "valse koers", in een tempo van 1.18, weet Black Notson
(nr. 6 met Peter Strooper) verrassend de overwinning te behalen,
voor Iron Man (2), Paul Trot (5) en Guvo de Bloomerd (12),
die 25 m had moeten geven. Nevele Cero O (10) wordt vijfde.

Boven: Prinses Margriet was er in 1997 weer bij en
reikte de Zweep uit aan John de Leeuw,
na zijn overwinning met Guvo de Bloomerd.

Boven: Prijs der Giganten 1997 Finale: Dryade des Bois wordt meesterlijk
gereden door Jos Verbeeck en gaat zegevierend door de finish.
Op dezelfde wijze behaalden zij later de zege in de Prix d'Amérique.
Links is Nuke it Linsay te zien (4e).
Dit was de laatste Gigantenkoers in Hilversum.
De baan werd opgeheven.

Boven: Advertentie van Hippo Toto in een
reclameblaadje van Drafcentrum Hiversum, begin 1997.

1998 - In Memoriam
In dit jaar zijn overleden:
- Ruim een jaar nadat Koos Jager liet weten zijn artikelen niet meer te kunnen leveren, overlijdt de fokkerijdeskundige op 9 januari op 83-jarige leeftijd. Hij was een groot kenner van de drafsport, lid van allerlei comité's en auteur van een groot aantal artikelen
- Op 8 april overlijdt op 81-jarige leeftijd P.B. van Binsbergen. Hij heeft in veel sectoren van de paardensport functies bekleed en was 23 jaar lang voorzitter van de stichting NDR (1961-1984).
- Arie Langenberg, 83 jaar, eigenaar en frequent koersbezoeker
- mevr. J. Wagenaar-de Hoog, 90 jaar, echtgenote en begeleidster van Jan Wagenaar senior.
- Jan Huiberts, 81 jaar, vakbekwaam hoefsmid en liefhebber, eigenaar en fokker van succesvolle harddravers, vader van Jaap
- Jan Timmermans, eigenaar en fokker van volbloeds, voozitter van de Stamboekcommissie, en bestuurslid van de eigenaren en fokkersvereniging van volbloeds.
- mevr. Grift-Vlaanderen, 81 jaar, veelzijdig en trouw koersbezoekster, en moeder en grootmoeder van resp. Hennie en Henk Grift
- E. Dooper, 85 jaar, fokker en eigenaar van dravers (waarbij Felix), geïnteresseerd koersbezoeker, die familieleden heeft aangestoken

1998 - organisatie
Het doek is gevallen. Op Oudejaarsdag 1997 nog is de Stichting Hippo Toto opgericht die de aandelen van Hippo Toto BV van SENS heeft overgenomen. De NDR verdwijnt over drie weken uit de Paleisstraat en het totoapparaat over enige maanden, einde van vijf jaar verbintenis. Geen Derby 8, geen Super-Twin, geen gebruik van het net van de Staatsloterij, nauwelijks of geen gebruik van het machtige promotieapparaat van SENS, alles bij elkaar verloren tijd, hoewel Leo van Gastel het in aanvang anders wilde.

Het bestuur van de AEV De Drafsport en vertegenwoordigers van de "Groep verontruste leden" zijn inmiddels twee keer bijeen geweest, zoals afgesproken tijdens de buitengewone ledenvergadering van 9 december 1997. De stemming van de bijeenkomsten is positief en leidt tot het voorstellen van drie nieuwe bestuurskandidaten.

Tijdens de ledenvergadering van de AEV De Drafsport op 16 april treden Teus Vlot (na 24 jaar), Piet Cupido, Han van Manen en Piet Koster af als bestuurslid. In hun plaatsen worden benoemd Anda Engels, Ger Beijering, Rob Somers en Ab Zaman. Een meerderheid komt voort uit de groep van verontruste eigenaren, waarvan René van den Berg de spreekbuis is. Die brengt tot uitdrukking dat in de recente gesprekken veel meer begrip voor elkaar ontstaan is. De voorziene voortzetting van de passe partout-regeling voor eigenaren zit er niet meer in, banen en AEV kunnen elkaar niet in de prijsstelling vinden. De uitreiking van de eerste "awards" mislukt, geen van de winnaars komt opdagen. De vergadering is met vijftig leden toch al matig bezocht, in tegenstelling tot de buitengewone vergadering in december 1997 die enige honderden belangstellenden trok.

De Fokkersvereniging vergadert nauwelijks 36 uur later. Daarin komt Dick van Campen nog eens zijn kunsten vertonen. Hij voorziet een vliegende start wanneer Autotote de scepter over Hippo Toto gaat zwaaien.

Op 8 mei opent de Paardensportvereniging Hilversum (PSH) in samenwerking met de gemeente Almere en Almada Sport en Leisure een trainingsbaan van 800 meter aan de Hogering te Almere. De OMNI World-plannen worden nader ontvouwen.

Per 1 juni benoemt het Ministerie van LNV twee nieuwe leden van de RvC/NDR, drs. J.W.M. Simons en K. Starreveld, oud-bestuurslid van STN. Simons wordt president-commissaris, Kooij en Den Nijs treden weer terug. Een maand later krijgt Autotote het groene licht. Directeur wordt Gerard Spoor, die na de NDR een succesvolle loopbaan in de Canadese drafsport achter de rug heeft. Op 31 juli verhuist Autotote van het SENS-pand aan de Paleisstraat naar de Scheveningse haven. De RvC/NDR benoemt drs. E.J. Wiebes tot directeur a.i. van de NDR. Wiebes heeft daarvoor twee dagen per week beschikbaar, John Brandsen blijft adjunct-directeur.

In september verschijnt het laatste nummer van Sulky, het clubblad van de AEV De Drafsport dat sinds april 1991 bestaat. Om onder meer financiële redenen kreeg Sulky twee jaar geleden een plek in Paardesport in Ren en Draf, een formule die niet echt goed beviel.

Nadat Hans Wiebes is aangesteld tot directeur a.i. van de NDR stelt hij een achttal A4-tjes tellend rapport op voor de RvC/NDR. De RvC keurt dit rapport goed en biedt het aan het Ministerie van LNV aan. Eerste zaak daarin is het veiligstellen van de overheidsgaranties van in totaal f 7 miljoen, die per 1 januari 1999 aflopen. LNV wil wel daaraan meewerken, mits de sector zodanig wordt georganiseerd dat zij op eigen benen kan staan. Voor 1 december dient daarvoor een concreet uitgewerkt reorganisatieplan beschikbaar te zijn.

Op 12 november presenteert Autotote zich officieel tijdens een bijeenkomst op de pier in Scheveningen. Na dertig jaar is Gerard Spoor als directeur van Autotote Nederland terug in zijn vaderland. Samen met zijn superieuren Rick Cowan en Rick Weil onthult hij dat Autotote als "Champions" door het leven zal gaan, Miriam van Etten is aangesteld als PR-manager, concrete plannen en begrotingen komen niet aan de orde.

Hans Wiebes, directeur a.i. van de NDR, heeft de zaken op een rij. Er is behoefte aan een banenvennootschap die zorg moet dragen voor een op economische wijze instandhouden en stimuleren van banen, voor de planning van de koersagenda en voor het ontwikkelen van PR-activiteiten. De NDR moet toezicht blijven houden op de zuiverheid van de sport, het tuchtrecht, het stamboek en het verlenen van licenties. Het algemeen sportbeleid blijft onder de competentie van de NDR, echter de NDR kan met minder personeel toe. Voor de personeelsreorganisatie reserveert hij f 1 miljoen, voor een stimuleringsfonds fokkerij f 5 miljoen, voor het opschonen van de balans is f 3 miljoen nodig. Achterstallig onderhoud op Duindigt is nog niet begroot, wel is de huur per 1 januari 2000 opgezegd.

Deze opzet bereikt de instemming van Landbouw die de overheidsgarantie verlengt tot 1 juli 1999, echter in de orde van f 2,5 miljoen. Mevrouw Faber ziet graag een onafhankelijk bestuur voor de banenvennootschap verwezenlijkt, waarbij de invloed van belangenverenigingen verregaand is beperkt. De NDR moet contractpartner van Autotote blijven en een onafhankelijke RvC behouden.

Jan den Nijs, voorzitter van de AEV De Drafsport, overhandigt eind december in Wolvega een VIP-award met de titel "eigenaar van het jaar 1998" aan René van den Berg. Zijn ongebreideld enthousiasme voor Stal à la Hausse en de daaraan verbonden sponsorcompetitie vormen de motivatie. Ed Maas ontvangt tezelfdertijd nog zijn VIP-award met de titel "eigenaar van het jaar 1997" voor zijn verdiensten voor het Drafcentrum Wolvega.

1998 - sport
Bert Smits (63), de publiciteitsman uit Hoorn, wordt getroffen door een herseninfarct. Na enige weken verblijf in het ziekenhuis is hij weer thuis en wil hij zo snel mogelijk zijn comeback maken.

Een van de beste Franse imports sinds jaren, de negenjarige ruin Ballisi van eigenaar Jaap van Wet, wordt dood aangetroffen in zijn box in de dierenkliniek te Emmeloord. Ballisi verblijft daar om te herstellen van een blessure ontstaan door een spijker in de hoef die twee weken daarvoor werd aangetroffen. Na behandeling in Emmeloord was Ballisi geheel fris en koortsvrij. Zijn dood is een raadsel.

Wolvega beleeft de premiere van de Prijs der Giganten na de sluiting van Hilversum. De belangstelling is overweldigend, Running Sea met Jim Frick wint de finale in 1.13,8 over de mijl, Staatssecretaris van Landbouw, Geke Faber, verricht de huldiging en de omzet beloopt ruim f 410.000. Een groot TV-scherm op het middenterrein geeft de baan de allure van Vincennes.

Nederlandse trainers en eigenaren halen veel geld op in het buitenland. Er werden 100 duizenden marken gewonnen in Duitsland. Grootverdieners waren Nevele Cero O, Intact Hornline, Kelsea Boko, Vasterbo Tomorrow, Ballisi, Paul Trot, Castleton Bass en Kanjer Norton.

1998 - Fokkerij
Hoge prijzen op de jaarlingenveilingen.
De lustrum SWS-veiling in Alphen aan de Rijn vestigt een nieuw record. De Duits geregistreerde merrie Orchidee Boshoeve (v. Supergill u. Yeaning Boshoeve), halfzuster van Hans Boshoeve, wordt voor f 170.000 afgeslagen voor de nieuwe eigenaren Maarsen (Kievitshof), Heitmann en Van der Voort. De gemiddelde prijs bedraagt 24.000. Voor NL-jaarlingen 18.500.
Bij Unitrot (2 dagen) was Onno van Camstra de duurste met 55 mille. Het gemiddelde bedroeg dik 7.000.
Bij Buitenzorg werden 53 jaarlingen verkocht. Oscar Kievitshof en Optimistic waren de duurste met 19.500 gulden.

In dat jaar werden 502 draverveulens geregistreerd en voor de toppers en hun foto's, click hier

De uitslagen van de belangrijkste draverijen in Nederland:

 

Boven: Milo Windspiel en Peter Strooper tijdens
hun ereronde na de Derby.

Boven: België - Nederland 1998: Kazan Buitenzorg wint de match
voor 5-jarigen in Waregem, dan v.l.n.r. Kailash (5e), Krekboy F (3e).
Kinvite Visair (B) (rechts) wordt 2e.
Nederland had toen 4 punten voorsprong. Het laatste onderdeel
werd sterk gewonnen door Ironie B, maar die werd uitgeschakeld
omdat hij in het begin een korte fout had gemaakt.
België won daardoor met 122-98.

Voor alle interland uitslagen:
click hier

Boven: Kampioenschap van Nederland 1998:
Herbie W (links met Hubert Schoonhoven) verslaat
de Fransman Ballisi (Bas Crebas) in extremis.

Boven: Grote Prijs der Lage Landen 1998:
Huxtable Hornline wint gemakkelijk voor Dryade des Bois.

Boven: Dravers Gold Cup 1998: Mr Postman (swe) is in handen
van Ruud Pools op weg naar de winst. Zij zijn de laatste
winnaars van deze aansprekende koers.

Boven: Minister Hans Dijkstal heeft de Gouden Zweep in 1998 uitgereikt
aan Frans van der Blonk. Rechts glundert eigenaar Henk Schavemaker.

Boven: Prijs der Giganten 1998: Running Sea met Jim Frick
tijdens de huldiging. De staatssecretaris van Landbouw,
mevr. Geke Faber is eregast en mag de winnaar huldigen.
Voor de eerste keer werd deze koers in Wolvega verreden,
nog wel met 2 series en een Finale over 1.609 m.

1999 - In Memoriam
In dit jaar zijn overleden:
• De DARC (Dutch Arabian Racing Committee) verloor op 1 april 1999 zijn voorzitter, R.C. (Robbie) den Hartog. Hij was de stuwende kracht achter rensport met Arabische Volbloeds en een allround paardenman. Hij importeerde in de loop der jaren grote aantallen paarden uit Rusland. Later legde hij zich meer toe op de Arabische Volbloeds en op dat gebied werd hij een autoriteit. De door hem opgerichte Kossack Stud geniet bekendheid over de hele wereld. Den Hartog bekeerde zich ook tot de drafsport, samen met Bram Kooij bezit hij Mack's Medo, in 1998 tweede in de Derby.
• G. Nuijten te Roelofarendsveen, jarenlang eigenaar van dravers.
• A. de Boer, fokker van de d'Almere-dravers. Sinds 1975 werden 135 dravers door de heer De Boer gefokt. Het succesvolste fokproduct was Bastien d'Almere.
• In Wolvega overleed op 22 januari Nuttert Oosting. Stal Oosting is jarenlang een begrip geweest in de Nederlandse drafsport. Zijn eerste aankoop was de goede fokmerrie Koningin Draisine, enige jaren later gevolgd door de aankoop van Judge Scot, twee keer Kampioen van Nederland (1928 en 1929) en vervolgens een uiterst succesvolle dekhengst. De Derby-winnaars Yankee Scott, Hollyrood Nimble en Judge's Dochter kwamen uit de stal. Ook in de fokkerij speelde Oosting een belangrijke rol. Judge Scott, The Saint, Germano en Sceptre zijn hengsten die een stempel hebben gedrukt op de Nederlandse drafsport. Oosting werd 93 jaar.
• Jaap Bekker, enthousiast amateurrijder en paardenman met activiteiten in zowel Duitsland als Nederland.
• Mevrouw Bolwijn-de Zee, weduwe van notaris en oud NDR-hoofdbestuurslid B. Bolwijn en moeder van Oeke en Dirk.
• W. Verwoerd, oud bestuurslid en erelid van de Paardensportvereniging Hilversum.
• Mr. R.P. Brands. Jarenlang was Mr. Brands actief als comitélid op de diverse Nederlandse koersbanen. Daarnaast vervulde hij het voorzitterschap van de Harddraverij- en Renvereniging Drachten. Ten behoeve van de drafsport voerde hij onderhandelingen met de Gemeente Smallingerland toen de baan in Drachten moest verdwijnen. Mr. Brands werd 72 jaar.
• A.J. Borst overleed op 98-jarige leeftijd. In combinatie met W.H. Geersen fokte Borst jarenlang harddravers. Pearl Spencer, Postduifje G en Sylvia Hollandia waren de bekendste fokmerries van Borst. Hij was o.a. medefokker van Derby-winnaars Postduifje G en Axkit Hollandia.
• Mevr. J.H. Hauber, erelid en oprichtster van de Nederlandse Vereniging van Amatrices en weduwe van G.C. Borst, die een aantal jaren hoofdbestuurslid was van de NDR.
• Jan Pex, jockey en trainer van volbloeds. Jarenlang verbonden aan Stal Frowein. Na zijn carriere was hij een aantal jaren actief als lid van het Rencomite.
• Arie Tesselaar. Aanvankelijk succesvol als eigenaartrainer en -rijder. Daarna vestigde de Noord-Hollander zich als beroepstrainer. Tesselaar behaalde successen met o.a. Ria Olivier en Zus Hanover en won in 1958 met Xina S de klassieke Joffer-prijs en Productendraverij.
• Op 81-jarige leeftijd overleed An Post-Pronk, de echtgenote van wijlen Han Post, grondlegger van de drafbaan in Nootdorp en eigenaar van de bekende stal Arctic. Op latere leeftijd was zij de partner van de succesvolle amateurrijder wijlen Gerard van der Wal.
• Max E. Hempt, de eigenaar van de bekende Hempt Farms in Pennsylvania (USA) overleed op 79-jarige leeftijd. Hempt was een toonaangevende man in de Amerikaanse drafsport. Hij was actief in vele besturen. De Hempt Farms kreeg vooral bekendheid door de naam Keystone: Keystone Pioneer, Keystone Patriot en Keystone Selene zijn er voorbeelden van. Hempt won als eigenaar twee keer de Hambletonian, namelijk met Harlan Dean en met Speed Bowl. De beroemdste hengst die hij ter dekking stelde, is ongetwijfeld Hickory Pride.

1999 - organisatie
Na een levenlang in de draf- en rensport neemt Co Govers per 1 januari afscheid van zijn laatste functie, namelijk lid van het Tuchtcollege. Daarvoor was hij onder andere Chef Drafwezen, Algemeen Secretaris van de NDR en Directeur van de Stg. Totalisator Nederland STN.

De RvC/NDR besluit om de komende vijf jaren de draverfokkerij in Nederland te steunen in de geest van de aanbevelingen van de werkgroep "Fokkerij- en Koersbeleid". Belangrijke punten hierin zijn onder andere de bescherming van het Nederlandse fokproduct, het op peil houden van de prijzengelden van de klassiekers (ondanks teruglopende inleggelden), extra prijzengeld voor de beginners- en middenklasse en het stimuleren van het in training geven en in de baan brengen van tweejarigen zonder mee toe doen aan de jacht op grote prijzen, bijvoorbeeld in de vorm van "schoolingraces".

Waar er niets opschiet of maar iets een waarneembare beweging vertoont, besluit de AEV De Drafsport tot het houden van een informatiebijeenkomst voor leden en belangstellenden. Het wordt tijd voor duidelijkheid, vindt de AEV, waar de draf- en rensport al een jaar in revisie is, de belangenorganisaties buiten spel staan, het koerswezen en de fokkerij sterk onder druk staan, de banenvennootschap nog steeds niet verwezenlijkt is, tot de bouw van Almere nog niet is besloten (opening opgeschoven naar 2001) en de PSH-gelden nog niet in de sport zijn teruggevloeid. De bijeenkomst wordt gehouden op 22 mei in Lelystad. Helaas kan Hans Wiebes, directeur a.i. van de NDR, weinig nieuws brengen.

Aad van Schie ontvangt op "zijn" dag op Duindigt (6 juni) uit handen van Jan den Nijs de door de AEV De Drafsport ingestelde VIP-award met daarop de vermelding van "meest verdienstelijke eigenaar van 1999". Dit op grond van zijn positieve instelling en ondernomen activiteiten in de sport, in het bijzonder wegens de organisatie van de "Aad van Schie"-dag, nu al voor de vijfde keer.

Rob Somers en Ab Zaman leggen hun bestuurslidmaatschap van de AEV De Drafsport wegens tijdgebrek neer. Beide hebben een nieuwe werkkring aanvaard. Jaap van Vliet vervult één van de vacatures, de andere blijft bestaan. Een meerderheid in de ledenvergadering geeft er de voorkeur aan om het vermogen van de AEV structureel te besteden anders dan het in de komende jaren als louter prijzengeld te verrijden.

Gastspreker Gerard Spoor van Autotote voorziet een omzet van f 94 miljoen in 1999. In 2000 moet de omzet echt een beetje doorbreken. Samenwerking met Errel, Holland Casino's, SENS en Internet bieden nieuwe mogelijkheden. Een nationaal spel zal worden geïntroduceerd zodra het nieuwe computernetwerk van SENS (Sport-totalisator, Lotto, Lucky Ten) klaar is. Er komen dan 4000 terminals beschikbaar en naar prognose kan de omzet stijgen tot f 120 miljoen in 2000. In 2001 kan de sport dan profiteren van een aanmerkelijk gestegen afdracht.

Per 1 juli neemt BCM in Best, onder andere uitgever van het blad de Hoefslag en van het internationaal jaarboek L'Annee Hippique, Publico over en alszodanig het blad "Paardesport in Ren en Draf". John Brandsen, al 14 jaar hoofdredacteur van het blad, gaat niet mee over en blijft nog even bij de NDR. Douwe Frerichs en Hans Sinnige vormen nu de hoofdredactie. Directeur van BCM is Henk Bruger die vanaf de benoeming van de nieuwe RvC/NDR als adviseur daaraan verbonden is. Nu Publico door BCM is overgenomen, staat niets meer in de weg om Henk Bruger te benoemen tot derde lid van de Raad van Commissarissen van de NDR.

Per 1 augustus start Ype Tel (54) als directeur van de NDR. Tel maakt al ruim vijftien jaar deel uit van het Draverij-Comité, de grootste tijd als voorzitter. Hans Wiebes wordt directeur a.i. van de banenvennootschap in oprichting.

John Brandsen is inmiddels, na een dienstverband van 35 jaar, vertrokken. Hij had ook enige tijd de leiding van de NDR, na het vertrek van Cees Sperling. De NDR wordt nog verder "uitgekleed". Per 30 september verdwijnen ook Carlotta Helwig - na bijna 18 jaar - en Iris Oorschot-Verschuur - na bijna 22 jaar - van het toneel, een aderlating voor respectievelijk de sportafdeling en de afdeling stamboek. Laatstgenoemde zou later weer terugkeren.

De belangenorganisaties in de sport en fokkerij staan aan de kant. De enige structuur die voorzien is, is die van een Adviesraad. Bij gebreke van zo'n adviesraad, besluiten de organisaties tot een meer gestructureerd overleg met elkaar, het Sectoroverleg. Daarin nemen vooralsnog deel de AEV De Drafsport, de Fokkersvereniging, NDTV, VDRP en de Rensport. In een openhartig en verhelderend gesprek op 3 november met de voorzitter van de RvC en de directeur van de NDR leggen zij hun kaarten op tafel. Een voordrachtrecht van een of meer commissarissen in de RvC van de banenvennootschap en eventueel in de RvC van de NDR, alsmede een prioriteitsaandeel in de banenvennootschap blijken geen problemen te geven of op bezwaren te stuiten. Tevens biedt het Sectoroverleg aan een bemiddelende rol te vervullen tussen Maas en de NDR waar het gaat om de impasse in de aankoop van drafcentrum Wolvega te doorbreken. Na een tweetal gespreksronden reikt dit tot resultaat. De banenvennootschap koopt Wolvega voor f 8,5 miljoen onder een aantal voorwaarden, alleen de financiering geeft nog een probleem.

Jaap van Vliet geeft wegens verstrengeling van belangen te kennen zijn bestuurslidmaatschap van de AEV De Drafsport te beëindigen. Het AEV bestuur besluit de vacature niet te vervullen en het aantal bestuursleden vooralsnog op vijf te houden.

Twee jaar geleden was zelfs een van de grootste congreszalen van de Jaarbeurs in Utrecht te klein, de belangstelling voor de Algemene Ledenvergadering van de AEV De Drafsport van 16 december is van het andere uiterste. Twaalf leden wonen de vergadering bij en genieten van het verhelderende inzicht dat de voorzitter van de RvC/NDR, Drs. J.W.M. Simons, biedt in de voortgang van de herstructurering van de sport. Een aantal "hot items" wordt tot normale proporties teruggebracht en een aantal kritische noten - "gebakken lucht" verhalen en gebrek aan communicatie - wordt gekraakt. Voor het Fonds Bijzondere Doeleinden kan nog geen structurele besteding worden gevonden en Jan den Nijs ontvouwt de jubileumactiviteiten voor 2000 wanneer de AEV 75 jaar bestaat.

1999 - sport
Werd er 75 jaar geleden al aan gewerkt om de bandenstarts te verbeteren, hetzij door toepassing van elastieken of elektronica, dan is nu de start achter de auto verbeterd. Per 1 juni wordt deze met een computer geregeld, zodanig dat vanaf het commando "start vrij" de auto zich in beweging zet in een door de computer bepaald tempo. De startlijn wordt bereikt in circa 46 seconden en de snelheid is dan 55-56 km/h, een km-tijd van 1.03 a 1.04.

De Deen Tojeksperten wint de Grote Prijs der Lage Landen, net voor Hinde Buitenzorg - die zowat alles heeft gewonnen wat er te winnen valt - en Nevele Cero O die zich sterk in Frankrijk manifesteert. De toto-omzet op de Lage Landen bereikt een hoogte van ruim f 685.000.

De interland op Duindigt wordt met 137-97 gewonnen door Nederland. Onze winnaars zijn Mack the Butcher, Linette B en Hinde buitenzorg. Voor alle uitslagen: Click hier

Woensdag 18 augustus beleeft de Drafbaan Nootdorp zijn laatste draverijen. Het doek valt na vijftig jaar drafsport in een gemeente, die daardoor op de kaart kwam en bekendheid geniet. Alle ogen zijn nu gericht op de Kortebaanvereniging Nootdorp die de drafsport in deze hoek van het land levend moet houden.
Het baanbestuur van Nootdorp besluit om de afkoopsom van de gemeente ter hoogte van circa f 1 miljoen te besteden aan Duindigt voor de aanleg van een extra bocht voor koersen op een baan van 800 meter lang, met verlichting. Aldus een mededeling van Hans Wiebes tijdens een voorlichtingsbijeenkomst op 31 oktober voor leden van de "Koninklijke".

Totaal f 570.000 aan prijzengeld, dat is de oogst van Tjalco de Witte die drie jaren geleden f 50.000 inzette voor de Dragon Trotters Sire Stakes die in een aantal series, finale en troostfinale op 4 september in Wolvega wordt verreden. De eerste prijs in de finale bedraagt f 200.000 en Nike Oldeson legt daarop beslag voor de eigenarencombinatie Stal Leidsehagen, de broers Peter en Ben Hagen.

Emile Bousie, vooral bekend van de kortebaan met KatinkaadAmstel, wint in het casino van Zandvoort de Mega Jackpot van bijna f 2 miljoen.

Ruud Pools behaalt zijn 1.500-ste zege op de langebaan en wordt voor de vijfde keer op rij kampioenpikeur op de kortebaan.

General November loopt te Wolvega met 1.12,6 de snelste tijd ooit in Nederland gelopen.

Onze dravers, trainers en pikeurs presteren weer goed in het buitenland. De vetste buit is voor Hinde Buitenzorg (Bild Bokal in 1.12,6), Milo Windspiel (E4 in Oslo in 1.12,7), Kelsea Boko, Shellcracker, Intact Hornline en Nevele Cero O.

Voor het eerst in de historie koerst de Alkmaarse drafbaan in de winter door, en wel op zondag. Weliswaar is de tribune nog niet helemaal glasdicht en moeten er hier en daar nog wat voorzieningen worden getroffen, het weerhoudt de Paardensport-vereniging Vooruit er niet van om op 12 december te starten.

1999 - Fokkerij
Begin oktober overlijdt op 30-jarige leeftijd Super Bowl (Star's Pride - Pillow Talk), in 1970 voor $ 20.000 gekocht door Norman Woolworth. Met Speedy Crown behoorde hij tot de twee beste dekhengsten van Amerika. Hij is vader van 1437 paarden die samen $ 75 miljoen wonnen, zijn beste product was Napoletano ($ 2,4 miljoen), zijn snelste American Winner (1.10). In Nederland dekten onder andere zijn zonen Grundy's Ebony, Super Way, Leonard Hanover, Long Legend, Newfi Hanover en Super Explosive.

Alweer hogere prijzen op de jaarlingenveilingen. 250 jaarlingen verwisselden voor totaal 3,4 miljoen gulden van eigenaar, gemiddeld 13.600 gulden per stuk.
Bij Buitenzorg werd niet meer geveild, waardoor er bij Unitrot een record aantal aanmeldingen was. In twee veilingen werden 180 jaarlingen aangeboden. Op de eerste dag was het gemiddelde Hfl. 8.800 en op de tweede Hfl. 8.080. De duurste was He's the Best met 77.000, gevolgd door Regal Goal met Hfl. 64.500, resp. een zoon en een halfbroer van Genuine Star en beide fokproducten van Tjitse Smeding. De Ideal du Gazeau halfbroer van Nike Oldeson bracht Hfl. 56.000 op. Eerstgenoemde was een Klssieke winnaar met een winsom van bijna Hfl. 140.000. De tweede startte niet en de laatstgenoemde won slechts 6.000 gulden.
Op de SWS-veiling in Alphen aan de Rijn werd weer een nieuw record gevestigd. De gemiddelde prijs bedroeg ruim Hfl. 27.000. De Franse eigenaar Wildenstein kocht voor totaal Hfl. 152.500 de jaarlingen Wildenstein (65.000) en Paul W Boko (87.500). Eerstgenoemde was Duits en verdiende slechts DM 10.000. Paul W won twee jaar later de Derby en verdiende daarmee zijn aankoopsom ruim terug.

In dat jaar werden 548 draverveulens geregistreerd en voor de toppers en hun foto's, click hier

De uitslagen van de belangrijkste draverijen in Nederland:

 

Boven: Nigel Stardust en Huib v.d. Heuvel tijdens de ereronde
na hun prachtige zege in de Derby van 1999.
Trainer Tjitse Smeding, die na zijn ongeluk in 1990 niet
meer had gereden heeft plaatsgenomen op de sulky
en Tamara loopt naast hem.

Boven: Zo won Hinde Buitenzorg in 1999 het Kampioenschap
der Nederlandse Paarden in Wolvega. Ze klopt hier
Koko Dijkhoeve (links) en Herbie W.

Boven: De Zweedse hengst Drewgi (H. Grift jr) behaalt een fraaie zege
in het Kamp. van Nederland 1999, voor Hinde Buitenzorg (H. Grift sr),
Intact Hornline en Epalio.

Boven: Grote Prijs der Lage Landen 1999:
De Deen Tojeksperten wint voor Hinde Buitenzorg en
aan de buitenkant Leen van Camstra.
Twee Nederlanders in het trio!

Boven: Staatssecretaris Geke Faber viel in 1999 de eer te beurt om
Hennie Grift de zweep uit te reiken na zijn winst met
Hinde Buitenzorg. Links staat eigenaar Henk Roos
met de kleine zweep, die hij mag houden.

Voor een levensbeschrijving van Hinde Buitenzorg:
Click hier

Boven: Prijs der Giganten 1999 Finale: Frisky Frazer (A. Jacobsen) wint
overtuigend voor Paul Trot (links) en Hinde Buitenzorg.

Boven: De sluiting van drafbaan Nootdorp.
De oorkonde van de Zilveren Zweep, in handen van
penningmeester Gerard Koop, wordt door voorzitter Arno Groenewegen
(midden) overgedragen aan Rees van der Lubbe (rechts),
voorzitter van de Nootdorpse Kortebaan Vereniging.
Secretaris Mooiman kijkt toe.
Voor de complete geschiedenis van
de Nootdorpse drafbaan, click hier